ਹਾਰਟ ਅਟੈਕ : ਅੱਜ ਦੀ ਭੱਜ-ਦੌੜ ਭਰੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੇ ਕਈ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕਈ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਘਾਤਕ ਸਾਬਤ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਦਿਲ ਦਾ ਦੌਰਾ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਹਾਲ ਹੀ ‘ਚ ਦਿਲ ਦੇ ਦੌਰੇ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਾਮਲੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਹਨ। ਚਿੰਤਾ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਸਮੇਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨੌਜਵਾਨ ਦਿਲ ਦੇ ਦੌਰੇ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ। ਹੱਸਦੇ, ਖੇਡਦੇ, ਗਾਉਂਦੇ ਅਤੇ ਨੱਚਦੇ ਹੋਏ ਹਮਲੇ ਕਾਰਨ ਕਈ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਅਜਿਹੇ ਘਾਤਕ ਮਾਮਲਿਆਂ ਨੇ ਸਿਹਤ ਮਾਹਿਰਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਬੇਸ਼ੱਕ ਹਾਰਟ ਅਟੈਕ ਦੇ ਹੋਰ ਵੀ ਕਈ ਕਾਰਨ ਹਨ ਪਰ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਗਲਤ ਆਦਤਾਂ ਵੀ ਇਸ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਸਾਬਤ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਹੁਣ ਸਵਾਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਦਿਲ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕਦੋਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ? ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਦਿਲ ਦੇ ਦੌਰੇ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਕਿਉਂ ਵੱਧ ਹੁੰਦਾ ਹੈ? ਕਿਹੜੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ? ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਇਸ ਬਾਰੇ-
ਦਿਲ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕਦੋਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ?
ਦਿਲ ਦਾ ਦੌਰਾ ਉਦੋਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਖੂਨ ਦਾ ਪ੍ਰਵਾਹ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਜਾਂ ਬਲੌਕ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਰੁਕਾਵਟਾਂ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਦਿਲ (ਕੋਰੋਨਰੀ) ਧਮਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਚਰਬੀ, ਕੋਲੇਸਟ੍ਰੋਲ ਅਤੇ ਹੋਰ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੇ ਜਮ੍ਹਾ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਚਰਬੀ, ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ-ਅਮੀਰ ਜਮ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਲੇਕ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਲੇਕ ਬਣਨ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਐਥੀਰੋਸਕਲੇਰੋਸਿਸ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ.
ਜਵਾਨੀ ਵਿੱਚ ਦਿਲ ਦਾ ਦੌਰਾ ਪੈਣ ਦੇ ਇਹ 7 ਵੱਡੇ ਕਾਰਨ ਹਨ।
ਸਿਗਰਟਨੋਸ਼ੀ: ਅੱਜ ਕੱਲ੍ਹ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਨੌਜਵਾਨ ਸਿਗਰਟਨੋਸ਼ੀ ਦੀ ਲਤ ਦੇ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹਨ। ਇਹ ਸਿਗਰਟਨੋਸ਼ੀ ਖੂਨ ਦੀਆਂ ਨਾੜੀਆਂ ਵਿੱਚ ਪਲੇਕ ਦੇ ਗਠਨ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਸਿਗਰਟ ਦੇ ਧੂੰਏਂ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਕੈਮੀਕਲ ਖੂਨ ਨੂੰ ਗਾੜ੍ਹਾ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਨਾੜੀਆਂ ਅਤੇ ਧਮਨੀਆਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਗਤਲੇ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਖੂਨ ਦੇ ਥੱਕਿਆਂ ਦੁਆਰਾ ਰੁਕਾਵਟ ਦਿਲ ਦੇ ਦੌਰੇ ਅਤੇ ਅਚਾਨਕ ਮੌਤ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਤਣਾਅ ਲੈਣਾ: ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤਣਾਅ ਵੀ ਦਿਲ ਦੇ ਦੌਰੇ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਜੋਖਮ ਦਾ ਕਾਰਕ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਸਰੀਰਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਤੰਦਰੁਸਤ ਰਹਿਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਾਂ, ਪਰ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕਰਦੇ ਹਾਂ। ਅੱਜ ਕੱਲ੍ਹ ਆਰਥਿਕ, ਪਰਿਵਾਰਕ, ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਦੀ ਅਚਾਨਕ ਮੌਤ ਵਰਗੇ ਕਈ ਕਾਰਨ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਤਣਾਅ ਵਧਾ ਰਹੇ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਦਿਲ ਦੇ ਦੌਰੇ ਦੇ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਬਣ ਕੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਰਹੇ ਹਨ।
ਇਨਸੌਮਨੀਆ: ਨੀਂਦ ਨਾ ਆਉਣ ਕਾਰਨ ਦਿਲ ਦੇ ਦੌਰੇ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵੀ ਵਧੇ ਹਨ। ਅੱਜਕੱਲ੍ਹ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਮੋਬਾਈਲ ਫ਼ੋਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ, ਜ਼ਿਆਦਾ ਤਣਾਅ ਜਾਂ ਹੋਰ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਪੂਰੀ ਨੀਂਦ ਨਹੀਂ ਆ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਕ ਰਿਸਰਚ ਮੁਤਾਬਕ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਰਾਤ ਨੂੰ 10 ਤੋਂ 11 ਵਜੇ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸੌਂਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਦਿਲ ਦੀ ਬੀਮਾਰੀ ਦਾ ਖਤਰਾ ਘੱਟ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਸੌਣ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਦੀ ਘੜੀ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਗੜਬੜ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। ਇਸ ਨਾਲ ਦਿਲ ਸਿਹਤਮੰਦ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਹਾਰਟ ਅਟੈਕ ਦਾ ਖਤਰਾ ਘੱਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਖ਼ਰਾਬ ਖ਼ੁਰਾਕ: ਖ਼ਰਾਬ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਹਾਰਟ ਅਟੈਕ ਦਾ ਕਾਰਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ, ਅੱਜ ਕੱਲ੍ਹ ਕੰਮ ਦੇ ਦਬਾਅ ਕਾਰਨ ਨੌਜਵਾਨ ਸਿਹਤਮੰਦ ਖੁਰਾਕ ਨਹੀਂ ਲੈ ਰਹੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਫਾਸਟ ਫੂਡ ਦਾ ਸੇਵਨ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧ ਗਿਆ ਹੈ, ਜੋ ਹਾਰਟ ਅਟੈਕ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਫਾਈਬਰ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਚੀਜ਼ਾਂ ਜਿਵੇਂ ਸਾਬਤ ਅਨਾਜ, ਫਲ ਅਤੇ ਸਬਜ਼ੀਆਂ, ਮੇਵੇ ਅਤੇ ਸਮੁੰਦਰੀ ਭੋਜਨ ਖਾਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਮੋਟਾਪਾ: ਭਾਰ ਵਧਣ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਕਈ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਘਰ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। BMI ਵਧਣ ਨਾਲ ਸ਼ੂਗਰ ਅਤੇ ਹਾਈ ਬੀਪੀ ਦਾ ਖਤਰਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਦੋਵੇਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵੀ ਵਧਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਵਜ਼ਨ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ‘ਚ ਰੱਖਣ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਚੰਗੀ ਡਾਈਟ ਲੈਣ। ਭੋਜਨ ਵਿੱਚ ਚਰਬੀ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਨੂੰ ਘਟਾਓ.
ਜੈਨੇਟਿਕ: ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਖ਼ਰਾਬ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਇਹ ਜੈਨੇਟਿਕ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ, ਅਟੈਕ, ਸਟ੍ਰੋਕ ਜਾਂ ਦਿਲ ਦੀ ਅਸਫਲਤਾ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਦਿਲ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਵੱਧ ਖ਼ਤਰਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਕੋਰੋਨਰੀ ਆਰਟਰੀ ਡਿਜ਼ੀਜ਼ ਇੱਕ ਜੈਨੇਟਿਕ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਨਾਲ ਦਿਲ ਸੰਬੰਧੀ ਬੀਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਪਰਿਵਾਰਕ ਇਤਿਹਾਸ ਬਣਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਚੌਕਸ ਰਹਿਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।
ਕਸਰਤ ਦੀ ਕਮੀ : ਦਿਲ ਦੇ ਰੋਗਾਂ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਕਸਰਤ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਨਿਯਮਿਤ ਰੂਪ ਨਾਲ 15 ਤੋਂ 25 ਮਿੰਟ ਤੱਕ ਕਸਰਤ ਕਰੋ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਭਾਰੀ ਕਸਰਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਚੋ। ਦਰਅਸਲ, ਅੱਜ-ਕੱਲ੍ਹ ਨੌਜਵਾਨ ਆਪਣੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਭਾਰੀ ਕਸਰਤ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਦਿਲ ‘ਤੇ ਤਣਾਅ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਦਬਾਅ ਦਿਲ ਦੇ ਦੌਰੇ ਦਾ ਕਾਰਨ ਵੀ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ।