ਸਵਰਗੀ ਸਰਦਾਰ ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ਗਿੱਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਮਹਾਨ ਨਾਇਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਬਹਾਦਰੀ ਅਤੇ ਬਹਾਦਰੀ ਭਰੇ ਕਾਰਨਾਮਿਆਂ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਦਿਲਾਂ ਵਿੱਚ ਸਦਾ ਲਈ ਆਪਣਾ ਨਾਮ ਦਰਜ ਕਰ ਲਿਆ। ਉਸ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਬਾਰੇ ਜਿੰਨਾ ਘੱਟ ਕਿਹਾ ਜਾਵੇ, ਓਨਾ ਹੀ ਘੱਟ ਹੈ। ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਿਸ਼ਨ ਲਈ ਕਈ ਪੁਰਸਕਾਰ ਦਿੱਤੇ ਗਏ। ਜਿਸ ‘ਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਿਰਫ 48 ਘੰਟਿਆਂ ‘ਚ 65 ਕੋਲਾ ਮਾਈਨਰਾਂ ਨੂੰ ਬਚਾਇਆ। ਦਰਅਸਲ, ਰਾਣੀਗੰਜ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕੋਲੇ ਦੀ ਖਾਨ ਵਿੱਚ ਹੜ੍ਹ ਆ ਗਿਆ ਸੀ। 65 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਜਾਨ ਖ਼ਤਰੇ ਵਿੱਚ ਸੀ। ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਜਦੋਂ ਸਾਰਿਆਂ ਦੇ ਮਨ ਸੁੰਨ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਸਨ ਤਾਂ ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ਗਿੱਲ ਨੇ ਸਿਆਣਪ ਦਿਖਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਆਪਣੇ ਕੁਝ ਸਾਥੀਆਂ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਬਚਾ ਲਿਆ, ਇਹ ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਲਈ ਮਾਣ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਸੀ। ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ਗਿੱਲ ਦੀ ਬਹਾਦਰੀ ਨੂੰ ਲਿਮਕਾ ਬੁੱਕ ਆਫ਼ ਰਿਕਾਰਡਜ਼ ਅਤੇ ਵਰਲਡ ਬੁੱਕ ਆਫ਼ ਰਿਕਾਰਡਜ਼ ਵਿੱਚ ਥਾਂ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।
ਕਿਥੇ ਹੋਇਆ ਸੀ ਜਨਮ?
ਸਠਿਆਲਾ, ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਦੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ, ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ਗਿੱਲ ਦਾ ਜਨਮ 22 ਨਵੰਬਰ, 1937 ਨੂੰ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਅਤੇ ਇੱਕ ਕੋਲਾ ਮਾਈਨਿੰਗ ਅਫਸਰ ਸੀ ਜਿਸਨੇ 1989 ਵਿੱਚ ਰਾਣੀਗੰਜ, ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ ਵਿੱਚ ਕੋਲਾ ਖਾਨ ਦੇ ਢਹਿਣ ਦੌਰਾਨ ਇੱਕਲੇ ਹੀ 65 ਮਾਈਨਰਾਂ ਦੀ ਜਾਨ ਬਚਾਈ ਸੀ। ਇਹ ਸਭ ਤੋਂ ਸਫਲ ਕੋਲਾ ਖਾਨ ਬਚਾਅ ਸਾਬਤ ਹੋਇਆ।
ਤੁਹਾਨੂੰ ਕਿਹੜੇ ਅਵਾਰਡ ਮਿਲੇ ਹਨ?
ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ਗਿੱਲ ਨੂੰ 65 ਕੋਲਾ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਵਿਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਦੇ ਸਬੰਧ ਵਿਚ ਦੋ ਆਨਰੇਰੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਮਿਲ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਹਿਊਮਨ ਰਾਈਟਸ ਕਾਉਂਸਿਲ ਨੇ ਉਸਨੂੰ 2022 ਲਈ ‘ਲੀਜੈਂਡ ਆਫ਼ ਬੰਗਾਲ’ ਅਵਾਰਡ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਇੱਕ ਵਪਾਰਕ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਆਰ.ਐਨ. ਟਾਕਸ ਐਲਐਲਪੀ ਨੇ ਉਸਨੂੰ 2023 ਲਈ ‘ਵਿਵੇਕਾਨੰਦ ਕਰਮਾਵੀਰਾ’ ਪੁਰਸਕਾਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਉਸਨੇ 1991 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੇ ਮਾਣਯੋਗ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਤੋਂ ਭਾਰਤ ਦਾ ਸਰਵਉੱਚ ਬਹਾਦਰੀ ਪੁਰਸਕਾਰ, ‘ਸਰਵੋਤਮ ਜੀਵਨ ਰਕਸ਼ਾ ਪਦਕ’ ਵੀ ਜਿੱਤਿਆ।
ਕਦੋਂ ਹੋਈ ਮੌਤ?
ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ਗਿੱਲ 26 ਨਵੰਬਰ 2019 ਨੂੰ ਅਕਾਲ ਚਲਾਣਾ ਕਰ ਗਏ ਸਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਪਤਨੀ ਅਤੇ ਚਾਰ ਬੱਚੇ ਹਨ। ਉਸ ਦੀ ਯਾਦ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਰੱਖਣ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਅਟੱਲ ਭਾਵਨਾ ਅਤੇ ਨਿਰਸਵਾਰਥ ਬਹਾਦਰੀ ਨੂੰ ਮਾਨਤਾ ਦੇਣ ਲਈ, ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਦੇ ਮਜੀਠਾ ਰੋਡ ‘ਤੇ ਇਕ ਗੇਟ ਦਾ ਨਾਂ ਉਸ ਦੇ ਨਾਂ ‘ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।
ਫਿਲਮ ਬਾਰੇ
ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਸਰਵੋਤਮ ਜੀਵਨ ਰਕਸ਼ਾ ਪਦਕ ਦਾ ਖਿਤਾਬ ਵੀ ਮਿਲ ਚੁੱਕਾ ਹੈ, ਹੁਣ ਅਕਸ਼ੈ ਕੁਮਾਰ ਆਪਣੇ ਕੀਤੇ ਕੰਮਾਂ ‘ਤੇ ਫਿਲਮ ਲੈ ਕੇ ਆ ਰਹੇ ਹਨ। ਟੀਨੂੰ ਸੁਰੇਸ਼ ਦੇਸਾਈ ਨੇ ਫਿਲਮ ਦਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਫਿਲਮ 6 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਰਿਲੀਜ਼ ਹੋਣ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।