Ganesh Chaturthi 2023: ਇਸ ਸਾਲ ਗਣੇਸ਼ ਚਤੁਰਥੀ ਮੰਗਲਵਾਰ 19 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਵੇਗੀ ਅਤੇ ਗਣਪਤੀ ਦੀ ਮੂਰਤੀ 28 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਵਿਸਰਜਨ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਇਸ ਗਣੇਸ਼ ਚਤੁਰਥੀ (ਗਣੇਸ਼ ਚਤੁਰਥੀ 2023) ‘ਤੇ ਤੁਸੀਂ ਭਗਵਾਨ ਗਣੇਸ਼ ਨੂੰ ਅਜਿਹੇ ਮੰਦਰ ‘ਚ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹੋ ਜਿੱਥੇ ਗਣਪਤੀ ਦੀ ਮੂਰਤੀ ਦਾ ਆਕਾਰ ਲਗਾਤਾਰ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਚਮਤਕਾਰੀ ਗਣੇਸ਼ ਮੰਦਰ ਦੱਖਣੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹੈ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕੋਨੇ-ਕੋਨੇ ਤੋਂ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਇੱਥੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਦੱਖਣੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਇਸ ਚਮਤਕਾਰੀ ਗਣੇਸ਼ ਮੰਦਰ ਬਾਰੇ।
ਇਸ ਗਣੇਸ਼ ਮੰਦਰ ਦਾ ਕੀ ਨਾਮ ਹੈ?
ਇਹ ਚਮਤਕਾਰੀ ਗਣੇਸ਼ ਮੰਦਰ ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਚਿਤੂਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਮੰਦਿਰ ਦਾ ਨਾਮ ਕਨਿਪਕਮ ਮੰਦਿਰ ਹੈ। ਇਸ ਮੰਦਰ ਨੂੰ ਪਾਣੀ ਦੇ ਦੇਵਤਾ ਦਾ ਮੰਦਰ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇੱਥੇ ਗਣਪਤੀ ਦੀ ਮੂਰਤੀ ਦਾ ਆਕਾਰ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਵਧਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਦੇਸ਼ ਭਰ ਤੋਂ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਇਸ ਮੰਦਰ ਵਿੱਚ ਭਗਵਾਨ ਗਣੇਸ਼ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਅਤੇ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਲਈ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।
ਇਹ ਗਣੇਸ਼ ਮੰਦਰ 11ਵੀਂ ਸਦੀ ਦਾ ਹੈ
ਇਹ ਗਣੇਸ਼ ਮੰਦਰ ਬਹੁਤ ਪੁਰਾਣਾ ਹੈ। ਇਹ ਮੰਦਰ ਬਹੂਦਾ ਨਦੀ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਬਣਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਮੰਦਰ ਦਾ ਪਾਣੀ ਪਵਿੱਤਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਬੀਮਾਰੀਆਂ ਦੂਰ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਮੰਦਿਰ 11ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਰਾਜਾ ਕੁਲੋਥੁੰਗਾ ਚੋਲਾ ਪਹਿਲੇ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਫਿਰ ਵਿਜੇਨਗਰ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਦੇ ਰਾਜੇ ਨੇ 1336 ਵਿੱਚ ਮੰਦਰ ਨੂੰ ਵੱਡਾ ਕਰਨ ਦਾ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਇੱਥੇ ਗਣੇਸ਼ ਚਤੁਰਥੀ ਤੋਂ ਬ੍ਰਹਮੋਤਸਵ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਮੰਦਰ ਵਿੱਚ ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ 20 ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਇੱਥੇ ਇੱਕ ਰੱਥ ਯਾਤਰਾ ਕੱਢੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇੱਕ ਲੋਕ ਕਥਾ ਹੈ ਕਿ ਬਹੁਤ ਸਮਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇੱਥੇ ਤਿੰਨ ਭਰਾ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਅੰਨ੍ਹਾ ਸੀ, ਦੂਜਾ ਗੂੰਗਾ ਅਤੇ ਤੀਜਾ ਬੋਲਾ ਸੀ। ਤਿੰਨੋਂ ਆਪਣੀ ਖੇਤੀ ਲਈ ਖੂਹ ਪੁੱਟ ਰਹੇ ਸਨ ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇੱਕ ਪੱਥਰ ਦੇਖਿਆ। ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਖੂਹ ਨੂੰ ਡੂੰਘਾ ਪੁੱਟਣ ਲਈ ਪੱਥਰ ਨੂੰ ਹਟਾਇਆ ਗਿਆ ਤਾਂ ਉੱਥੋਂ ਖੂਨ ਦੀ ਇੱਕ ਧਾਰਾ ਨਿਕਲਣ ਲੱਗੀ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਖੂਹ ਭਰ ਗਿਆ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਦੋਂ ਹੀ ਗਣੇਸ਼ ਦੀ ਸਵੈ-ਪ੍ਰਗਟ ਮੂਰਤੀ ਉਥੇ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਈ ਸੀ। ਉਸ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨਾਂ ਨਾਲ ਤਿੰਨ ਭਰਾ ਠੀਕ ਹੋ ਗਏ। ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਇੱਥੇ ਇੱਕ ਮੰਦਰ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਮੰਦਰ ਤਿਰੂਪਤੀ ਬੱਸ ਸਟੇਸ਼ਨ ਤੋਂ ਸਿਰਫ 72 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਹੈ। ਇਸ ਮੰਦਰ ਦੇ ਨੇੜੇ ਤਿਰੂਪਤੀ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਮੰਦਰ ਤੋਂ ਸਿਰਫ਼ 70 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਸਭ ਤੋਂ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਹਵਾਈ ਅੱਡਾ ਤਿਰੂਪਤੀ ਹਵਾਈ ਅੱਡਾ ਹੈ, ਜਿੱਥੋਂ ਮੰਦਰ ਦੀ ਦੂਰੀ ਲਗਭਗ 86 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਹੈ।