Hot Water Spring In India: ਕੁਦਰਤੀ ਗਰਮ ਪਾਣੀ ਦੇ ਚਸ਼ਮੇ ਦਾ ਪਾਣੀ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਠੰਡੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਤਣਾਅ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਇਸ ਵਿੱਚ ਨਹਾਉਣ ਨਾਲ ਖੂਨ ਸੰਚਾਰ, ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਵਿੱਚ ਦਰਦ, ਚਮੜੀ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਆਦਿ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਵੀ ਠੀਕ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਲੱਖਾਂ ਸੈਲਾਨੀ ਅਜਿਹੇ ਭੂਗੋਲਿਕ ਸਥਾਨਾਂ ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚਦੇ ਹਨ ਜਿੱਥੇ ਗਰਮ ਝਰਨੇ ਦਾ ਪਾਣੀ ਮੌਜੂਦ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਲੱਦਾਖ ਆਦਿ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਅਜਿਹੀਆਂ ਥਾਵਾਂ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਸੈਲਾਨੀ ਜਾਂ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਗਰਮ ਪਾਣੀ ਦੇ ਚਸ਼ਮੇ ਦਾ ਆਨੰਦ ਲੈਣ ਆਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਚਮਤਕਾਰੀ ਲਾਭ ਉਠਾਉਂਦੇ ਹਨ।
ਗਰਮ ਝਰਨੇ ਦਾ ਪਾਣੀ ਕੀ ਹੈ?
ਅਸਲ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਇੱਕ ਗਰਮ ਪਾਣੀ ਦਾ ਝਰਨਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਧਰਤੀ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਗਰਮ ਮੈਗਮਾ ਚੱਟਾਨਾਂ ਨੂੰ ਗਰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਚੱਟਾਨਾਂ ਪਾਣੀ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਗਰਮ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਪਾਣੀ ਗਰਮ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਬਾਹਰ ਆਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜ਼ਮੀਨ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਆਉਣ ਕਾਰਨ ਇਹ ਬਹੁਤ ਗਰਮ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਸੋਡੀਅਮ, ਸਲਫਰ ਅਤੇ ਸਲਫਰ ਭਰਪੂਰ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਇੱਕ ਦਵਾਈ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਗਰਮ ਪਾਣੀ ਝਰਨੇ ਅਤੇ ਛੱਪੜਾਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਬਾਹਰ ਆਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਕਿਹੜੀਆਂ-ਕਿਹੜੀਆਂ ਥਾਵਾਂ ‘ਤੇ ਤੁਸੀਂ ਗਰਮ ਝਰਨੇ ਦਾ ਆਨੰਦ ਵੀ ਲੈ ਸਕਦੇ ਹੋ।
ਭਾਰਤ ਦੇ ਗਰਮ ਝਰਨੇ ਦੇ ਪਾਣੀ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰੋ
ਮਨੀਕਰਨ
ਮਨੀਕਰਨ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਇੱਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਗਰਮ ਪਾਣੀ ਦਾ ਚਸ਼ਮਾ ਹੈ। ਇਸ ਜਲਘਰ ਬਾਰੇ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਇਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਾਰ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰ ਲਵੇ ਤਾਂ ਉਸ ਦੇ ਸਾਰੇ ਰੋਗ ਦੂਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਕੁੱਲੂ ਤੋਂ 45 ਕਿ.ਮੀ. 100 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ ‘ਤੇ ਪਾਰਵਤੀ ਅਤੇ ਵਿਆਸ ਨਦੀ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸਥਿਤ ਇਹ ਕੁੰਡ ਹਿੰਦੂਆਂ ਅਤੇ ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਤੀਰਥ ਸਥਾਨ ਵੀ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਦੇਸ਼-ਵਿਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਲੋਕ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।
ਪਾਨਾਮਿਕ ਕੁੰਡ
ਲੱਦਾਖ ਦੇ ਸਿਆਚਿਨ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਤੋਂ ਕੁਝ ਹੀ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ ‘ਤੇ ਇਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਖੂਬਸੂਰਤ ਘਾਟੀ ਨੁਬਰਾ ਵੈਲੀ ਹੈ। ਇੱਥੋਂ ਦੇ ਇੱਕ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਪਾਨਾਮਿਕ ਕੁੰਡ ਮੌਜੂਦ ਹੈ। ਸਮੁੰਦਰ ਤਲ ਤੋਂ 10,442 ਫੁੱਟ ਦੀ ਉਚਾਈ ‘ਤੇ ਸਥਿਤ, ਇਹ ਗਰਮ ਝਰਨਾ ਆਪਣੇ ਔਸ਼ਧੀ ਗੁਣਾਂ ਲਈ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਕੁੰਡ ਦਾ ਪਾਣੀ ਬਹੁਤ ਗਰਮ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਕੋਈ ਇਸ ਵਿੱਚ ਇਸ਼ਨਾਨ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ।
ਸੂਰਯਕੁੰਡ
ਯਮੁਨੋਤਰੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਗਰਮ ਪਾਣੀ ਦਾ ਸੋਮਾ ਹੈ, ਜੋ ਪਹਿਲਾਂ ਬ੍ਰਹਮਕੁੰਡ ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਪਰ ਹੁਣ ਇਸਨੂੰ ਸੂਰਿਆਕੁੰਡ ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸੂਰਯਕੁੰਡ ਯਮੁਨੋਤਰੀ ਮੰਦਰ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 20 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਹੈ। ਦੀ ਦੂਰੀ ‘ਤੇ ਹੈ। ਇਸ ਠੰਡੀ ਥਾਂ ‘ਤੇ ਗਰਮ ਪਾਣੀ ਦਾ ਮਿਲਣਾ ਕਿਸੇ ਚਮਤਕਾਰ ਤੋਂ ਘੱਟ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦਾ।
ਰਾਜਗੀਰ ਪਾਣੀ ਦੀ ਟੈਂਕੀ
ਰਾਜਗੀਰ ਦੀ ਵੈਭਵਗਿਰੀ ਪਹਾੜੀ ‘ਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਗਰਮ ਚਸ਼ਮੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਬਾਰੇ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਭਗਵਾਨ ਬ੍ਰਹਮਾ ਦੁਆਰਾ ਦੇਵੀ-ਦੇਵਤਿਆਂ ਲਈ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇੱਥੋਂ ਦੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਤਲਾਬ ਰਿਸ਼ੀ ਕੁੰਡ, ਗੰਗਾ ਯਮੁਨਾ ਕੁੰਡ, ਗੌਰੀ ਕੁੰਡ, ਚੰਦਰ ਕੁੰਡ ਅਤੇ ਰਾਮ ਲਕਸ਼ਮਣ ਕੁੰਡ ਆਦਿ ਹਨ।
ਤੁਲਸੀ ਸ਼ਿਆਮ ਕੁੰਡ
ਜੂਨਾਗੜ੍ਹ, ਗੁਜਰਾਤ ਵਿੱਚ ਤੁਲਸੀ ਸ਼ਿਆਮ ਕੁੰਡ ਤਿੰਨ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਤਿੰਨਾਂ ਕੁੰਡਾਂ ਦਾ ਤਾਪਮਾਨ ਵੱਖਰਾ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਇੱਕ ਪੁਰਾਣਾ ਮੰਦਰ ਵੀ ਮੌਜੂਦ ਹੈ, ਜੋ ਲਗਭਗ 700 ਸਾਲ ਪੁਰਾਣਾ ਦੱਸਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।