ਜ਼ੀਕਾ ਵਾਇਰਸ ਦੇ ਲੱਛਣ: ਕਰਨਾਟਕ ਵਿੱਚ ਜ਼ੀਕਾ ਵਾਇਰਸ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਮਾਮਲਾ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਹੈ। ਕਰਨਾਟਕ ਦੇ ਰਾਏਚੁਰ ਜ਼ਿਲੇ ਦੀ ਪੰਜ ਸਾਲ ਦੀ ਬੱਚੀ ‘ਚ ਜ਼ੀਕਾ ਵਾਇਰਸ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਮਾਮਲੇ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਚਿੰਤਾ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਈ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਸਰਕਾਰ ਜ਼ਰੂਰੀ ਕਦਮ ਚੁੱਕ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਵਾਇਰਸ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਜਲਦੀ ਹੀ ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਜਾਣਗੇ। ਜ਼ੀਕਾ ਵਾਇਰਸ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਸੰਕਰਮਿਤ ਮੱਛਰਾਂ ਦੇ ਕੱਟਣ ਨਾਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਜ਼ੀਕਾ ਵਾਇਰਸ ਨਾਲ ਸੰਕਰਮਿਤ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਹ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਵੀ ਸੰਕਰਮਿਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜ਼ੀਕਾ ਵਾਇਰਸ ਦੀ ਲਾਗ ਗਰਭਵਤੀ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਵਧੇਰੇ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਗਰਭਪਾਤ ਦੇ ਜੋਖਮ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਵਾਇਰਸ ਦੀ ਪਛਾਣ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ 1947 ਵਿੱਚ ਯੂਗਾਂਡਾ ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਸੀ। 1952 ਵਿੱਚ ਇਸ ਦਾ ਨਾਮ ਜ਼ੀਕਾ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਵਾਇਰਸ ਜ਼ੀਕਾ ਦੇ ਜੰਗਲ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।
ਜ਼ੀਕਾ ਵਾਇਰਸ ਦੇ ਲੱਛਣ
ਜ਼ੀਕਾ ਵਾਇਰਸ ਨਾਲ ਸੰਕਰਮਿਤ 5 ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਲੱਛਣ ਨਹੀਂ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਜ਼ੀਕਾ ਵਾਇਰਸ ਏਡੀਜ਼ ਮੱਛਰ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੇ ਕੱਟਣ ਨਾਲ ਇਹ ਬਿਮਾਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਲੱਛਣ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਇਹ ਲਾਗ ਦੇ 2-14 ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਪ੍ਰਗਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਕੁਝ ਲੱਛਣ ਇੱਕ ਹਫ਼ਤੇ ਦੇ ਅੰਦਰ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣ ਲੱਗ ਪੈਂਦੇ ਹਨ। ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਜ਼ੀਕਾ ਵਾਇਰਸ ਦੀ ਲਾਗ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਮਰੀਜ਼ ਨੂੰ ਹਲਕਾ ਬੁਖਾਰ, ਚਮੜੀ ‘ਤੇ ਧੱਫੜ, ਜੋੜਾਂ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਹੱਥਾਂ ਅਤੇ ਪੈਰਾਂ ਦੇ ਜੋੜਾਂ ਵਿੱਚ ਦਰਦ ਅਤੇ ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਲਾਲੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕੁਝ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ੀਕਾ ਵਾਇਰਸ ਦੀ ਲਾਗ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਵਿੱਚ ਦਰਦ, ਸਿਰ ਦਰਦ, ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਦਰਦ, ਥਕਾਵਟ, ਅਸਹਿਜ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਣਾ ਅਤੇ ਪੇਟ ਵਿੱਚ ਦਰਦ ਵੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਜ਼ੀਕਾ ਵਾਇਰਸ ਕਿਵੇਂ ਫੈਲਦਾ ਹੈ
ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਸੰਕਰਮਿਤ ਏਡੀਜ਼ ਮੱਛਰ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਕੱਟਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਜ਼ੀਕਾ ਵਾਇਰਸ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਉਹ ਵਿਅਕਤੀ ਇਹ ਬਿਮਾਰੀ ਕਿਸੇ ਤੀਜੇ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਵੀ ਦੇ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਜ਼ੀਕਾ ਵਾਇਰਸ ਸਰੀਰਕ ਸਬੰਧਾਂ ਰਾਹੀਂ ਵੀ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਤੋਂ ਦੂਜੇ ਵਿਅਕਤੀ ਵਿੱਚ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਯਾਨੀ ਜ਼ੀਕਾ ਵਾਇਰਸ ਅਸੁਰੱਖਿਅਤ ਸੈਕਸ ਰਾਹੀਂ ਫੈਲ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਅਸੁਰੱਖਿਅਤ ਸੈਕਸ ਕਰਨ ਦੇ ਤਿੰਨ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਜ਼ੀਕਾ ਵਾਇਰਸ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ।
ਜ਼ੀਕਾ ਵਾਇਰਸ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਰੋਕਿਆ ਜਾਵੇ
ਜ਼ੀਕਾ ਵਾਇਰਸ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਮੱਛਰਾਂ ਤੋਂ ਬਚੋ। ਜਿੱਥੋਂ ਤੱਕ ਹੋ ਸਕੇ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਨਾ ਜਾਓ ਜਿੱਥੇ ਜ਼ੀਕਾ ਵਾਇਰਸ ਦੀ ਲਾਗ ਹੈ। ਜ਼ੀਕਾ ਵਾਇਰਸ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ, ਮੱਛਰਦਾਨੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ ਜਾਂ ਚਮੜੀ ‘ਤੇ ਮੱਛਰ ਵਿਰੋਧੀ ਕਰੀਮ ਲਗਾਓ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਅਸੁਰੱਖਿਅਤ ਸੈਕਸ ਤੋਂ ਬਚੋ। ਘਰ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦੀ ਸਫਾਈ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖੋ। ਪੂਰੀ ਬਾਹਾਂ ਵਾਲੇ ਕੱਪੜੇ ਪਾਓ। ਕਿਸੇ ਸੰਕਰਮਿਤ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਨਾ ਆਓ।