ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨੇ ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ ਝਾਰਖੰਡ ਦੇ ਦੇਵਘਰ ‘ਚ ‘ਦੇਵਘਰ ਏਅਰਪੋਰਟ’ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ ਕੀਤਾ। ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ, ‘ਸਭ ਦਾ ਵਿਕਾਸ, ਸਭ ਦਾ ਭਰੋਸਾ ਅਤੇ ਸਭ ਦਾ ਯਤਨ ਸਾਡਾ ਮੰਤਰ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਅੱਠ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਝਾਰਖੰਡ ਨੂੰ ਹਾਈਵੇਅ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਰੇਲਵੇ, ਏਅਰਵੇਜ਼ ਅਤੇ ਜਲ ਮਾਰਗਾਂ ਤੱਕ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਜੋੜਨ ਦੇ ਯਤਨਾਂ ਵਿੱਚ ਇਹੀ ਸੋਚ ਅਤੇ ਭਾਵਨਾ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਰਹੀ ਹੈ।
ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਦੇਵਘਰ ਝਾਰਖੰਡ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਇੱਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਧਾਰਮਿਕ ਸਥਾਨ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਵੈਦਿਆਨਾਥ ਮੰਦਰ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕੋਨੇ-ਕੋਨੇ ਤੋਂ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਪਹੁੰਚਦੇ ਹਨ। ਦੇਵਘਰ ‘ਝਾਰਖੰਡ ਦੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਰਾਜਧਾਨੀ’ ਵਜੋਂ ਵੀ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ। ਤਪੋਵਨ ਅਤੇ ਪਹਾੜੀ ਦੀਆਂ ਗੁਫਾਵਾਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਨੌਲੱਖਾ ਮੰਦਿਰ ਤੱਕ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਦੇ ਦੇਖਣ ਲਈ ਕਈ ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ ਸਥਾਨ ਹਨ। ਬਹੁਤ ਹੀ ਸੁੰਦਰ ਦੇਵਘਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ਿਵਗੰਗਾ ਨਾਮ ਦਾ ਇੱਕ ਤਾਲਾਬ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੀ ਪੌਰਾਣਿਕ ਮਾਨਤਾ ਰਾਵਣ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਸ਼ੀਤਲਾ ਮਾਤਾ ਦਾ ਮੰਦਰ ਅਤੇ ਤ੍ਰਿਕੁਟਾ ਪਹਾੜ ਵੀ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕੋਨੇ-ਕੋਨੇ ਤੋਂ ਸੈਲਾਨੀ ਦੇਖਣ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਸੈਲਾਨੀ ਦੇਵਘਰ ਜਾਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਉੱਥੇ ਕਿੱਥੇ ਘੁੰਮ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਵੈਦਿਆਨਾਥ ਮੰਦਰ
ਝਾਰਖੰਡ ਦੇ ਦੇਵਘਰ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਬਾਬਾ ਬੈਦਿਆਨਾਥ ਮੰਦਿਰ ਬਹੁਤ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ। ਇਹ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਦੇ ਬਾਰਾਂ ਜੋਤਿਰਲਿੰਗਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਪਵਿੱਤਰ ਨਿਵਾਸ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਬੈਦਿਆਨਾਥ ਧਾਮ ਮੰਦਿਰ ਕਮਲ ਦੇ ਆਕਾਰ ਦਾ ਹੈ ਅਤੇ 72 ਫੁੱਟ ਉੱਚਾ ਹੈ। ਮੰਦਿਰ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਅਤੇ ਆਧੁਨਿਕ ਦੋਵੇਂ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਦੇਖੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਸ਼ਿਵਗੰਗਾ
ਸ਼ਿਵਗੰਗਾ ਤਾਲਾਬ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਲਈ ਦੂਰ-ਦੂਰ ਤੋਂ ਸੈਲਾਨੀ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਬੈਦਿਆਨਾਥ ਮੰਦਰ ਤੋਂ 200 ਮੀਟਰ ਦੂਰ ਹੈ। ਮਿਥਿਹਾਸਕ ਮਾਨਤਾ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਰਾਵਣ ਲਿੰਗ ਨੂੰ ਲੰਕਾ ਲੈ ਕੇ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਜਿਹਾ ਸ਼ੱਕ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਇਸਨੂੰ ਚਰਵਾਹੇ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਪਰਤਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਸ਼ਿਵਲਿੰਗ ਨੂੰ ਛੂਹਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਣੇ ਹੱਥ ਧੋਣ ਲਈ, ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਮੁੱਠੀ ਨਾਲ ਧਰਤੀ ਨੂੰ ਜ਼ੋਰਦਾਰ ਢੰਗ ਨਾਲ ਮਾਰਿਆ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਇਹ ਤਾਲਾਬ ਬਣ ਗਿਆ ਸੀ।
ਨੰਦਨ ਪਹਾੜ
ਨੰਦਨ ਪਰਬਤ ਦੇਵਘਰ ਤੋਂ 3 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਹੈ। ਮਿਥਿਹਾਸ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਜਦੋਂ ਰਾਵਣ ਨੇ ਜ਼ਬਰਦਸਤੀ ਸ਼ਿਵਧਾਮ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਤਾਂ ਨੰਦੀ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਰੋਕ ਦਿੱਤਾ। ਰਾਵਣ ਨੇ ਗੁੱਸੇ ਵਿਚ ਆ ਕੇ ਨੰਦੀ ਨੂੰ ਇਸ ਪਹਾੜ ‘ਤੇ ਸੁੱਟ ਦਿੱਤਾ, ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਦਾ ਨਾਂ ਨੰਦਨ ਪਹਾੜ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ। ਇੱਥੇ ਸ਼ਿਵ, ਪਾਰਵਤੀ, ਗਣੇਸ਼ ਅਤੇ ਕਾਰਤਿਕ ਦੀਆਂ ਸੁੰਦਰ ਮੂਰਤੀਆਂ ਹਨ।
ਬੈਜੂ ਮੰਦਰ ਅਤੇ ਸ਼ੀਤਲਾ ਮਾਤਾ ਮੰਦਰ
ਤੁਸੀਂ ਦੇਵਘਰ ਵਿੱਚ ਬੈਜੂ ਮੰਦਰ ਅਤੇ ਸ਼ੀਤਲਾ ਮਾਤਾ ਮੰਦਰ ਵੀ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਬੈਜੂ ਨਾਮ ਦੇ ਇੱਕ ਚਰਵਾਹੇ ਨੇ ਇਸ ਜਯੋਤਿਰਲਿੰਗ ਦੀ ਖੋਜ ਕੀਤੀ ਸੀ, ਉਦੋਂ ਹੀ ਇਸਦਾ ਨਾਮ ਬੈਜੂ ਮੰਦਰ ਪਿਆ ਸੀ। ਬਾਬਾ ਵੈਦਿਆਨਾਥ ਧਾਮ ਦੇ ਨੇੜੇ ਸ਼ੀਤਲਾ ਮੰਦਰ ਹੈ। ਇਹ ਮੰਦਰ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਹੈ।
ਨੌਲੱਖਾ ਮੰਦਰ ਅਤੇ ਤ੍ਰਿਕੁਟਾ ਪਰਵਤ
ਨੌਲੱਖਾ ਮੰਦਿਰ ਦੇਵਘਰ ਤੋਂ 1.5 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਹੈ। ਮੰਦਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਰਾਧਾ-ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਦੀਆਂ ਮੂਰਤੀਆਂ ਹਨ। ਤ੍ਰਿਕੂਟ ਪਰਬਤ ਬਹੁਤ ਮਸ਼ਹੂਰ ਸਥਾਨ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਲਈ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ‘ਚ ਸੈਲਾਨੀ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਪਹਾੜ ਦੇਵਘਰ ਤੋਂ ਕਰੀਬ 10 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਹੈ। ਪਹਾੜ ‘ਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਗੁਫਾਵਾਂ ਅਤੇ ਝਰਨੇ ਹਨ।