Anti Obesity Day 2022: ਮੋਟਾਪਾ ਵਿਰੋਧੀ ਦਿਵਸ ਹਰ ਸਾਲ 26 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। Obesity ਨੂੰ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਮੋਟਾਪੇ ਦੇ ਨਾਂ ਨਾਲ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਨੂੰ ਮਨਾਉਣ ਦਾ ਮਕਸਦ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਮੋਟਾਪੇ ਅਤੇ ਇਸ ਕਾਰਨ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸਰੀਰਕ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਅਜਿਹੀ ਗੈਰ-ਸਿਹਤਮੰਦ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਅਪਣਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਵਿਚ ਹੀ ਮੋਟਾਪਾ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਭਾਰ ਵਧਣ ਨਾਲ ਸ਼ੂਗਰ ਅਤੇ ਕੈਂਸਰ ਵਰਗੀਆਂ ਗੰਭੀਰ ਬੀਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਖਤਰਾ ਕਈ ਗੁਣਾ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਮੋਟਾਪੇ ‘ਤੇ ਕਾਬੂ ਨਾ ਪਾਇਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਹ ਵੱਡੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਪੈਦਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਮੋਟਾਪਾ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਅਤੇ ਪੁਰਾਣੀ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਅਸੀਂ ਆਪਣੀ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ ਕਰਕੇ ਬਚ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਮੋਟਾਪਾ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਸਰੀਰ ਵਿਚ ਵਾਧੂ ਚਰਬੀ ਦੇ ਜਮ੍ਹਾਂ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਵਧਦਾ ਹੈ ਪਰ ਕਈ ਵਾਰ ਇਹ ਖਰਾਬ ਸਿਹਤ ਕਾਰਨ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਮੋਟਾਪਾ ਵਧਣ ਨਾਲ ਕਈ ਗੰਭੀਰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਖਤਰਾ ਵੀ ਕਈ ਗੁਣਾ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਮੋਟਾਪੇ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ: ਸਿਹਤ ਮਾਹਿਰ ਬਾਡੀ ਮਾਸ ਇੰਡੈਕਸ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਮੋਟਾਪੇ ਦਾ ਵਰਗੀਕਰਨ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡਾ BMI 25.0 ਅਤੇ 29.9 ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਹ ਤੁਹਾਨੂੰ ਵੱਧ ਭਾਰ ਦੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਪਾ ਦੇਣਗੇ। ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਮੋਟਾਪੇ ਦੀਆਂ 3 ਕਿਸਮਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ।
– ਕਲਾਸ I ਮੋਟਾਪਾ: BMI 30 ਤੋਂ <35 ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ
– ਕਲਾਸ II ਮੋਟਾਪਾ: BMI 35 ਤੋਂ <40 ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ
– ਕਲਾਸ III ਮੋਟਾਪਾ: BMI 40+ ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ
ਮੋਟਾਪੇ ਵਿੱਚ ਪਾਚਕ ਤਬਦੀਲੀਆਂ
ਮੈਟਾਬੋਲਿਜ਼ਮ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਕੈਲੋਰੀਆਂ ਨੂੰ ਊਰਜਾ ਵਿੱਚ ਬਦਲਣ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਹੈ। ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਵਾਧੂ ਚਰਬੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਮੋਟਾਪਾ ਵਧਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਕਾਰਨ ਮੈਟਾਬੌਲਿਕ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਧੇਰੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਮੈਟਾਬੋਲਿਕ ਸਿੰਡਰੋਮ ਮੋਟਾਪੇ ਦਾ ਇੱਕ ਆਮ ਕਾਰਕ ਹੈ ਅਤੇ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਟਾਈਪ 2 ਡਾਇਬਟੀਜ਼: ਮੋਟਾਪੇ ਕਾਰਨ ਟਾਈਪ 2 ਡਾਇਬਟੀਜ਼ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਮੋਟਾਪਾ ਟਾਈਪ 2 ਡਾਇਬਟੀਜ਼ ਦੇ ਜੋਖਮ ਨੂੰ ਲਗਭਗ ਸੱਤ ਗੁਣਾ ਵਧਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਭਾਰ ਘਟਾ ਕੇ, ਸੰਤੁਲਿਤ ਅਤੇ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਆਹਾਰ ਯੋਜਨਾ ਤਿਆਰ ਕਰਕੇ ਇਸ ਖ਼ਤਰੇ ਤੋਂ ਬਚਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ: ਵਧਦਾ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ, ਉੱਚ ਕੋਲੇਸਟ੍ਰੋਲ, ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਸ਼ੂਗਰ ਅਤੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਸੋਜ ਇਹ ਸਭ ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਕਾਰਕ ਵਜੋਂ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਕੋਰੋਨਰੀ ਆਰਟਰੀ ਬਿਮਾਰੀ, ਸਟ੍ਰੋਕ, ਦਿਲ ਦਾ ਦੌਰਾ ਪੈਣ ਦਾ ਖਤਰਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। BMI ਵਧਣ ਨਾਲ ਇਹ ਸਾਰੇ ਜੋਖਮ ਹੋਰ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧਦੇ ਹਨ।
ਫੈਟੀ ਲਿਵਰ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ: ਜ਼ਿਆਦਾ ਚਰਬੀ ਕਾਰਨ ਇਹ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਜਿਗਰ ਵਿੱਚ ਜਮ੍ਹਾ ਹੋਣ ਲੱਗਦੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਜਿਗਰ ਵਿੱਚ ਵਾਧੂ ਚਰਬੀ ਜਮ੍ਹਾਂ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਜਿਗਰ ਵਿੱਚ ਸੋਜ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਜੇਕਰ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਇਲਾਜ ਨਾ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ, ਤਾਂ ਇਹ ਹੈਪੇਟਾਈਟਸ ਅਤੇ ਸਿਰੋਸਿਸ ਵਰਗੀਆਂ ਗੰਭੀਰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਵੱਲ ਲੈ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਪਿੱਤੇ ਦੀ ਪੱਥਰੀ: ਉੱਚ ਕੋਲੇਸਟ੍ਰੋਲ ਪਿੱਤੇ ਵਿੱਚ ਪੱਥਰੀ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਕਈ ਗੁਣਾ ਵਧਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 10-20 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਲੋਕ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ ਐਨਜ਼ਾਈਮ ਪਿੱਤੇ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਪਿਸ਼ਾਬ ਵਿੱਚ ਘੁਲ ਨਹੀਂ ਸਕਦੇ, ਤਾਂ ਇਹ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਇਕੱਠਾ ਹੋਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਇੱਕ ਠੋਸ ਰੂਪ ਧਾਰਨ ਕਰ ਲੈਂਦਾ ਹੈ।
ਕੁਝ ਕੈਂਸਰ: ਮੋਟਾਪੇ ਕਾਰਨ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵੀ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮੋਟਾਪੇ ਨਾਲ ਬੱਚੇਦਾਨੀ, ਬੱਚੇਦਾਨੀ ਦਾ ਮੂੰਹ, ਅੰਡਾਸ਼ਯ, ਛਾਤੀ ਦਾ ਕੈਂਸਰ, ਪਿੱਤੇ ਦਾ ਕੈਂਸਰ, ਪ੍ਰੋਸਟੇਟ ਕੈਂਸਰ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਵੱਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਮੋਟਾਪੇ ਕਾਰਨ ਸਰੀਰ ‘ਤੇ ਸਿੱਧਾ ਅਸਰ ਪੈਂਦਾ ਹੈ
– ਦਮਾ
– ਮੋਟਾਪਾ ਹਾਈਪੋਵੈਂਟਿਲੇਸ਼ਨ ਸਿੰਡਰੋਮ
– ਗਠੀਏ
– ਪਿਠ ਦਰਦ
– ਗਠੀਆ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ
– ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ
ਇਹ ਮੋਟਾਪੇ ਦੇ ਸਿੱਧੇ ਪ੍ਰਭਾਵ
ਮੋਟਾਪਾ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਅਸਿੱਧੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਕੁਝ ਅਸਿੱਧੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ…
– ਮੈਮੋਰੀ ਸਮੱਸਿਆ
– ਅਲਜ਼ਾਈਮਰ ਰੋਗ
– ਦਿਮਾਗੀ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ
– ਮਾਦਾ ਬਾਂਝਪਨ
– ਪੈਨਕ੍ਰੀਆਟਿਕ ਕੈਂਸਰ
– ਛਾਤੀ ਦਾ ਕੈਂਸਰ