ਬਾਲੀਵੁੱਡ ਦੇ ਦਿੱਗਜ ਅਭਿਨੇਤਾ ਅਮਰੀਸ਼ ਪੁਰੀ ਭਾਵੇਂ ਅੱਜ ਸਾਡੇ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਹਨ ਪਰ ਆਪਣੀਆਂ ਫਿਲਮਾਂ ਰਾਹੀਂ ਉਹ ਅੱਜ ਵੀ ਕਈ ਕਿਰਦਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿੰਦਾ ਹਨ। ਅੱਜ ਦੇ ਦਿਨ ਭਾਵ 22 ਜੂਨ 1932 ਨੂੰ ਅਮਰੀਸ਼ ਪੁਰੀ ਦਾ ਜਨਮ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਕ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਆਪਣੇ ਮਾਈਕ੍ਰੋ-ਬਲੌਗਿੰਗ ਪਲੇਟਫਾਰਮ, ਕੂ ਐਪ ‘ਤੇ ਕਈ ਪੋਸਟਾਂ ਸ਼ੇਅਰ ਕਰਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਸ਼ਹੂਰ ਫਿਲਮੀ ਕਿਰਦਾਰਾਂ ਅਤੇ ਸੰਵਾਦਾਂ ਰਾਹੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।
ਹਰਸ਼ਵਰਧਨ ਨਾਂ ਦੇ ਇਕ ਯੂਜ਼ਰ ਨੇ ਆਪਣੀ ਕੁ ਪੋਸਟ ‘ਚ ਲਿਖਿਆ, ”ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸੇ ਵੀ ਫਿਲਮ ਦਾ ਨਾਇਕ ਜਿੰਨਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਫਿਲਮ ਦਾ ਖਲਨਾਇਕ ਵੀ ਓਨਾ ਹੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਇੱਕ ਖਲਨਾਇਕ ਅਮਰੀਸ਼ ਪੁਰੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਕਿਰਦਾਰਾਂ ਅਤੇ ਅਦਾਕਾਰੀ ਨਾਲ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਦਿਲ ਜਿੱਤ ਲਿਆ ਹੈ। ਅੱਜ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜਨਮ ਦਿਨ ‘ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ।
ਪ੍ਰਿਆ ਪਟੇਲ ਨੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਕੂ ਐਪ ‘ਤੇ ਆਪਣੀ ਪੋਸਟ ‘ਚ ਲਿਖਿਆ, ”ਉਹ ਅਦਾਕਾਰ ਜਿਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਵੱਖਰੀ ਆਵਾਜ਼ ਅਤੇ ਅਦਾਕਾਰੀ ਨਾਲ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਦਿਲਾਂ ‘ਚ ਖਾਸ ਜਗ੍ਹਾ ਬਣਾਈ ਹੈ। ਅਮਰੀਸ਼ ਪੁਰੀ ਦਾ ਅੱਜ ਜਨਮ ਦਿਨ ਹੈ। ਉਹ ਭਾਵੇਂ ਅੱਜ ਸਾਡੇ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਹਨ ਪਰ ਆਪਣੀ ਅਦਾਕਾਰੀ ਰਾਹੀਂ ਉਹ ਸਿਨੇਮਾ ਪ੍ਰੇਮੀਆਂ ਦੇ ਦਿਲਾਂ ਵਿੱਚ ਹਮੇਸ਼ਾ ਜ਼ਿੰਦਾ ਰਹਿਣਗੇ। ਫਿਲਮ ਮਿਸਟਰ ਇੰਡੀਆ ਦਾ ਡਾਇਲਾਗ ‘ਮੌਗੇਂਬੋ ਖੁਸ਼ ਹੂਆ’ ਅੱਜ ਵੀ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਪਸੰਦ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।
ਨੈਤਿਕਤ ਲਿਖਦਾ ਹੈ, “ਅਸੀਂ ਅਜੇ ਵੀ ਆਪਣੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਮੋਗੈਂਬੋ ਖੁਸ਼ ਹੂਆ ਅਤੇ ਜਾ ਸਿਮਰਨ ਜਾ ਵਰਗੇ ਸੰਵਾਦਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਾਂ। ਅੱਜ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜਨਮਦਿਨ ਦੇ ਮੌਕੇ ‘ਤੇ ਦੱਸੋ ਕਿ ਤੁਹਾਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕਿਹੜੇ ਡਾਇਲਾਗ ਪਸੰਦ ਹਨ।
ਰੋਹਨ ਭੱਟ ਦੀ ਮੰਨੀਏ ਤਾਂ, “ਇੱਕ ਕਲਾਕਾਰ, ਜਿਸ ਨੇ ਵੀ ਇਹ ਕਿਰਦਾਰ ਨਿਭਾਇਆ ਹੈ, ਉਹ ਉਸ ਵਾਂਗ ਸਿਨੇਮਾ ਜਗਤ ਵਿੱਚ ਅਮਰ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ। ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ ਮੈਂ ਉਸਦੀ ਦਮਦਾਰ ਆਵਾਜ਼ ਅਤੇ ਦਮਦਾਰ ਅਦਾਕਾਰੀ ਦਾ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਕ ਰਿਹਾ ਹਾਂ।
ਹਰ ਸੰਵਾਦ ਦੀ ਆਪਣੀ ਵੱਖਰੀ ਛਾਪ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਅਕਸਰ ਇੱਕ ਡਾਇਲਾਗ ਮੇਰੇ ਦਿਮਾਗ ਵਿੱਚ ਖੇਡਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।
“ਸਿਮਰਨ ਕਰੋ, ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਜੀਓ”
ਜਨਮ ਦਿਨ ਮੁਬਾਰਕ ਅਮਰੀਸ਼ ਸਰ”
ਜਗਦੀਸ਼ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਫਿਲਮਾਂ ਬਾਰੇ ਸੋਚੀਏ ਤਾਂ ਹੀਰੋ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਮੈਨੂੰ ਅਮਰੀਸ਼ ਪੁਰੀ ਜੀ ਹਮੇਸ਼ਾ ਯਾਦ ਆਉਂਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਦਮਦਾਰ ਅਦਾਕਾਰੀ ਨੂੰ ਪਛਾੜਦੇ ਹਨ। ਮੈਂ ਪਹਿਲੀ ਫਿਲਮ ਮੁਕੱਦਰ ਕਾ ਸਿਕੰਦਰ ਦੇਖੀ ਸੀ ਅਤੇ ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਮੈਂ ਅਮਰੀਸ਼ ਪੁਰੀ ਦਾ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਕ ਹੋ ਗਿਆ ਹਾਂ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਮਸ਼ਹੂਰ ਡਾਇਲਾਗ ਹੈ, ਨਵੀਂ ਜੁੱਤੀ ਵਾਂਗ, ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਨਵੇਂ ਅਫਸਰ ਵੀ ਡੰਗ ਮਾਰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਅਮਰੀਸ਼ ਪੁਰੀ ਦੇ ਅੰਦਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਬਿਲਕੁਲ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਲੱਗ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅੱਜ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਜਨਮ ਦਿਨ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਥਾਂ ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਹੀ ਯਾਦਾਂ ਹਨ।
ਹਿੰਦੀ ਫ਼ਿਲਮਾਂ ਦੇ ਸੌ ਸਾਲ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇ ਸਫ਼ਰ ਨੂੰ ਦੇਖਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਹਿੰਦੀ ਫ਼ਿਲਮਾਂ ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਸ਼ ਪੁਰੀ ਤੋਂ ਬਿਹਤਰ ਖਲਨਾਇਕ ਸ਼ਾਇਦ ਹੀ ਕੋਈ ਹੋਇਆ ਹੋਵੇਗਾ। ਅਮਰੀਸ਼ ਪੁਰੀ 70, 80, 90 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਬਾਲੀਵੁੱਡ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਖਲਨਾਇਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸਨ। ਅਨਿਲ ਕਪੂਰ-ਸ਼੍ਰੀਦੇਵੀ ਸਟਾਰਰ ਫਿਲਮ ‘ਮਿਸਟਰ ਇੰਡੀਆ’ ਦਾ ਆਈਕਾਨਿਕ ਡਾਇਲਾਗ ‘ਮੌਗੇਂਬੋ ਖੁਸ਼ ਹੂਆ’ ਅੱਜ ਵੀ ਹਰ ਬੱਚੇ ਦੀ ਜ਼ੁਬਾਨ ‘ਤੇ ਜ਼ਿੰਦਾ ਹੈ।5
ਅਮਰੀਸ਼ ਪੁਰੀ ਨੇ ਬਾਲੀਵੁੱਡ ਦੇ ਕਈ ਮਸ਼ਹੂਰ ਖਲਨਾਇਕ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ ਹੈ। ਉਸਨੇ 1967 ਤੋਂ 2005 ਤੱਕ 450 ਫਿਲਮਾਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਖਾਸ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਫਿਲਮਾਂ ਹਿੱਟ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਮਿਸਟਰ ਇੰਡੀਆ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਦਿਲ ਵਾਲੇ ਦੁਲਹਨੀਆ ਲੇ ਜਾਏਂਗੇ, ਅਮਰੀਸ਼ ਪੁਰੀ ਨੇ ਅਦਾਕਾਰੀ ਦਾ ਵੱਖਰਾ ਮਿਆਰ ਕਾਇਮ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਉਸ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਦਾ ਜਾਦੂ ਫ਼ਿਲਮਾਂ ਵਿਚ ਉਸ ਦੇ ਕਿਰਦਾਰ ਵਿਚ ਜਾਨ ਪਾ ਦਿੰਦਾ ਸੀ।
ਜਦੋਂ ਨਿਰਮਾਤਾ ਨੇ ਕਿਹਾ- “ਤੇਰਾ ਚਿਹਰਾ ਹੀਰੋ ਬਣਨ ਦੇ ਲਾਇਕ ਨਹੀਂ ਹੈ”
ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਮਰੀਸ਼ ਪੁਰੀ ਬਾਲੀਵੁੱਡ ‘ਚ ਹੀਰੋ ਬਣਨ ਲਈ ਆਏ ਸਨ ਪਰ ਖੁਸ਼ਕਿਸਮਤੀ ਨਾਲ ਖਲਨਾਇਕ ਬਣ ਗਏ। ਅਮਰੀਸ਼ ਪੁਰੀ ਨੇ 30 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਫਿਲਮਾਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਭੂਮਿਕਾਵਾਂ ਇੰਨੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਨਿਭਾਈਆਂ ਕਿ ਉਹ ਹਿੰਦੀ ਫਿਲਮਾਂ ਵਿੱਚ ਮਾੜੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦਾ ਸਮਾਨਾਰਥੀ ਬਣ ਗਿਆ।
ਫਿਲਮ ਮਾਹਿਰਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਵੱਡਾ ਭਰਾ ਮਦਨ ਪੁਰੀ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਫਿਲਮਾਂ ”ਚ ਸੀ। ਪਰ ਨਿਰਮਾਤਾਵਾਂ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਤੇਰਾ ਚਿਹਰਾ ਹੀਰੋ ਵਰਗਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਕਾਫੀ ਨਿਰਾਸ਼ ਸੀ। ਨਾਇਕ ਦੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਠੁਕਰਾਏ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਅਮਰੀਸ਼ ਪੁਰੀ ਨੇ ਥੀਏਟਰ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਉੱਥੇ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 1970 ‘ਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਫਿਲਮਾਂ ‘ਚ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਉਸ ਵੱਲੋਂ ਨਿਭਾਏ ਗਏ ਖਲਨਾਇਕ ਦੇ ਕਿਰਦਾਰ ਨੂੰ ਕਾਫੀ ਪਿਆਰ ਮਿਲਿਆ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸ ਨੇ ਕਦੇ ਪਿੱਛੇ ਮੁੜ ਕੇ ਨਹੀਂ ਦੇਖਿਆ ਅਤੇ ਫਿਲਮਾਂ ਰਾਹੀਂ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ‘ਚ ਇਕ ਖਲਨਾਇਕ ਦੇ ਰੂਪ ‘ਚ ਆਪਣੀ ਵੱਖਰੀ ਪਛਾਣ ਬਣਾਈ। ਕਿਰਦਾਰ ਤੋਂ ਪਰੇ, ਅੱਜ ਵੀ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਕਾਂ ਦੇ ਦਿਲਾਂ ਵਿਚ ਉਸ ਦੀ ਜਗ੍ਹਾ ਹੀਰੋ ਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਰਹੇਗੀ। ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਵੀ ਜਦੋਂ ਵੀ ਖਲਨਾਇਕ ਦੀ ਗੱਲ ਹੋਵੇਗੀ ਤਾਂ ਅਮਰੀਸ਼ ਪੁਰੀ ਦਾ ਨਾਂ ਜ਼ਰੂਰ ਯਾਦ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਅਮਰ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਨਾਂ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਕਾਂ ਦੇ ਦਿਲਾਂ ਵਿੱਚ ਅਮਰ ਹੈ।