Platelets Count: ਬਰਸਾਤ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਮੱਛਰ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਡੇਂਗੂ, ਮਲੇਰੀਆ, ਚਿਕਨਗੁਨੀਆ ਵਰਗੀਆਂ ਮੱਛਰਾਂ ਤੋਂ ਫੈਲਣ ਵਾਲੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਫੈਲਣ ਲੱਗਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਮਰੀਜ਼ ਦੇ ਪਲੇਟਲੇਟ ਕਾਊਂਟ ਘੱਟ ਹੋਣ ਲੱਗਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕੁਝ ਸਥਿਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਜਾਨਲੇਵਾ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਪਲੇਟਲੇਟ ਕਾਉਂਟ ਕੀ ਹੈ?
ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਖੂਨ ਦੀ ਰਚਨਾ ਤਿੰਨ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨਾਲ ਬਣੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ: ਲਾਲ ਖੂਨ ਦੇ ਸੈੱਲ, ਚਿੱਟੇ ਖੂਨ ਦੇ ਸੈੱਲ ਅਤੇ ਪਲੇਟਲੈਟਸ। ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਸਿਹਤਮੰਦ ਸਰੀਰ ਵਿਚ 5 ਤੋਂ 6 ਲੀਟਰ ਖੂਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਖੂਨ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਪਲੇਟਲੈਟਸ ਖੂਨ ਦੇ ਥੱਕੇ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚੋਂ ਖੂਨ ਵਗਣ ਤੋਂ ਰੋਕਦੇ ਹਨ, ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਥ੍ਰੋਮੋਸਾਈਟਸ (thrombocytes) ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਸਰੀਰ ਵਿਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 1.5 ਲੱਖ ਤੋਂ 4.5 ਲੱਖ ਪ੍ਰਤੀ ਮਾਈਕ੍ਰੋਲੀਟਰ ਖੂਨ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਇਹ ਗਿਣਤੀ ਘਟ ਕੇ 30,000 ਤੋਂ ਘੱਟ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਨੱਕ, ਕੰਨ, ਨੱਕ, ਪਿਸ਼ਾਬ ਅਤੇ ਟੱਟੀ ਵਿੱਚੋਂ ਖੂਨ ਵਗਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਖੂਨ ਵਿੱਚ ਪਲੇਟਲੈਟਸ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਜਾਣਨ ਲਈ ਸੀਬੀਸੀ ਨਮਕ ਦਾ ਟੈਸਟ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜੇਕਰ ਇਸਦੀ ਸੰਖਿਆ ਘੱਟ ਹੈ ਤਾਂ ਡਾਕਟਰ ਵਿਟਾਮਿਨ ਬੀ12, ਸੀ, ਫੋਲੇਟ ਅਤੇ ਆਇਰਨ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਚੀਜ਼ਾਂ ਖਾਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।
Platelets Count : ਕੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਪਲੇਟਲੈਟਸ ਘੱਟ ਹੋਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ?
Dengue : ਡੇਂਗੂ
ਡੇਂਗੂ ਇੱਕ ਜਾਨਲੇਵਾ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਹੈ ਜਾਂ ਏਡ ਨਾਮਕ ਮੱਛਰ ਦੇ ਕੱਟਣ ਨਾਲ ਫੈਲਦਾ ਹੈ, ਡੇਂਗੂ ਦੇ ਕਾਰਨ ਮਰੀਜ਼ ਦੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਪਲੇਟਲੇਟ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਘੱਟਣ ਲੱਗਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਕਾਰਨ ਮਰੀਜ਼ ਦੀ ਰੋਗ ਪ੍ਰਤੀਰੋਧਕ ਸ਼ਕਤੀ ਵੀ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਡੇਂਗੂ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਡੇਂਗੂ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ, ਖੂਨ ਵਗਣ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵੀ ਵਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਡੇਂਗੂ ਦਾ ਮੱਛਰ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਅਕਸਰ ਕੱਟਦਾ ਹੈ।
Bone Marrow : ਬੋਨ ਮੈਰੋ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ
ਬੋਨ ਮੈਰੋ ਜਾਂ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਕਾਰਨ ਪਲੇਟਲੇਟ ਕਾਉਂਟ ਵੀ ਘੱਟ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
Infection : ਲਾਗ
ਐੱਚਆਈਵੀ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ (HIV), ਹੈਪੇਟਾਈਟਸ ਸੀ (Hepatitis C), ਮੋਨੋਨਿਊਕਲੀਓਸਿਸ ਅਤੇ ਸੇਪਸਿਸ (sepsis) ਵਰਗੀਆਂ ਬੀਮਾਰੀਆਂ ਕਾਰਨ ਪਲੇਟਲੇਟ ਕਾਊਂਟ ਵੀ ਘਟਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
Heavy Medication :ਦਵਾਈਆਂ
ਜੇਕਰ ਕੁਝ ਦਵਾਈਆਂ ਜਿਵੇਂ ਐਂਟੀਬਾਇਓਟਿਕਸ (antibiotic) ਅਤੇ ਕੈਂਸਰ ਵਿਰੋਧੀ ਦਵਾਈਆਂ (anti cancer drugs) ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਲਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਤਾਂ ਪਲੇਟਲੇਟ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਘੱਟ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ।
Pregnancy : ਗਰਭ ਅਵਸਥਾ
ਗਰਭਵਤੀ ਔਰਤਾਂ ‘ਚ ਪ੍ਰੀ-ਐਕਲੈਂਪਸੀਆ (preeclampsia)ਵਰਗੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਕਾਰਨ ਸਰੀਰ ‘ਚ ਪਲੇਟਲੇਟ ਕਾਊਂਟ ਘੱਟ ਹੋਣ ਲੱਗਦਾ ਹੈ।
Liquor : ਸ਼ਰਾਬ ਪੀਣਾ
ਜ਼ਿਆਦਾ ਸ਼ਰਾਬ ਪੀਣ ਨਾਲ ਪਲੇਟਲੇਟ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵੀ ਘੱਟ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
Platelets Count: ਘੱਟ ਪਲੇਟਲੈਟਸ ਦੇ ਲੱਛਣ?
ਮਾਸਪੇਸ਼ੀ ਅਤੇ ਜੋੜਾਂ ਦਾ ਦਰਦ
ਗੰਭੀਰ ਸਿਰ ਦਰਦ
ਥਕਾਵਟ ਅਤੇ ਕਮਜ਼ੋਰੀ
ਅੱਖ ਦਾ ਦਰਦ
ਸਰੀਰ ‘ਤੇ ਮੁਹਾਸੇ ਅਤੇ ਧੱਫੜ
ਹਲਕਾ ਖੂਨ ਵਹਿਣਾ
ਪਲੇਟਲੈਟਸ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਦੇ ਤਰੀਕੇ?
ਪਲੇਟਲੈਟਸ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਪਪੀਤਾ, ਅਨਾਰ, ਚੁਕੰਦਰ, ਪਾਲਕ, ਗਿਲੋਏ ਅਤੇ ਨਾਰੀਅਲ ਪਾਣੀ ਵਰਗੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਹਰ ਖਾਣ ਵਾਲੀ ਚੀਜ਼ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿਚ ਵਿਟਾਮਿਨ ਬੀ12, ਫੋਲੇਟ, ਆਇਰਨ ਅਤੇ ਵਿਟਾਮਿਨ ਸੀ ਵਰਗੇ ਤੱਤ ਮੌਜੂਦ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਵਿਟਾਮਿਨ ਕੇ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਚੀਜ਼ਾਂ ਜਿਵੇਂ ਪਾਲਕ, ਬਰੋਕਲੀ ਅਤੇ ਸਪਾਉਟ ਖਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਡੇਂਗੂ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ ਹੋ ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਤਰਲ ਪਦਾਰਥ ਲੈਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਨਿੰਬੂ ਪਾਣੀ, ਨਾਰੀਅਲ ਪਾਣੀ ਅਤੇ ਮੱਖਣ ਪੀਣ ਨਾਲ ਵੀ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਪਲੇਟਲੇਟ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਧਦੀ ਹੈ।