Modhera Surya Temple Gujarat: ਗੁਜਰਾਤ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਮੋਢੇਰਾ ਸੂਰਜ ਮੰਦਿਰ ਬਹੁਤ ਪੁਰਾਣਾ ਹੈ। ਇਸ ਮੰਦਰ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਲਈ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕੋਨੇ-ਕੋਨੇ ਤੋਂ ਸੈਲਾਨੀ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਸੂਰਜ ਮੰਦਰ ਗੁਜਰਾਤ ਦੇ ਪਾਟਨ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 30 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੱਖਣ ਵੱਲ ਮੋਢੇਰਾ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਇਸ ਸੂਰਜ ਮੰਦਰ ਬਾਰੇ।
ਗਰਭ ਗ੍ਰਹਿ ‘ਤੇ ਪੈਂਦੀ ਹੈ ਸੂਰਜ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਕਿਰਨ
ਇਹ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਸੂਰਜ ਮੰਦਿਰ ਈਰਾਨੀ ਸ਼ੈਲੀ ਵਿੱਚ ਬਣਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਸੂਰਜ ਮੰਦਰ ਨੂੰ ਸੋਲੰਕੀ ਵੰਸ਼ ਦੇ ਰਾਜਾ ਭੀਮਦੇਵ ਪਹਿਲੇ ਨੇ 1026 ਈ. ਮੰਦਰ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਸੂਰਜ ਚੜ੍ਹਦਾ ਹੈ, ਸੂਰਜ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਕਿਰਨ ਮੰਦਰ ਦੇ ਪਾਵਨ ਅਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਪੈਂਦੀ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਸਰੋਵਰ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਰਾਮਕੁੰਡ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਸੂਰਜ ਮੰਦਰ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਪੂਜਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ
ਮੰਦਰ ਦੇ ਪਾਵਨ ਅਸਥਾਨ ਦੇ ਅੰਦਰ ਦੀ ਲੰਬਾਈ 51 ਫੁੱਟ ਅਤੇ ਚੌੜਾਈ ਲਗਭਗ 25 ਫੁੱਟ ਹੈ। ਇਹ ਮੰਦਿਰ ਚਾਲੂਕਿਆ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਦੇ ਸ਼ਾਸਨ ਦੌਰਾਨ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਸੂਰਜ ਉਸ ਦਾ ਪਰਿਵਾਰਕ ਦੇਵਤਾ ਸੀ। ਉਸ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਭੀਮਦੇਵ ਮੈਂ ਇਹ ਮੰਦਰ ਬਣਵਾਇਆ ਸੀ। ਭਾਰਤ ਦੇ ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਇਸ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਮੰਦਰ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਹੇਠ ਲਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਸੂਰਜ ਮੰਦਿਰ ਵਿਲੱਖਣ ਵਾਸਤੂਕਲਾ ਅਤੇ ਸ਼ਿਲਪਕਾਰੀ ਦੀ ਵਿਲੱਖਣ ਮਿਸਾਲ ਹੈ। ਇਸ ਸੂਰਜ ਮੰਦਰ ਦੀ ਬਹੁਤ ਮਾਨਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਸੂਰਜ ਦੇਵਤਾ ਦੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਮੰਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਹੁਣ ਇਸ ਸੂਰਜ ਮੰਦਰ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਪੂਜਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। ਇਸ ਸੂਰਜ ਮੰਦਿਰ ਵਿੱਚ ਦੇਵਤਿਆਂ ਦੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਉੱਕਰੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਰਾਮਾਇਣ ਅਤੇ ਮਹਾਭਾਰਤ ਦੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਉੱਕਰੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਅਲਾਉਦੀਨ ਖਿਲਜੀ ਨੇ ਮੰਦਰ ‘ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਕੇ ਇਸ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਇਆ ਅਤੇ ਇੱਥੇ ਮੂਰਤੀਆਂ ਤੋੜ ਦਿੱਤੀਆਂ।