ਹੇਮਕੁੰਟ ਸਾਹਿਬ ਯਾਤਰਾ 2023: ਉਤਰਾਖੰਡ ਦੇ ਪੰਜਵੇਂ ਧਾਮ ਹੇਮਕੁੰਟ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ 20 ਮਈ ਨੂੰ ਖੁੱਲ੍ਹਣਗੇ। ਫੌਜ ਦੇ ਜਵਾਨ 20 ਅਪ੍ਰੈਲ ਤੋਂ ਹੇਮਕੁੰਟ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਦੇ ਰਸਤਿਆਂ ਤੋਂ ਬਰਫ ਹਟਾਉਣ ਦਾ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨਗੇ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਪਵਿੱਤਰ ਅਸਥਾਨ ਹੇਮਕੁੰਟ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ 22 ਮਈ ਨੂੰ ਖੁੱਲ੍ਹ ਗਏ ਸਨ। ਹਰ ਸਾਲ ਦੇਸ਼-ਵਿਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਲੱਖਾਂ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਸ੍ਰੀ ਹੇਮਕੁੰਟ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਅਤੇ ਇਸ ਪਵਿੱਤਰ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਵਿੱਚ ਮੱਥਾ ਟੇਕਣ ਲਈ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਸਥਾਨ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ 10ਵੇਂ ਗੁਰੂ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦਾ ਤਪੱਸਿਆ ਸਥਾਨ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਬਰਫ਼ ਦੇ ਤਾਲਾਬ ਦੇ ਬਣਨ ਕਾਰਨ ਇਸ ਸਥਾਨ ਨੂੰ ਹੇਮਕੁੰਟ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸਰਦੀਆਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਰਫ਼ ਨਾਲ ਢੱਕਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਸਵੈ-ਜੀਵਨੀ ਵਿਚ ਵੀ ਹੇਮਕੁੰਟ ਸਾਹਿਬ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਤੀਰਥ ਅਸਥਾਨ ਦੋ ਸਦੀਆਂ ਤੋਂ ਵੀ ਵੱਧ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਗੁਮਨਾਮ ਹੀ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਤੋਂ ਕੁਝ ਦੂਰੀ ‘ਤੇ ਲਕਸ਼ਮਣ ਜੀ ਦਾ ਮੰਦਰ ਵੀ ਹੈ।
ਹੇਮਕੁੰਟ ਸਮੁੰਦਰ ਤਲ ਤੋਂ 4329 ਮੀਟਰ ਦੀ ਉਚਾਈ ‘ਤੇ ਸਥਿਤ ਹੈ।
ਹੇਮਕੁੰਟ ਸਾਹਿਬ ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਪਵਿੱਤਰ ਧਾਰਮਿਕ ਸਥਾਨ ਹੈ ਜੋ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਦੇ ਗੜ੍ਹਵਾਲ ਮੰਡਲ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਹਰ ਸਾਲ ਦੇਸ਼-ਵਿਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਲੱਖਾਂ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਇੱਥੇ ਦਰਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਹੇਮਕੁੰਟ ਸਾਹਿਬ ਸਮੁੰਦਰ ਤਲ ਤੋਂ 4329 ਮੀਟਰ ਦੀ ਉਚਾਈ ‘ਤੇ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਸਾਲ ਵਿੱਚ 7-8 ਮਹੀਨੇ ਬਰਫ ਜੰਮੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਮੌਸਮ ਬਹੁਤ ਠੰਡਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।
ਹੇਮਕੁੰਟ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਦਾ ਸ਼ਬਦ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਬਰਫ਼ ਦਾ ਪੂਲ। ਇਸ ਛੱਪੜ ਦੇ ਕੰਢੇ ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਹੈ। ਸੜਕ ਦੁਆਰਾ ਹੇਮਕੁੰਟ ਪਹੁੰਚਣ ਲਈ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਰਿਸ਼ੀਕੇਸ਼-ਬਦਰੀਨਾਥ ਮੋਟਰਵੇਅ ਲੈਣਾ ਪਵੇਗਾ। ਇੱਥੇ ਜਾਣ ਲਈ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਨੂੰ ਪਾਂਡੂਕੇਸ਼ਵਰ ਤੋਂ ਦੋ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਪਹਿਲਾਂ ਗੋਵਿੰਦ ਘਾਟ ‘ਤੇ ਉਤਰਨਾ ਪਵੇਗਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਗੋਵਿੰਦ ਘਾਟ ਤੋਂ 20 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦਾ ਸਫ਼ਰ ਤੈਅ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਗੋਵਿੰਦ ਘਾਟ ਅਲਕਨੰਦਾ ਨਦੀ ਦੇ ਕੰਢੇ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਘੰਗਰੀਆ ਬੇਸ ਕੈਂਪ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਥੇ ਹੇਮਕੁੰਟ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਦੂਰੀ ਕਰੀਬ 7 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਹੈ।