ਝਾਰਖੰਡ ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ: ਝਾਰਖੰਡ ਰਾਜ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ ਕੇਂਦਰ ਵਜੋਂ ਉੱਭਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਮੌਜੂਦ ਸੁੰਦਰ ਝਰਨੇ, ਵਗਦੀਆਂ ਨਦੀਆਂ, ਉੱਚੀਆਂ ਪਹਾੜੀਆਂ, ਸੁੰਦਰ ਵਾਦੀਆਂ, ਮਨਮੋਹਕ ਵਾਦੀਆਂ ਅਤੇ ਇਤਿਹਾਸਕ-ਧਾਰਮਿਕ ਸਥਾਨਾਂ ਵੱਲ ਸੈਲਾਨੀ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਹਰ ਸਾਲ ਕਈ ਸੈਲਾਨੀ ਝਾਰਖੰਡ ਦੇਖਣ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਰਾਜ ਦੀ ਕੁਦਰਤੀ ਸੁੰਦਰਤਾ, ਜੈਵ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਅਤੇ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਮੰਦਰ ਇਸ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਝਾਰਖੰਡ ਦੇ ਬੁੱਢਾ ਮਹਾਦੇਵ ਮੰਦਰ ‘ਚ ਵੀ ਸਾਲ ਭਰ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦੀ ਭੀੜ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਵੀ ਸਾਵਣ ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਝਾਰਖੰਡ ਆਉਣਾ ਪਸੰਦ ਕਰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਬੁੱਢਾ ਮਹਾਦੇਵ ਮੰਦਰ ਜ਼ਰੂਰ ਜਾਓ।
ਕੀ ਹੈ ਇਸ ਮੰਦਰ ਦੀ ਖਾਸੀਅਤ
ਬੁੱਢਾ ਮਹਾਦੇਵ ਜਾਂ ਬੁਧਵਾ ਮਹਾਦੇਵ ਮੰਦਰ, ਝਾਰਖੰਡ ਦੇ ਹਜ਼ਾਰੀਬਾਗ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ, ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਇੱਕ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਮੰਦਰ ਹੈ। ਇਸ ਮੰਦਰ ਵਿੱਚ ਪਿਛਲੇ 600 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਜਲ ਚੜ੍ਹਾਉਣ ਦੀ ਪਰੰਪਰਾ ਚੱਲੀ ਆ ਰਹੀ ਹੈ। ਸਾਵਣ ਦੇ ਮਹੀਨੇ ‘ਚ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਬਾਬਾ ਦਾ ਜਲਾਭਿਸ਼ੇਕ ਕਰਨ ਲਈ ਬੁੱਢਾ ਮਹਾਦੇਵ ਮੰਦਰ ਪਹੁੰਚਦੇ ਹਨ। ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਮੰਦਰ ਪ੍ਰਤੀ ਅਥਾਹ ਸ਼ਰਧਾ ਅਤੇ ਆਸਥਾ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਭਗਵਾਨ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਬੁੱਢਾ ਮਹਾਦੇਵ ਮੰਦਰ ‘ਚ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦੀ ਜੋ ਵੀ ਇੱਛਾ ਪੂਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਉਹ ਅਗਲੇ ਸਾਲ ਫਿਰ ਇੱਥੇ ਆ ਕੇ ਪੂਜਾ ਅਰਚਨਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਬੁੱਢਾ ਮਹਾਦੇਵ ਮੰਦਰ ਵਿੱਚ ਸਥਾਪਿਤ ਸ਼ਿਵਲਿੰਗ ਪੱਥਰ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਹਰ ਸਾਲ ਇੱਥੇ ਮਹਾਸ਼ਿਵਰਾਤਰੀ ਅਤੇ ਸਾਵਣ ਮਹੀਨੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤਿਆਰੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਸਥਾਨਕ ਲੋਕਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਭਗਵਾਨ ਬੁੱਧ ਨੇ ਵੀ ਇਸ ਮੰਦਰ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤੇ ਸਨ।
ਬੁੱਧ ਧਰਮ ਨਾਲ ਹੈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸਬੰਧ
ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪਹਿਲਾਂ ਬੁੱਢਾ ਮਹਾਦੇਵ ਮੰਦਰ ਦਾ ਨਾਂ ਬੁੱਧ ਮਹਾਦੇਵ ਮੰਦਰ ਸੀ। ਇੱਕ ਮਸ਼ਹੂਰ ਕਥਾ ਅਨੁਸਾਰ ਜਦੋਂ ਭਗਵਾਨ ਬੁੱਧ ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਲਈ ਯਾਤਰਾ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ ਤਾਂ ਉਹ ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਸ਼ਿਵ ਮੰਦਰ ਵਿੱਚ ਰਹੇ। ਕੁਝ ਦਿਨ ਮੰਦਰ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਬੁੱਧ ਇੱਥੋਂ ਚਲੇ ਗਏ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲੋਕ ਇਸ ਮੰਦਰ ਨੂੰ ਬੁੱਧ ਮਹਾਦੇਵ ਮੰਦਰ ਦੇ ਨਾਂ ਨਾਲ ਬੁਲਾਉਣ ਲੱਗੇ। ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ ਮੰਦਰ ਦਾ ਨਾਂ ਬੁੱਧ ਮਹਾਦੇਵ ਤੋਂ ਬਦਲ ਕੇ ਬੁੱਢਾ ਮਹਾਦੇਵ ਮੰਦਰ ਹੋ ਗਿਆ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਬੋਧੀਆਂ ਦੀ ਵੀ ਬੁੱਢਾ ਮਹਾਦੇਵ ਮੰਦਰ ਵਿੱਚ ਅਥਾਹ ਆਸਥਾ ਹੈ। ਇਸ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਪਗੋਡਾ ਵਿੱਚ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਲੋਕ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਸਾਵਣ ਦੌਰਾਨ ਇਸ ਮੰਦਰ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਵੱਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਸਥਾਨ ਬੁੱਧ ਅਤੇ ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਦੇ ਧਾਰਮਿਕ ਸਥਾਨ ਵਜੋਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ।