Tips to prevent cancer: ਵਰਲਡ ਹੈਲਥ ਆਰਗੇਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਹਰ ਸਾਲ 1.93 ਕਰੋੜ ਕੈਂਸਰ ਮਰੀਜ਼ ਇਲਾਜ ਲਈ ਹਸਪਤਾਲ ਪਹੁੰਚਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਹਰ ਸਾਲ 10 ਲੱਖ ਲੋਕ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਕਾਰਨ ਮਰਦੇ ਹਨ। ਕੈਂਸਰ ਅੱਜ ਵੀ ਸਭ ਤੋਂ ਖਤਰਨਾਕ ਬੀਮਾਰੀ ਹੈ। ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਨਾਂ ਸੁਣ ਕੇ ਲੋਕ ਕੰਬ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਚਾਹੁੰਦਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਕੈਂਸਰ ਹੋਵੇ। ਪਰ ਮਾਹਿਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਮਾਮਲਿਆਂ ਤੋਂ ਬਚਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਕੈਂਸਰ ਲਈ ਅਸੀਂ ਖੁਦ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹਾਂ। ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਸੀਂ ਕੈਂਸਰ ਨੂੰ ਕਲੰਕ ਸਮਝਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਦੀ ਚਰਚਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਕੰਨੀ ਕਤਰਾਉਂਦੇ ਹਾਂ, ਉਹ ਹੋਰ ਵੀ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ ਕੈਂਸਰ ਲਈ ਜੀਨ, ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਨ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹਨ। ਵਾਤਾਵਰਨ ਕਾਰਨ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਕੈਂਸਰ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਸਮੂਹਿਕ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਪਰ ਜੀਵਨਸ਼ੈਲੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਅਸੀਂ ਆਪਣੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।
ਡਾ ਦੱਸਦਾ ਹੈ, “ਕੈਂਸਰ ਇੱਕ ਬੁਢਾਪੇ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ ਜਿਸ ਲਈ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਜੀਨ, ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਦੇ ਕਾਰਕ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਖਤਰਿਆਂ ਤੋਂ ਬਚਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਯਾਨੀ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਖਤਰਿਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਤੋਂ ਦੂਰ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਕਈ ਕੈਂਸਰਾਂ ਤੋਂ ਬਚਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਰੋਕਥਾਮ ਜਾਂ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਰੋਕਥਾਮ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਡਾ: ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਕੈਂਸਰ ਲਈ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸਿਗਰਟ, ਸ਼ਰਾਬ ਅਤੇ ਤੰਬਾਕੂ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਗੰਦੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਕਾਰਨ ਗਰਦਨ, ਫੇਫੜੇ, ਬਲੈਡਰ, ਜਿਗਰ ਸਮੇਤ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਬੁਰੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡਣ ਨਾਲ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਖਤਰੇ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਡਾ: ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਸਰੀਰ ਦੇ BMI ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਗਲਤ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਨਾਲ ਛਾਤੀ, ਕੋਲਨ, ਬੱਚੇਦਾਨੀ ਦਾ ਕੈਂਸਰ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਲਈ BMI ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਸਿੱਧੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ, ਤੁਹਾਡੀ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਰੁਟੀਨ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਕਰਕੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਜੋਖਮ ਨੂੰ ਘਟਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਕੈਂਸਰ ਦੀ ਰੋਕਥਾਮ ਲਈ ਸੁਝਾਅ
ਨਿਯਮਤ ਜਾਂਚ ਕਰਵਾਓ
ਕਿਉਂਕਿ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਲੱਛਣਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਣਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਨਿਯਮਤ ਕੈਂਸਰ ਸਕ੍ਰੀਨਿੰਗ ਕਰਵਾਉਣਾ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਚੁਸਤ ਫੈਸਲਾ ਹੈ। ਛਾਤੀ, ਸਰਵਾਈਕਲ, ਕੋਲੋਰੈਕਟਲ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਸਕ੍ਰੀਨਿੰਗ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਪਹਿਲਾਂ ਪਤਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਟੀਕਾਕਰਨ
ਹਿਊਮਨ ਪੈਪਿਲੋਮਾਵਾਇਰਸ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਸਰਵਾਈਕਲ ਕੈਂਸਰ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਜੇਕਰ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਹੀ ਟੀਕਾ ਲਗਵਾ ਲਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਬੱਚੇਦਾਨੀ ਦੇ ਮੂੰਹ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਕਦੇ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗੀ। ਹੈਪੇਟਾਈਟਸ ਬੀ ਦਾ ਟੀਕਾਕਰਨ ਜਿਗਰ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਜੋਖਮ ਨੂੰ ਘਟਾਉਂਦਾ ਹੈ।
ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਕੁਨੈਕਸ਼ਨ
ਹਿਊਮਨ ਪੈਪਿਲੋਮਾਵਾਇਰਸ ਸਰਵਾਈਕਲ ਕੈਂਸਰ ਅਤੇ ਗਲੇ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਟੌਨਸਿਲ ਅਤੇ ਜੀਭ ‘ਤੇ ਵੀ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਵਾਇਰਸ ਅਸੁਰੱਖਿਅਤ ਸੈਕਸ ਰਾਹੀਂ ਵੀ ਫੈਲ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰਿਸ਼ਤਾ ਬਣਾ ਕੇ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਤੋਂ ਬਚਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਸੈਕਸ ਦੁਆਰਾ ਹੈਪੇਟਾਈਟਸ ਬੀ ਅਤੇ ਸੀ ਤੋਂ ਵੀ ਬਚਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਹੈਪੇਟਾਈਟਸ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਨਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਲੀਵਰ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਨਿਯਮਤ ਕਸਰਤ
45 ਮਿੰਟ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ 1 ਘੰਟੇ ਤੱਕ ਦੀ ਨਿਯਮਤ ਕਸਰਤ ਤੁਹਾਨੂੰ ਨਾ ਸਿਰਫ ਕੈਂਸਰ ਸਗੋਂ ਹੋਰ ਕਈ ਬੀਮਾਰੀਆਂ ਦੇ ਖਤਰੇ ਤੋਂ ਬਚਾਏਗੀ। ਨਿਯਮਤ ਕਸਰਤ ਕਰਨ ਨਾਲ BMI ਭਾਵ ਮੋਟਾਪਾ ਨਹੀਂ ਵਧੇਗਾ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਮੋਟਾਪਾ ਨਹੀਂ ਵਧੇਗਾ ਤਾਂ ਸਰੀਰ ਆਪਣੇ-ਆਪ ਕਈ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਬਚਾਏਗਾ। ਇਸ ਲਈ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਕਸਰਤ ਕਰੋ। ਕਸਰਤ ਲਈ ਜਿੰਮ ਜਾਣ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਦੌੜਨਾ, ਸੈਰ ਕਰਨਾ, ਤੈਰਾਕੀ, ਸਾਈਕਲਿੰਗ ਇਸ ਲਈ ਸਹੀ ਹੈ।
ਸਿਹਤਮੰਦ ਖੁਰਾਕ
ਕੁਦਰਤ ਨੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਜੋ ਫਲ ਅਤੇ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਹੀ ਸੇਵਨ ਕਰੋ। ਗੈਰ-ਸਿਹਤਮੰਦ ਖੁਰਾਕ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹੋ। ਮਤਲਬ ਜ਼ਿਆਦਾ ਚਰਬੀ ਵਾਲਾ ਭੋਜਨ, ਪ੍ਰੋਸੈਸਡ ਭੋਜਨ, ਜ਼ਿਆਦਾ ਨਮਕ, ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਿੱਠੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨਾ ਖਾਓ। ਹਰ ਰੋਜ਼ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਫਲ ਅਤੇ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰੋ।