ਕਾਬੁਲ : ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਤੋਂ ਅਮਰੀਕੀ ਫੌਜਾਂ ਦੀ ਵਾਪਸੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤਾਲਿਬਾਨ ਨੇ ਸਰਕਾਰ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਕਾਬੁਲ ਵਿਚ ਮੰਚ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਬੈਨਰ ਅਤੇ ਪੋਸਟਰ ਛਾਪੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ।
ਸੰਭਵ ਹੈ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਸੰਬੰਧ ਵਿਚ ਤਾਲਿਬਾਨ ਪੱਖ ਵੱਲੋਂ ਅੱਜ ਕੋਈ ਵੱਡਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਸੂਤਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਤਾਲਿਬਾਨ ਦੀ ਸਿਖਰਲੀ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਕੌਂਸਲ ਦੀ ਲਗਾਤਾਰ ਤਿੰਨ ਦਿਨ ਮੀਟਿੰਗ ਹੋਈ, ਜਿਸ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਤਾਲਿਬਾਨ ਦੇ ਚੋਟੀ ਦੇ ਨੇਤਾ ਹਿਬਤੁੱਲਾ ਅਖੁੰਡਜ਼ਾਦਾ ਨੇ ਕੀਤੀ।
ਸੂਤਰਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਤਾਲਿਬਾਨ ਈਰਾਨ ਮਾਡਲ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ’ ਚ ਸਰਕਾਰ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਦੇ ਤਹਿਤ ਅਜਿਹਾ ਇਸਲਾਮਿਕ ਦੇਸ਼ ਬਣਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ ਜਿੱਥੇ ਸੁਪਰੀਮ ਲੀਡਰ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਮੁਖੀ ਹੋਵੇਗਾ। ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਅਹੁਦਾ ਹਿਬਤੁੱਲਾ ਅਖੁੰਡਜ਼ਾਦਾ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।
ਸ਼ਾਸਨ ਦਾ ਈਰਾਨ ਮਾਡਲ
ਸੁਪਰੀਮ ਲੀਡਰ ਨੂੰ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿਚ ਜ਼ੈਮ ਜਾਂ ਰਹਿਬਰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਦੋਵਾਂ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਲੀਡਰ। ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਸੁਪਰੀਮ ਲੀਡਰ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਅੰਤਿਮ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਰਾਨ ਵਿਚ ਵੀ ਅਜਿਹੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਹੈ।
ਜਿੱਥੇ ਅਯਾਤੁੱਲਾ ਅਲੀ ਖਮੇਨੇਈ ਸੁਪਰੀਮ ਲੀਡਰ ਹਨ। ਸੁਪਰੀਮ ਲੀਡਰ ਈਰਾਨ ਦੇ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਬਲਾਂ ਦਾ ਕਮਾਂਡਰ-ਇਨ-ਚੀਫ ਹੈ। ਈਰਾਨ ਦੇ ਮੁੱਖ ਜੱਜ ਦੀ ਨਿਯੁਕਤੀ ਸੁਪਰੀਮ ਲੀਡਰ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਚੀਫ ਜਸਟਿਸ ਸਿਰਫ ਸੁਪਰੀਮ ਲੀਡਰ ਨੂੰ ਜਵਾਬਦੇਹ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸ਼ੁਰਾ ਕੌਂਸਲ ਹੈ ਜਿਸ ਦੇ ਬਾਅਦ ਸੰਸਦ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਹਨ। ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੀ ਚੋਣ ਲੋਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਸਿੱਧੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਕੌਣ ਹੈ ਅਖੁੰਡਜ਼ਾਦਾ ?
ਅਖੁੰਡਜ਼ਾਦਾ ਦਾ ਜਨਮ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੇ ਕੰਧਾਰ ਪ੍ਰਾਂਤ ਦੇ ਪੰਜਵਈ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿਚ 1961 ਵਿਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਹ ਨੂਰਜ਼ਈ ਕਬੀਲੇ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿਤਾ, ਮੁੱਲਾ ਮੁਹੰਮਦ ਅਖੁੰਡ, ਇਕ ਧਾਰਮਿਕ ਵਿਦਵਾਨ ਸਨ। ਉਹ ਪਿੰਡ ਦੀ ਮਸਜਿਦ ਵਿਚ ਇਮਾਮ ਸੀ।
ਹਿਬਤੁੱਲਾ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸਿੱਖਿਆ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਅਖੁੰਡਜ਼ਾਦਾ ਅਲ-ਕਾਇਦਾ ਮੁਖੀ ਅਯਮਨ ਅਲ-ਜਵਾਹਿਰੀ ਦਾ ਕਰੀਬੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਵਾਹਿਰੀ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ‘ਅਮੀਰ’ ਦਾ ਦਰਜਾ ਸੌਂਪਿਆ ਸੀ।
ਇਹ ਸਿਰਲੇਖ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਰਵਉੱਚ ਨੇਤਾ ਨੂੰ ਵੀ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਧਾਰਮਿਕ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿਚ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਅਖੁੰਡਜ਼ਾਦਾ ਨੇ 2016 ਵਿਚ ਤਾਲਿਬਾਨ ਦੀ ਕਮਾਨ ਸੰਭਾਲੀ ਸੀ। ਇਹ ਨਿਯੁਕਤੀ ਸਾਬਕਾ ਨੇਤਾ ਅਖਤਰ ਮੰਸੂਰ ਦੇ ਅਮਰੀਕੀ ਡਰੋਨ ਹਮਲੇ ਵਿਚ ਮਾਰੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।
ਹੈਬਤੁੱਲਾ ਅਖੁੰਡਜ਼ਾਦਾ ਨੂੰ ਸਿਪਾਹੀ/ਲੜਾਕੂ ਦੀ ਬਜਾਏ ਕਾਨੂੰਨਸਾਜ਼ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਸੰਗਠਨ ਨੂੰ ਇਸਲਾਮ ਦੀ ਅਤਿ ਵਿਆਖਿਆਵਾਂ ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ਦਾ ਸਿਹਰਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਕਾਬੁਲ ‘ਤੇ ਤਾਲਿਬਾਨ ਦੇ ਕਬਜ਼ੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਖੁੰਡਜ਼ਾਦਾ ਨੇ ਕੋਈ ਬਿਆਨ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਤਾਲਿਬਾਨ ਦੇ ਉਪ ਬੁਲਾਰੇ ਬਿਲਾਲ ਕਰੀਮੀ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਹੇਬਤੁੱਲਾ ਅਖੁੰਡਜ਼ਾਦਾ ਸ਼ੁਰੂ ਤੋਂ ਹੀ ਕੰਧਾਰ ਵਿਚ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜਲਦੀ ਹੀ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਵੇਗਾ।
ਟੀਵੀ ਪੰਜਾਬ ਬਿਊਰੋ