World Pneumonia Day Symptoms Causes Treatment: ਅੱਜ ਵਿਸ਼ਵ ਨਿਮੋਨੀਆ ਦਿਵਸ ਹੈ। ਇਹ 2009 ਤੋਂ ਹਰ ਸਾਲ 12 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਗਲੋਬਲ ਕੋਲੀਸ਼ਨ ਅਗੇਂਸਟ ਚਾਈਲਡ ਨਿਮੋਨੀਆ ਨੇ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਤੋਂ ਨਿਮੋਨੀਆ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਪਹਿਲਾ ਵਿਸ਼ਵ ਨਿਮੋਨੀਆ ਦਿਵਸ ਮਨਾਇਆ। ਅਕਸਰ ਲੋਕ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਕਿ ਨਿਮੋਨੀਆ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਜ਼ੁਕਾਮ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਪਰ, ਇਹ ਛੋਟੇ ਬੱਚਿਆਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਤੱਕ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਘੇਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਨਿਮੋਨੀਆ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ ਜੋ ਸਾਡੇ ਫੇਫੜਿਆਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੈ। ਨਮੂਨੀਆ ਵਿੱਚ, ਲਾਗ ਫੇਫੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਫੈਲ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਕ ਜਾਂ ਦੋਵੇਂ ਫੇਫੜਿਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਜਦੋਂ ਨਮੂਨੀਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੀਆਂ ਹਵਾ ਦੀਆਂ ਥੈਲੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸੋਜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਸਾਡੇ ਫੇਫੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਬੁਲਬੁਲੇ ਵਰਗੇ ਕਈ ਛੋਟੇ-ਛੋਟੇ ਬੈਗ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ਡਾਕਟਰੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਐਲਵੀਓਲੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਾਂ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਥੈਲੀਆਂ ਦਾ ਕੰਮ ਖੂਨ ਵਿੱਚ ਆਕਸੀਜਨ ਨੂੰ ਘੁਲਣਾ ਅਤੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚੋਂ ਕਾਰਬਨ ਡਾਈਆਕਸਾਈਡ ਨੂੰ ਕੱਢਣਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਥੈਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹਵਾ ਜਾਂ ਤਰਲ ਪਦਾਰਥ ਜਮ੍ਹਾਂ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਨਿਮੋਨੀਆ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਸੋਜ ਆਉਣ ਲੱਗਦੀ ਹੈ। ਨਿਮੋਨੀਆ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ ਬੱਚਿਆਂ ਅਤੇ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਨਿਮੋਨੀਆ ਦੇ ਲੱਛਣ
ਸਰਦੀ ਆਉਂਦੇ ਹੀ ਨਿਮੋਨੀਆ ਦੇ ਕੇਸ ਵੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵੱਧ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਲੱਛਣ ਹਲਕੇ ਤੋਂ ਗੰਭੀਰ ਤੱਕ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਸਦੇ ਲੱਛਣ ਜਿਆਦਾਤਰ ਕੀਟਾਣੂ ਦੀ ਕਿਸਮ ‘ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜਿਸ ਨਾਲ ਲਾਗ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਨਿਮੋਨੀਆ ਦੇ ਹਲਕੇ ਲੱਛਣ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਜ਼ੁਕਾਮ ਜਾਂ ਫਲੂ ਵਰਗੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਇਸ ਦੇ ਕੁਝ ਮੁੱਖ ਲੱਛਣਾਂ ਬਾਰੇ…
– ਸਾਹ ਲੈਣ ਵੇਲੇ ਛਾਤੀ ਵਿੱਚ ਦਰਦ ਹੋਣਾ
– ਖੰਘ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਬਲਗਮ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ
– ਜਲਦੀ ਥਕਾਵਟ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਨਾ
– ਕੰਬਣੀ ਅਤੇ ਪਸੀਨਾ ਆਉਣ ਨਾਲ ਬੁਖਾਰ
– ਉਲਟੀਆਂ ਅਤੇ ਮਤਲੀ
– ਦਸਤ
– ਕਮਜ਼ੋਰ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਨਾ
– ਭੁੱਖ ਦੀ ਕਮੀ
ਇਹ ਨਿਮੋਨੀਆ ਦੇ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਹਨ
ਫੇਫੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਦੀ ਲਾਗ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਬੀਮਾਰੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ‘ਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹਮਲਾ ਕਰਦੀ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਇਮਿਊਨ ਸਿਸਟਮ ਬਹੁਤ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਕਈ ਕਿਸਮ ਦੇ ਕੀਟਾਣੂ ਨਿਮੋਨੀਆ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਜਿਸ ਵਾਤਾਵਰਣ ਵਿੱਚ ਅਸੀਂ ਸਾਹ ਲੈਂਦੇ ਹਾਂ ਉਸ ਵਿੱਚ ਕਈ ਕਿਸਮ ਦੇ ਕੀਟਾਣੂ ਮੌਜੂਦ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਾਡੀ ਇਮਿਊਨ ਸਿਸਟਮ ਸਾਨੂੰ ਇਹਨਾਂ ਕੀਟਾਣੂਆਂ ਦੀ ਲਾਗ ਤੋਂ ਬਚਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਪਰ, ਕਈ ਵਾਰ ਇਹ ਕੀਟਾਣੂ ਸਾਡੀ ਇਮਿਊਨ ਸਿਸਟਮ ਨੂੰ ਵੀ ਹਰਾ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਫੇਫੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਫੈਲਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।
ਬੈਕਟੀਰੀਆ– ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਨਿਮੋਨੀਆ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਾਰਨ ਹੈ। ਬੈਕਟੀਰੀਅਲ ਨਿਮੋਨੀਆ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਜ਼ੁਕਾਮ ਜਾਂ ਫਲੂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੇ ਇੱਕ ਹਿੱਸੇ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜਿਸਨੂੰ ਲੋਬਰ ਨਿਮੋਨੀਆ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਹੋਰ ਜੀਵਾਣੂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਬੈਕਟੀਰੀਆ: ਮਾਈਕੋਪਲਾਜ਼ਮਾ ਨਿਮੋਨੀਆ ਵੀ ਨਮੂਨੀਆ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਿਸਮ ਦੇ ਨਮੂਨੀਆ ਵਿੱਚ, ਲੱਛਣ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਗੰਭੀਰ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ, ਇਸ ਲਈ ਇਸਨੂੰ ਪੈਦਲ ਨਿਮੋਨੀਆ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਆਰਾਮ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਫੰਗਸ- ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਇਮਿਊਨ ਸਿਸਟਮ ਬਹੁਤ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਨਿਮੋਨੀਆ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਕਈ ਗੁਣਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਗੰਦਗੀ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਅਜਿਹਾ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ।