ਹਿਮਾਲਿਆ ਦਿਵਸ 2024: ਹਿਮਾਲਿਆ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਅਕਸਰ ‘ਧਰਤੀ ‘ਤੇ ਸਵਰਗ’ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਭਾਰਤ ਦੀ ਕੁਦਰਤੀ ਸੁੰਦਰਤਾ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਵਿਰਾਸਤ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਭੂਗੋਲਿਕ ਮਹੱਤਤਾ ਦੇ ਨਾਲ, ਇਸ ਪਹਾੜੀ ਲੜੀ ਦਾ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਮਹੱਤਵ ਹੈ। ਇਸ ਮਹੱਤਵ ਨੂੰ ਰੇਖਾਂਕਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਹਰ ਸਾਲ 9 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਹਿਮਾਲਿਆ ਦਿਵਸ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਾਲਾਨਾ ਤਿਉਹਾਰ ਦਾ ਇੱਕ ਡੂੰਘਾ ਉਦੇਸ਼ ਹੈ – ਵਿਲੱਖਣ ਹਿਮਾਲੀਅਨ ਈਕੋਸਿਸਟਮ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਾਲ ਹਿਮਾਲੀਅਨ ਖੇਤਰ ਦੀ ਸੰਭਾਲ। ਹਿਮਾਲਿਆ ਨਾ ਸਿਰਫ ਪ੍ਰਤੀਕੂਲ ਮੌਸਮੀ ਸਥਿਤੀਆਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਇੱਕ ਕੁਦਰਤੀ ਰੱਖਿਅਕ ਹੈ ਬਲਕਿ ਜੈਵ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਦਾ ਭੰਡਾਰ ਵੀ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਵਾਤਾਵਰਣਕ ਮਹੱਤਵ ਤੋਂ ਪਰੇ, ਹਿਮਾਲਿਆ ਦਿਵਸ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਵਿੱਚ ਭਾਈਚਾਰਕ ਭਾਗੀਦਾਰੀ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਾਲ ਅਸੀਂ 14ਵਾਂ ਹਿਮਾਲਿਆ ਦਿਵਸ ਮਨਾ ਰਹੇ ਹਾਂ।
ਹਿਮਾਲਿਆ ਦਿਵਸ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ
9 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਹਿਮਾਲਿਆ ਦਿਵਸ ਨੂੰ 2014 ਵਿੱਚ ਅਧਿਕਾਰਤ ਮਾਨਤਾ ਮਿਲੀ, ਜਦੋਂ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਹਰੀਸ਼ ਰਾਵਤ ਨੇ ਇਸਨੂੰ ਮਨਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। ਹਿਮਾਲਿਆ ਦਿਵਸ ਦੀ ਧਾਰਨਾ ਆਰਗੇਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਫਾਰ ਹਿਮਾਲੀਅਨ ਐਨਵਾਇਰਨਮੈਂਟਲ ਸਟੱਡੀਜ਼ ਐਂਡ ਕੰਜ਼ਰਵੇਸ਼ਨ ਦੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਵਿਗਿਆਨੀ ਅਨਿਲ ਜੋਸ਼ੀ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸਮਰਪਿਤ ਭਾਰਤੀ ਵਾਤਾਵਰਣਵਾਦੀਆਂ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗੀ ਯਤਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਈ ਸੀ। ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ 9 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਾਰੇ ਹਿਮਾਲੀਅਨ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ, ਜੰਮੂ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਤੋਂ ਅਰੁਣਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਤੱਕ ਹਿਮਾਲੀਅਨ ਦਿਵਸ ਮਨਾਉਣਾ ਸੀ, ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਸਾਂਝੇ ਹਿਮਾਲੀਅਨ ਸਮਾਜਿਕ-ਪਰਿਆਵਰਣ ਦੁਆਰਾ ਇੱਕਜੁੱਟ ਕਰਨ ਲਈ। ਹਿਮਾਲਿਆ ਦਿਵਸ ਮਲਯਾਨ ਖੇਤਰ ਦੇ ਮਹੱਤਵ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਹਿਮਾਲਿਆ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਸ਼ਕਤੀ ਦਾ ਇੱਕ ਸਰੋਤ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿਰਾਸਤ ਵੀ ਹੈ ਜੋ ਸੰਭਾਲ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਤੁਸੀਂ ਇੱਥੋਂ ਹਿਮਾਲਿਆ ਦੀ ਸੁੰਦਰਤਾ ਨੂੰ ਦੇਖ ਸਕਦੇ ਹੋ
ਹਿਮਾਲਿਆ ਬਿਨਾਂ ਸ਼ੱਕ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਕੁਦਰਤੀ ਸੁੰਦਰਤਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਆਪਣੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਨਾਲ ਦੇਖਣਾ ਇੱਕ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਅਨੁਭਵ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹਿਮਾਲੀਅਨ ਚੋਟੀਆਂ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਦੇਖਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਇਹਨਾਂ ਸਥਾਨਾਂ ‘ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ-
ਕੌਸਾਨੀ: ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਇਹ ਛੋਟਾ ਪਹਾੜੀ ਸਟੇਸ਼ਨ ਅਦਭੁਤ ਸੁੰਦਰਤਾ ਵਾਲਾ ਹੈ ਜੇਕਰ ਮੌਸਮ ਸਾਫ਼ ਅਤੇ ਧੁੱਪ ਵਾਲਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਤ੍ਰਿਸ਼ੂਲ, ਨੰਦਾ ਦੇਵੀ ਅਤੇ ਪੰਚਾਚੁਲੀ ਵਰਗੀਆਂ ਹਿਮਾਲੀਅਨ ਚੋਟੀਆਂ ਦੇ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਨਜ਼ਾਰੇ ਦੇਖ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਕੌਸਾਨੀ ਨੂੰ ਅਕਸਰ ਭਾਰਤ ਦਾ ਸਵਿਟਜ਼ਰਲੈਂਡ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਅਨੁਭਵ ਹੈ ਜੋ ਸ਼ਾਂਤ ਜਗ੍ਹਾ ਦੀ ਤਲਾਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।
ਔਲੀ: ਇਹ ਸਥਾਨ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਦੇ ਚਮੋਲੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਗੜ੍ਹਵਾਲ ਹਿਮਾਲਿਆ ਦੀਆਂ ਬਰਫ਼ ਨਾਲ ਢੱਕੀਆਂ ਪਹਾੜੀ ਚੋਟੀਆਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹਿੰਦੂ ਤੀਰਥ ਸਥਾਨ ਬਦਰੀਨਾਥ ਦੇ ਨੇੜੇ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਇੱਕ ਦਿਲਚਸਪ ਟ੍ਰੈਕਿੰਗ ਰੂਟ ਇਸ ਅਤਿ ਸੁੰਦਰ ਖੇਤਰ ਦੇ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਪਹਾੜੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ਾਂ ਦਾ ਆਨੰਦ ਲੈਣ ਦਾ ਆਦਰਸ਼ ਤਰੀਕਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਥਾਨ ਨੰਦਾ ਦੇਵੀ ਅਤੇ ਹਿਮਾਲਿਆ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਕਈ ਚੋਟੀਆਂ ਦਾ ਅਜਿਹਾ ਨਜ਼ਾਰਾ ਪੇਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਹਿਮਾਲਿਆ ਦੀਆਂ ਚੋਟੀਆਂ ਦੇ ਬਿਲਕੁਲ ਨੇੜੇ ਪਹੁੰਚ ਗਏ ਹੋ।
ਤ੍ਰਿਯੁੰਡ: ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ, ਤ੍ਰਿਯੁੰਡ ਤੋਂ ਤੁਸੀਂ ਧੌਲਾਧਰ ਪਰਬਤ ਲੜੀ ਦਾ ਇੱਕ ਅਭੁੱਲ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਦੇਖ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਧੌਲਾਧਰ ਲੜੀ ਮੱਧ ਹਿਮਾਲਿਆ ਦੀਆਂ ਪਹਾੜੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਟ੍ਰਿੰਡ ਟ੍ਰੈਕ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਟ੍ਰੈਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਇਹ ਸਮੁੰਦਰ ਤਲ ਤੋਂ 7700 ਫੁੱਟ ਦੀ ਉਚਾਈ ‘ਤੇ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਧਰਮਸ਼ਾਲਾ ਤੋਂ ਮੈਕਲਿਓਡਗੰਜ ਜਾਣਾ ਹੋਵੇਗਾ।
ਬਿਨਸਰ: ਬਿਨਸਰ ਇੱਕ ਹਰੇ ਭਰੇ ਜੰਗਲੀ ਜੀਵ ਸੈੰਕਚੂਰੀ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਬਿਨਸਰ ਦਾ ਜ਼ੀਰੋ ਪੁਆਇੰਟ ਆਪਣੀ ਅਨੋਖੀ ਸੁੰਦਰਤਾ ਅਤੇ ਹਿਮਾਲਿਆ ਦੀਆਂ ਚੋਟੀਆਂ ਦੇ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਦ੍ਰਿਸ਼ਾਂ ਲਈ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਬਿਨਸਰ ਵਿਖੇ ਜ਼ੀਰੋ ਪੁਆਇੰਟ ਕੇਦਾਰਨਾਥ, ਚੌਖੰਬਾ, ਤ੍ਰਿਸ਼ੂਲ, ਨੰਦਾ ਦੇਵੀ, ਨੰਦਾ ਕੋਟ ਅਤੇ ਪੰਚਾਚੁਲੀ ਦੀਆਂ ਚੋਟੀਆਂ ਸਮੇਤ ਹਿਮਾਲਿਆ ਦਾ 360-ਡਿਗਰੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਪੇਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਅਲਮੋੜਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਬਿਨਸਾਰ ਵਾਈਲਡਲਾਈਫ ਸੈਂਚੂਰੀ ਦੇ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ, ਬਿਨਸਰ ਜ਼ੀਰੋ ਪੁਆਇੰਟ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚਾ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਹੈ। ਇਹ ਕੁਮਾਉਂ ਦੀਆਂ ਪਹਾੜੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਖੂਬਸੂਰਤ ਥਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ।