ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ। ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲ ਪਾਸਪੋਰਟ ਵੀ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਨਹੀਂ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਡਾ ਪਾਸਪੋਰਟ ਹੁਣ ਰਵਾਇਤੀ ਕਾਗਜ਼ੀ ਕਿਤਾਬ ਵਰਗਾ ਨਹੀਂ ਰਹੇਗਾ। ਦਰਅਸਲ, ਭਾਰਤ ਨੇ ਈ-ਪਾਸਪੋਰਟ (ਭਾਰਤੀ ਈ-ਪਾਸਪੋਰਟ) ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਪਾਸਪੋਰਟ ਧਾਰਕ ਦੀ ਪਛਾਣ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੋਵੇਂ ਸਪੱਸ਼ਟ ਅਤੇ ਬਿਹਤਰ ਹੋ ਸਕਣ। ਈ-ਪਾਸਪੋਰਟ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕ ਪਾਸਪੋਰਟ, ਜੋ ਕਿ ਉੱਨਤ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਨਾਲ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਰਵਾਇਤੀ ਕਾਗਜ਼ੀ ਪਾਸਪੋਰਟ ਤੋਂ ਬਿਲਕੁਲ ਵੱਖਰਾ ਹੈ।
ਦਰਅਸਲ, ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਪਾਸਪੋਰਟ ਸੇਵਾ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ (PSP) ਸੰਸਕਰਣ 2.0 ਦੇ ਤਹਿਤ 1 ਅਪ੍ਰੈਲ 2024 ਨੂੰ ਈ-ਪਾਸਪੋਰਟ ਦਾ ਪਾਇਲਟ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਸਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਆਓ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਸ ਈ-ਪਾਸਪੋਰਟ ਬਾਰੇ ਵਿਸਥਾਰ ਵਿੱਚ ਦੱਸਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਇਹ ਵੀ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਇਸਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਬਣਾਇਆ ਜਾਵੇ?
ਈ-ਪਾਸਪੋਰਟ ਕੀ ਹੈ?
ਭਾਵੇਂ ਈ-ਪਾਸਪੋਰਟ ਸ਼ਕਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਰਵਾਇਤੀ ਕਾਗਜ਼ੀ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਵਰਗਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕ ਚਿੱਪ ਲੱਗੀ ਹੋਈ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪਾਸਪੋਰਟ ਧਾਰਕ ਦਾ ਨਿੱਜੀ ਅਤੇ ਬਾਇਓਮੈਟ੍ਰਿਕ ਡੇਟਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ ਇਸਨੂੰ ਕਵਰ ਪੇਜ ‘ਤੇ ਦੇਖ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਇਹ ਨਵੀਂ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਧੋਖਾਧੜੀ ਵਿਰੁੱਧ ਬਿਹਤਰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਪਛਾਣ ਤਸਦੀਕ ਨੂੰ ਆਸਾਨ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ।
ਭਾਰਤ ਦੇ ਕਿਹੜੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਈ-ਪਾਸਪੋਰਟ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ?
ਈ-ਪਾਸਪੋਰਟ ਇਸ ਵੇਲੇ ਨਾਗਪੁਰ, ਭੁਵਨੇਸ਼ਵਰ, ਜੰਮੂ, ਗੋਆ, ਸ਼ਿਮਲਾ, ਰਾਏਪੁਰ, ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ, ਜੈਪੁਰ, ਚੇਨਈ, ਹੈਦਰਾਬਾਦ, ਸੂਰਤ, ਰਾਂਚੀ ਅਤੇ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਸੇਵਾ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਹੋਰ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਵੇਗੀ। ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਹੈ ਕਿ ਇਸਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸੇਵਾ ਪਹਿਲੇ ਪੜਾਅ ਵਿੱਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਲਈ ਉਪਲਬਧ ਕਰਵਾਈ ਗਈ ਹੈ। ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਸਨੂੰ 2025 ਦੇ ਮੱਧ ਤੱਕ ਭਾਰਤ ਭਰ ਦੇ ਸਾਰੇ ਪਾਸਪੋਰਟ ਸੇਵਾ ਕੇਂਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।
ਇਸਦੇ ਕੀ ਫਾਇਦੇ ਹਨ?
ਬਿਹਤਰ ਸੁਰੱਖਿਆ: ਡਿਜੀਟਲੀ ਦਸਤਖਤ ਵਾਲੀ ਚਿੱਪ ਪਾਸਪੋਰਟ ਦੀ ਨਕਲ, ਜਾਅਲਸਾਜ਼ੀ ਅਤੇ ਪਛਾਣ ਚੋਰੀ ਦੇ ਜੋਖਮ ਨੂੰ ਕਾਫ਼ੀ ਹੱਦ ਤੱਕ ਘਟਾਉਂਦੀ ਹੈ।
ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਯਾਤਰਾ ਦੀ ਸੌਖ: ਇਮੀਗ੍ਰੇਸ਼ਨ ਅਧਿਕਾਰੀ ਚਿੱਪ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਪਾਸਪੋਰਟਾਂ ਦੀ ਜਲਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਰਹੱਦੀ ਜਾਂਚ ਤੇਜ਼ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਡਾਟਾ ਸੁਰੱਖਿਆ: ਪਬਲਿਕ ਕੀ ਇਨਫਰਾਸਟ੍ਰਕਚਰ (PKI) ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਚਿੱਪ ‘ਤੇ ਏਨਕ੍ਰਿਪਟ ਕੀਤੇ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਡੇਟਾ ਨੂੰ ਧੋਖਾਧੜੀ ਨਾਲ ਐਕਸੈਸ ਜਾਂ ਬਦਲਿਆ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਦਾ।
ਕੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਆਪਣਾ ਪੁਰਾਣਾ ਪਾਸਪੋਰਟ ਅਪਗ੍ਰੇਡ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ?
ਨਹੀਂ, ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲ ਪੁਰਾਣਾ ਰਵਾਇਤੀ ਪਾਸਪੋਰਟ ਹੈ ਤਾਂ ਇਸਨੂੰ ਈ-ਪਾਸਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਬਦਲਣ ਦੀ ਕੋਈ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਰਵਾਇਤੀ ਪਾਸਪੋਰਟ ਆਪਣੀ ਮਿਆਦ ਪੁੱਗਣ ਦੀ ਮਿਤੀ ਤੱਕ ਵੈਧ ਰਹਿਣਗੇ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਈ-ਪਾਸਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਅਪਗ੍ਰੇਡ ਕਰਨਾ ਪਵੇਗਾ। ਇਸਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਅੱਪਗ੍ਰੇਡ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਈ ਮਜਬੂਰੀ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਈ-ਪਾਸਪੋਰਟ ਕਿਵੇਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰੀਏ?
ਹੁਣ ਤੁਸੀਂ ਈ-ਪਾਸਪੋਰਟ ਲਈ ਔਨਲਾਈਨ ਅਰਜ਼ੀ ਦੇ ਸਕਦੇ ਹੋ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਚੋਣਵੇਂ ਪਾਸਪੋਰਟ ਸੇਵਾ ਕੇਂਦਰਾਂ (PSKs) ਜਾਂ ਖੇਤਰੀ ਪਾਸਪੋਰਟ ਦਫਤਰਾਂ (RPOs) ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਇਹ ਸੇਵਾਵਾਂ ਚੇਨਈ, ਨਾਗਪੁਰ, ਹੈਦਰਾਬਾਦ, ਜੈਪੁਰ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਉਪਲਬਧ ਹਨ। ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਸੇਵਾ ਹੋਰ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਵੇਗੀ।
ਈ-ਪਾਸਪੋਰਟ ਲਈ ਔਨਲਾਈਨ ਅਰਜ਼ੀ ਦੇਣ ਲਈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਦਮਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰੋ:
1. ਪਾਸਪੋਰਟ ਸੇਵਾ ਔਨਲਾਈਨ ਪੋਰਟਲ ‘ਤੇ ਰਜਿਸਟਰ ਕਰੋ।
2. ਆਪਣੀ ਰਜਿਸਟਰਡ ਆਈਡੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਲੌਗਇਨ ਕਰੋ।
3. “ਨਵੇਂ ਪਾਸਪੋਰਟ ਲਈ ਅਰਜ਼ੀ ਦਿਓ/ਪਾਸਪੋਰਟ ਦੁਬਾਰਾ ਜਾਰੀ ਕਰੋ” ‘ਤੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਪਾਸਪੋਰਟ ਲਈ ਅਰਜ਼ੀ ਦੇ ਰਹੇ ਹੋ ਤਾਂ “Fresh” ਚੁਣੋ ਅਤੇ ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲ ਪਹਿਲਾਂ ਉਸੇ ਕਿਸਮ ਦਾ ਪਾਸਪੋਰਟ ਹੈ ਤਾਂ “Reissue” ਚੁਣੋ।
4. ਫੀਸਾਂ ਔਨਲਾਈਨ ਅਦਾ ਕਰੋ ਅਤੇ ਅਪਾਇੰਟਮੈਂਟ ਬੁੱਕ ਕਰੋ।
5. ਆਪਣੀ ਅਰਜ਼ੀ ਦੀ ਰਸੀਦ ਪ੍ਰਿੰਟ ਕਰੋ ਜਾਂ ਸੇਵ ਕਰੋ, ਜਾਂ ਮੁਲਾਕਾਤ ਦੌਰਾਨ SMS ਪੁਸ਼ਟੀਕਰਨ ਦਿਖਾਓ।
6. ਅਸਲ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਨਿਰਧਾਰਤ ਮਿਤੀ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਚੁਣੇ ਹੋਏ PSK ਜਾਂ RPO ‘ਤੇ ਜਾਓ।