ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਕਿ ਭਗਵਾਨ ਭੋਲੇਨਾਥ ਦਾ ਅਜਿਹਾ ਮੰਦਰ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਹਰ 12 ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਅਸਮਾਨੀ ਬਿਜਲੀ ਡਿੱਗਦੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇੱਥੋਂ ਦਾ ਸ਼ਿਵਲਿੰਗ ਚਕਨਾਚੂਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਪਰ ਮੰਦਰ ਦੇ ਪੁਜਾਰੀ ਵੱਲੋਂ ਇਸ ਨੂੰ ਮੱਖਣ ਵਿੱਚ ਪਾਉਣ ਨਾਲ ਇਹ ਸ਼ਿਵਲਿੰਗ ਆਪਣੇ ਪੁਰਾਣੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਚਮਤਕਾਰ ਕਾਰਨ ਇਹ ਮੰਦਰ ਬਹੁਤ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਥੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕੋਨੇ-ਕੋਨੇ ਤੋਂ ਸ਼ਿਵ ਭਗਤ ਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਲਈ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਇਸ ਸ਼ਿਵ ਮੰਦਰ ਬਾਰੇ।
‘ਬਿਜਲੀ ਮਹਾਦੇਵ ਮੰਦਿਰ’ ਕੁੱਲੂ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ
ਇਹ ਅਨੋਖਾ ਸ਼ਿਵ ਮੰਦਰ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਕੁੱਲੂ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਇਸ ਮੰਦਰ ਦਾ ਨਾਂ ‘ਬਿਜਲੀ ਮਹਾਦੇਵ ਮੰਦਰ’ ਹੈ। ਇਹ ਸ਼ਿਵ ਮੰਦਰ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਕੁੱਲੂ ਵਿੱਚ ਬਿਆਸ ਅਤੇ ਪਾਰਵਤੀ ਨਦੀਆਂ ਦੇ ਸੰਗਮ ਦੇ ਨੇੜੇ ਇੱਕ ਪਹਾੜ ਉੱਤੇ ਬਣਿਆ ਹੈ। ਸਭ ਤੋਂ ਖਾਸ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਇੱਥੇ ਹਰ 12 ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਬਿਜਲੀ ਡਿੱਗਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਕਿਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕੋਈ ਨੁਕਸਾਨ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਬਿਜਲੀ ਦੇ ਝਟਕੇ ਨਾਲ ਕਿਸੇ ਦੀ ਮੌਤ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। ਸ਼ਿਵਲਿੰਗ ‘ਤੇ ਬਿਜਲੀ ਡਿੱਗਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਪੁਜਾਰੀ ਮੱਖਣ ਨਾਲ ਜੋੜਨ ‘ਤੇ ਇਹ ਟੁੱਟ ਕੇ ਪੁਰਾਣੇ ਰੂਪ ‘ਚ ਵਾਪਸ ਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਮੰਦਰ ਕੁੱਲੂ ਘਾਟੀ ਦੇ ਸੁੰਦਰ ਪਿੰਡ ਕਸ਼ਵਰੀ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਇਹ ਮੰਦਰ ਸਮੁੰਦਰ ਤਲ ਤੋਂ 2460 ਮੀਟਰ ਦੀ ਉਚਾਈ ‘ਤੇ ਬਣਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣੇ ਮੰਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਗਿਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅਸਮਾਨੀ ਬਿਜਲੀ ਡਿੱਗਣ ਕਾਰਨ ਸ਼ਿਵ ਲਿੰਗ ਦੇ ਟੁਕੜੇ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਪਰ ਜਦੋਂ ਮੰਦਰ ਦਾ ਪੁਜਾਰੀ ਸਾਰੇ ਟੁਕੜਿਆਂ ਨੂੰ ਇਕੱਠਾ ਕਰਕੇ ਮੱਖਣ ਦੀ ਲੇਪ ਨਾਲ ਮਿਲਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਸ਼ਿਵਲਿੰਗ ਪੁਰਾਣੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸ਼ਿਵਲਿੰਗ ਟੁੱਟਣ ਤੋਂ ਕੁਝ ਮਹੀਨਿਆਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਆਪਣੇ ਪੁਰਾਣੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸ ਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਰਹੱਸ ਕਾਰਨ ਇਹ ਮੰਦਰ ਵੀ ਰਹੱਸਮਈ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।
ਮੰਦਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਮਿਥਿਹਾਸ
ਮਿਥਿਹਾਸਕ ਮਾਨਤਾ ਹੈ ਕਿ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਕਾਲ ਵਿੱਚ ਕੁਲੰਤ ਨਾਮ ਦੇ ਇੱਕ ਭੂਤ ਨੇ ਇਸ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਨਿਵਾਸ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਰਾਖਸ਼ ਇਸ ਸਥਾਨ ਨੂੰ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਡੋਬਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਰਾਖਸ਼ ਦੀ ਇਸ ਨੀਅਤ ਨੂੰ ਜਾਣ ਕੇ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਨੇ ਆਪਣੇ ਤ੍ਰਿਸ਼ੂਲ ਨਾਲ ਉਸ ਨੂੰ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਤਲੇਆਮ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਇਸ ਭੂਤ ਦਾ ਸਰੀਰ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਪਹਾੜ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਗਿਆ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਇਸ ਸ਼ਹਿਰ ਦਾ ਨਾਂ ਕੁੱਲੂ ਪਿਆ। ਇੱਥੇ ਬਿਜਲੀ ਬਾਰੇ ਇੱਕ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਮਾਨਤਾ ਹੈ ਕਿ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਦੇ ਹੁਕਮ ਨਾਲ ਭਗਵਾਨ ਇੰਦਰ ਹਰ 12 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਾਰ ਇੱਥੇ ਬਿਜਲੀ ਡਿੱਗਦੇ ਹਨ।