ਭਾਵੇਂ ਇਹ ਡਿਜੀਟਲ ਭੁਗਤਾਨ ਐਪ Paytm ਹੋਵੇ ਜਾਂ PhonePe ਜਾਂ Google Pay ਵਰਗੀਆਂ ਡਿਜੀਟਲ ਟ੍ਰਾਂਜੈਕਸ਼ਨ ਐਪਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ, ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਕੋਰੋਨਾ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਡਿਜੀਟਲ ਭੁਗਤਾਨ ਵਧੇਰੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਚਾਹ ਦੀ ਦੁਕਾਨ ‘ਤੇ ਵੀ ਲੋਕ ਮੋਬਾਈਲ ਰਾਹੀਂ 5 ਰੁਪਏ ਅਦਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਸਾਈਬਰ ਅਪਰਾਧੀ ਵੀ ਇਸ ਸਹੂਲਤ ਦਾ ਭਰਪੂਰ ਫਾਇਦਾ ਉਠਾ ਰਹੇ ਹਨ।
ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਡਿਜੀਟਲ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਦੀ ਦੁਨੀਆ ‘ਚ ਸੁਵਿਧਾਵਾਂ ਵਧ ਰਹੀਆਂ ਹਨ, ਓਨੀ ਹੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਆਨਲਾਈਨ ਧੋਖਾਧੜੀ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵੀ ਵਧ ਰਹੇ ਹਨ। ਪਿਛਲੇ ਹਫਤੇ ਦਿੱਲੀ ‘ਚ ਹੀ ‘ਕੌਨ ਬਣੇਗਾ ਕਰੋੜਪਤੀ’ ਦੇ ਨਾਂ ‘ਤੇ ਇਕ ਔਰਤ ਤੋਂ 8.50 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦੀ ਠੱਗੀ ਮਾਰਨ ਦਾ ਮਾਮਲਾ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਸੀ। ਸਾਈਬਰ ਠੱਗਾਂ ਨੇ ਔਰਤ ਦੇ ਮੋਬਾਈਲ ‘ਤੇ ਐਸਐਮਐਸ ਭੇਜ ਕੇ ‘ਕੇਬੀਸੀ’ ਦੇ ਲੱਕੀ ਡਰਾਅ ਵਿੱਚ ਚੁਣੇ ਜਾਣ ਅਤੇ 25 ਲੱਖ ਜਿੱਤਣ ਦਾ ਬਹਾਨਾ ਲਾਇਆ। ਚਾਰ ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਹੀ ਠੱਗਾਂ ਨੇ ਔਰਤ ਤੋਂ ਸਾਢੇ ਅੱਠ ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਠੱਗ ਲਏ। ਸਾਰੀ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਲੋਕ ਇਹਨਾਂ ਠੱਗਾਂ ਦੇ ਜਾਲ ਵਿੱਚ ਫਸ ਕੇ ਆਪਣੀ ਮਿਹਨਤ ਦੀ ਕਮਾਈ ਗੁਆ ਬੈਠਦੇ ਹਨ।
ਜਾਅਲੀ paytm ਐਪ
ਫਰਜ਼ੀ ਐਪਸ ਰਾਹੀਂ ਵੀ ਕਾਫੀ ਠੱਗੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਹਾਲ ਹੀ ‘ਚ ਇਕ ਫਰਜ਼ੀ ਪੇਟੀਐੱਮ ਐਪ ਦੀ ਘਟਨਾ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਰਹੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਰਾਹੀਂ ਸਾਈਬਰ ਅਪਰਾਧੀਆਂ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਤੋਂ ਲੱਖਾਂ ਰੁਪਏ ਲੁੱਟ ਲਏ ਹਨ। ਮੀਡੀਆ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਜਾਅਲੀ ਪੇਟੀਐਮ ਐਪ ਰਾਹੀਂ ਧੋਖਾਧੜੀ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਫਰਜ਼ੀ ਐਪ ਅਸਲੀ ਐਪ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਲੋਕ ਫਸ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਪੇਟੀਐੱਮ ਐਪ ਨਾਲ ਧੋਖਾਧੜੀ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ‘ਚ ਦੁਕਾਨ ਤੋਂ ਕੋਈ ਚੀਜ਼ ਖਰੀਦਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੁਕਾਨਦਾਰ ਨੂੰ ਸਾਮਾਨ ਦੀ ਰਕਮ, ਦੁਕਾਨ ਜਾਂ ਦੁਕਾਨਦਾਰ ਦਾ ਨਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇ ਨਾਲ ਜਾਅਲੀ ਰਸੀਦਾਂ ਦਿਖਾ ਕੇ ਲੁੱਟਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਫਰਜ਼ੀ ਐਪ ਦੁਕਾਨਦਾਰ ਨੂੰ ਨੋਟੀਫਿਕੇਸ਼ਨ ਵੀ ਦਿਖਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਪੈਸੇ ਮਿਲ ਗਏ ਹਨ, ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬੈਂਕ ਖਾਤੇ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਵੀ ਜਮ੍ਹਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ।
ਜਾਅਲੀ ਐਪਸ ਤੋਂ ਬਚੋ
ਪੇਮੈਂਟ ਐਪਸ ਦੇ ਨਾਂ ਨਾਲ ਮਿਲਦੇ-ਜੁਲਦੇ ਕਈ ਫਰਜ਼ੀ ਐਪ ਪਲੇ ਸਟੋਰ ‘ਤੇ ਆ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਐਪਸ ਦੀਆਂ ਸੂਚਨਾਵਾਂ ਇੰਨੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਅਤੇ ਲਗਾਤਾਰ ਆਉਂਦੀਆਂ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਡਾਊਨਲੋਡ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਹਨਾਂ ਫਰਜ਼ੀ ਐਪਸ ਨੂੰ ਚੈੱਕ ਕਰਨਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।