Kainchi Dham Neem Karoli Baba Ashram: ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਕੈਂਚੀ ਧਾਮ ਮੰਦਰ ਬਹੁਤ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ। ਬਾਬਾ ਨਿੰਮ ਕਰੋਲੀ ਮਹਾਰਾਜ ਦੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਕੈਂਚੀ ਧਾਮ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਦੇਸ਼-ਵਿਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਨਿੰਮ ਕਰੋਲੀ ਮਹਾਰਾਜ ਨੂੰ ਕਲਯੁਗ ਵਿੱਚ ਹਨੂੰਮਾਨ ਜੀ ਦਾ ਅਵਤਾਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਭਗਵਾਨ ਹਨੂੰਮਾਨ ਜੀ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਇੱਕ ਮੰਦਰ ਹੈ, ਪਰਿਸਰ ਵਿੱਚ ਹੀ ਬਾਬਾ ਨਿੰਮ ਕਰੋਲੀ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਇੱਕ ਮੰਦਰ ਅਤੇ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਹਾਲ ਹੈ। ਮਸ਼ਹੂਰ ਕੈਂਚੀ ਧਾਮ ਆਸ਼ਰਮ ਅਤੇ ਮੰਦਰ ਸ਼ਿਪਰਾ ਨਦੀ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਦੇਸ਼-ਵਿਦੇਸ਼ ‘ਚੋਂ ਮੌਜੂਦ ਬਾਬਾ ਨਿੰਮ ਕਰੋਲੀ ਦੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ‘ਚ ਇਸ ਮੰਦਿਰ ‘ਚ ਨਤਮਸਤਕ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇੱਥੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ‘ਚ ਖਾਸ ਲਗਾਅ ਹੈ। ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਨੂੰ ਮੰਦਰ ਦੇ ਅਹਾਤੇ ਵਿੱਚ ਅਥਾਹ ਅਧਿਆਤਮਿਕਤਾ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਬਾਬਾ ਦੇ ਨੇੜੇ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ।
ਅਜਿਹਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਨਿੰਮ ਕਰੋਲੀ ਮੰਦਿਰ ‘ਚ ਜਾਣ ਨਾਲ ਬਾਬਾ ਵਲੋਂ ਕੀਤੀਆਂ ਮਨੋਕਾਮਨਾਵਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਕੈਂਚੀ ਧਾਮ ਮੰਦਰ ਦੀ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤੀ ਸ਼ੈਲੀ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਕੈਂਚੀ ਧਾਮ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਵਿੱਚ ਨੈਨੀਤਾਲ-ਅਲਮੋੜਾ ਸੜਕ ‘ਤੇ ਸਥਿਤ ਹੈ, ਜੋ ਨੈਨੀਤਾਲ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 17 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਅਤੇ ਭੋਵਾਲੀ ਤੋਂ 9 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਹੈ। ਹਰ ਸਾਲ 15 ਜੂਨ ਨੂੰ ਇੱਥੇ ਵੱਡਾ ਮੇਲਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਦੂਰ-ਦੂਰ ਤੋਂ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।
ਮਾਰਕ ਜ਼ੁਕਰਬਰਗ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਸਟੀਵ ਜੌਬਸ ਤੱਕ ਬਾਬਾ ਦੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਰਹੇ ਹਨ
ਐਪਲ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਸਟੀਵ ਜਾਬਸ ਹੁਣ ਇਸ ਦੁਨੀਆ ‘ਚ ਨਹੀਂ ਰਹੇ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬਾਬਾ ਨਿੰਮ ਕਰੋਲੀ ਦੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਵੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਕੈਂਚੀ ਧਾਮ ‘ਤੇ ਵੀ ਆਉਂਦੇ ਸਨ। ਬਾਬੇ ਦੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਵਿਚ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਸ਼ਖਸੀਅਤਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਕਾਫੀ ਲੰਬੀ ਹੈ। ਫੇਸਬੁੱਕ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਮਾਰਕ ਜ਼ੁਕਰਬਰਗ ਨੇ ਖੁਦ ਬਾਬਾ ਨੀਮ ਕਰੋਲੀ ਆਸ਼ਰਮ ਜਾਣ ਦੀ ਗੱਲ ਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸੰਘਰਸ਼ ਦੇ ਦਿਨਾਂ ਦੌਰਾਨ ਕੈਂਚੀ ਧਾਮ ਆਏ ਸਨ ਅਤੇ ਇੱਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਊਰਜਾ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਹੋਇਆ ਸੀ।
ਕੈਂਚੀ ਧਾਮ ਮੰਦਰ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ
ਕੈਂਚੀ ਧਾਮ ਮੰਦਰ 1962 ਵਿੱਚ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ਪਰ ਬਾਬਾ ਨੀਮ ਕਰੋਲੀ ਨੇ 1942 ਵਿੱਚ ਇਸਦਾ ਸੁਪਨਾ ਲਿਆ ਸੀ। ਫਿਰ ਨੀਮ ਕਰੋਲੀ ਮਹਾਰਾਜ ਨੇ ਕਾਂਚੀ ਪਿੰਡ ਦੇ ਸ਼੍ਰੀ ਪੂਰਨਾਨੰਦ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਇਸ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਇੱਕ ਆਸ਼ਰਮ ਅਤੇ ਮੰਦਰ ਦਾ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਰੱਖਿਆ। ਇਹ ਉਹ ਸਥਾਨ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸੰਤ ਸੋਮਬਰੀ ਮਹਾਰਾਜ ਅਤੇ ਸਾਧੂ ਪ੍ਰੇਮੀ ਬਾਬਾ ਯੱਗ ਕਰਦੇ ਸਨ। 1962 ਵਿੱਚ ਇਲਾਕੇ ਦੇ ਜੰਗਲਾਂ ਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਇੱਥੇ ਹਨੂੰਮਾਨ ਜੀ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਇੱਕ ਮੰਦਰ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਨੇੜੇ ਹੀ ਕੈਂਚੀ ਮੰਦਰ ਅਤੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਲਈ ਇੱਕ ਆਸ਼ਰਮ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ। ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਮੰਦਰ ਦੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਦਿਨੋ-ਦਿਨ ਵਧਦੀ ਗਈ ਅਤੇ ਇੱਥੇ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਲਗਾਤਾਰ ਵਧਦੀ ਗਈ। ਲੇਖਕ ਰਿਚਰਡ ਅਲਪਰਟ ਨੇ ਆਪਣੀ ਕਿਤਾਬ ‘ਮਿਰੇਕਲ ਆਫ ਲਵ’ ਵਿੱਚ ਨਿੰਮ ਕਰੋਲੀ ਬਾਬਾ ਦੇ ਚਮਤਕਾਰਾਂ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਬਾਬਾ ਨਿੰਮ ਕਰੋਲੀ ਦਾ ਅਸਲੀ ਨਾਂ ਲਕਸ਼ਮੀ ਨਰਾਇਣ ਸ਼ਰਮਾ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜਨਮ ਫ਼ਿਰੋਜ਼ਾਬਾਦ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਅਕਬਰਪੁਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ 11 ਸਤੰਬਰ 1973 ਨੂੰ ਵਰਿੰਦਾਵਨ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਸਰੀਰ ਤਿਆਗ ਦਿੱਤਾ।