ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ: ਬਿਹਾਰ ਰਾਜ ਉਹ ਸਥਾਨ ਹੈ ਜੋ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਧਰਮਾਂ ਦੀ ਆਸਥਾ ਅਤੇ ਅਧਿਆਤਮਿਕਤਾ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਦੇਸ਼-ਵਿਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਧਰਮ, ਇਤਿਹਾਸ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਬਾਰੇ ਜਾਣਨ ਲਈ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਵੱਖ-ਵੱਖ ਧਰਮਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਧਾਰਮਿਕ ਕੇਂਦਰਾਂ ਨਾਲ ਲੈਸ ਬਿਹਾਰ ਅਨੇਕਤਾ ਵਿੱਚ ਏਕਤਾ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ। ਲੋਕ ਇੱਥੇ ਸੈਰ-ਸਪਾਟੇ ਅਤੇ ਧਿਆਨ ਕਰਨ ਲਈ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਬਿਹਾਰ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਸੀਤਾਮੜੀ ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਖਿੱਚ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕੇਂਦਰ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਕਾਰਨ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਸੀਤਾਮੜੀ ਉਹ ਸਥਾਨ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਮਾਤਾ ਸੀਤਾ ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਉਤਰੇ ਸਨ। ਮਾਤਾ ਸੀਤਾ ਹਿੰਦੂ ਸਮਾਜ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਪੂਜਣਯੋਗ ਦੇਵੀ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮੰਦਰ, ਮੱਠ, ਤਾਲਾਬ, ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਕੇਂਦਰ ਇਸ ਨੂੰ ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ ਸਥਾਨ ਵਜੋਂ ਸਥਾਪਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਬਿਹਾਰ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਸਥਾਨਾਂ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ‘ਤੇ ਨਿਕਲੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਜ਼ਰੂਰ ਸੀਤਾਮੜੀ ‘ਤੇ ਜਾਓ।
ਜਾਣੋ ਕਿੱਥੇ ਹੈ ਇਹ ਪਵਿੱਤਰ ਧਰਤੀ
“ਸੀਤਾਮੜੀ”, ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਮਿਥਿਲਾ ਖੇਤਰ ਦਾ ਮੁੱਖ ਸ਼ਹਿਰ, ਬਿਹਾਰ ਰਾਜ ਦੇ ਸੀਤਾਮੜੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਇਸ ਸਥਾਨ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਪੌਰਾਣਿਕ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਅਤੇ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਾਤਾ ਸੀਤਾ ਦੇ ਜਨਮ ਸਥਾਨ ਵਜੋਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਰਾਜਧਾਨੀ ਪਟਨਾ ਤੋਂ ਇਸ ਸਥਾਨ ਦੀ ਦੂਰੀ ਲਗਭਗ 133 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ ਰੇਲ, ਬੱਸ ਅਤੇ ਹਵਾਈ ਦੁਆਰਾ ਵੀ ਸੀਤਾਮੜੀ ਆ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਇਸ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਹਵਾਈ ਅੱਡਾ ਜਨਕਪੁਰ ਹਵਾਈ ਅੱਡਾ, ਨੇਪਾਲ ਹੈ, ਜਿੱਥੋਂ ਇਸ ਸਥਾਨ ਦੀ ਦੂਰੀ ਸਿਰਫ 56 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਹੈ। ਸੀਤਾਮੜੀ ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਦਾ ਪਵਿੱਤਰ ਸਥਾਨ ਹੈ। ਸੀਤਾਮੜੀ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਤੋਂ ਜਾਨਕੀ ਮੰਦਿਰ ਦੀ ਦੂਰੀ ਸਿਰਫ਼ 2 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਹੈ।
ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਮਾਤਾ ਸੀਤਾ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਈ
ਸੀਤਾਮੜੀ ਤ੍ਰੇਤਾਯੁਗ ਦਾ ਸ਼ਹਿਰ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਰਾਜਾ ਜਨਕ ਹਲ ਵਾਹੁਣ ਸਮੇਂ ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਮਾਤਾ ਸੀਤਾ ਦਾ ਜਨਮ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇਹ ਸਥਾਨ ਤ੍ਰੇਤਾਯੁਗ ਵਿੱਚ ਰਾਜਾ ਜਨਕ ਦੇ ਰਾਜ ਮਿਥਿਲਾ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਆਇਆ ਸੀ, ਜਿੱਥੇ ਇੱਕ ਵਾਰ ਜਦੋਂ ਅਕਾਲ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਪੈਦਾ ਹੋਈ ਤਾਂ ਪੁਜਾਰੀਆਂ ਦੀ ਸਲਾਹ ‘ਤੇ ਮਿਥਿਲਾ ਰਾਜਾ ਜਨਕ ਆਪਣੇ ਇਲਾਕੇ ਦੀ ਸਰਹੱਦ ਵਾਹੁਣ ਲਈ ਚਲੇ ਗਏ। ਜਦੋਂ ਰਾਜਾ ਜਨਕ ਨੇ ਸੀਤਾਮੜ੍ਹੀ ਦੇ ਪੁਨੌਰਾ ਨਾਮਕ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਖੇਤ ਨੂੰ ਵਾਹੀ ਤਾਂ ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਮਾਤਾ ਸੀਤਾ ਨੇ ਜਨਮ ਲਿਆ। ਮਾਤਾ ਸੀਤਾ ਦਾ ਜਨਮ ਸਥਾਨ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਇਸ ਸਥਾਨ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਸੀਤਾਮਧਾਈ, ਫਿਰ ਸੀਤਾਮਹ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਸੀਤਾਮੜੀ ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਭਗਵਾਨ ਸ਼੍ਰੀ ਰਾਮ ਅਤੇ ਮਾਤਾ ਸੀਤਾ ਦੇ ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਰਾਜਾ ਜਨਕ ਨੇ ਮਾਤਾ ਸੀਤਾ ਦੇ ਜਨਮ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਦੋਵਾਂ ਦੀਆਂ ਮੂਰਤੀਆਂ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤੀਆਂ ਸਨ। ਸੀਤਾਮੜੀ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਜਾਨਕੀ ਸਥਾਨ ਮੰਦਰ, ਪੁਨੌਰਾ ਕੁੰਡ ਅਤੇ ਸੀਤਾਮੜੀ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਸੈਰ-ਸਪਾਟੇ ਦੇ ਮੁੱਖ ਕੇਂਦਰ ਹਨ। ਸੀਤਾਮੜੀ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਉਹ ਥਾਂ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਇਸ ਸਥਾਨ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਵਸਤੂਆਂ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਪੁਨੌਰਾ ਕੁੰਡ ਪੌਰਾਣਿਕ ਕਾਲ ਵਿੱਚ ਉਹੀ ਸਥਾਨ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਦੇਵੀ ਸੀਤਾ ਨੂੰ ਮਿਥਿਲਾ ਦੇ ਰਾਜੇ ਨੇ ਧਰਤੀ ਹੇਠੋਂ ਇੱਕ ਲੜਕੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਸੀ। ਸੀਤਾਮੜੀ ਵਿੱਚ ਖਿੱਚ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕੇਂਦਰ ਜਾਨਕੀ ਸਥਾਨ ਮੰਦਿਰ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਭਗਵਾਨ ਸ਼੍ਰੀ ਰਾਮ, ਦੇਵੀ ਸੀਤਾ ਅਤੇ ਲਕਸ਼ਮਣ ਦੀਆਂ ਮੂਰਤੀਆਂ ਸਥਾਪਿਤ ਹਨ। ਜਾਨਕੀ ਮੰਦਿਰ ਦੇ ਨਾਂ ਨਾਲ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਇਹ ਧਾਰਮਿਕ ਕੇਂਦਰ ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਬਹੁਤ ਹੀ ਪਵਿੱਤਰ ਸਥਾਨ ਹੈ। ਸੀਤਾਮੜੀ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਅਤੇ ਮਹੱਤਵ ਧਾਰਮਿਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਅਮੀਰ ਹੈ।