ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮਨੀਮਹੇਸ਼ ਝੀਲ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਨੇ ਮਾਂ ਪਾਰਵਤੀ ਲਈ ਬਣਵਾਈ ਸੀ। ਇਹ ਝੀਲ ਇੰਨੀ ਖੂਬਸੂਰਤ ਹੈ ਕਿ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਦਾ ਮਨ ਮੋਹ ਲੈਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਝੀਲ ਕੈਲਾਸ਼ ਚੋਟੀ (18,564 ਫੁੱਟ) ਤੋਂ 13,000 ਫੁੱਟ ਦੀ ਉਚਾਈ ‘ਤੇ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਹਰ ਸਾਲ ਲੱਖਾਂ ਸੈਲਾਨੀ ਇਸ ਝੀਲ ‘ਤੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇੱਥੇ ਪਵਿੱਤਰ ਪਾਣੀ ‘ਚ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਥੇ ਮੇਲਾ ਵੀ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਪਵਿੱਤਰ ਝੀਲ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਭਗਵਾਨ ਭੋਲੇਨਾਥ ਇੱਥੇ ਰਤਨ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਗਟ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਝੀਲ ਦਾ ਨਾਂ ਮਨੀਮਹੇਸ਼ ਪਿਆ। ਇਹ ਝੀਲ ਚੰਬਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਭਰਮੌਰ ਉਪਮੰਡਲ ਵਿੱਚ ਹਿਮਾਲਿਆ ਦੀ ਪੀਰ ਪੰਜਾਲ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਕੈਲਾਸ਼ ਚੋਟੀ ਦੇ ਨੇੜੇ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਇਸ ਝੀਲ ਬਾਰੇ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਨੂੰ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਨੇ ਪਾਰਵਤੀ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਣਾਇਆ ਸੀ। ਝੀਲ ਦੇ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਕੈਲਾਸ਼ ਪਰਬਤ ਨੂੰ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਦਾ ਨਿਵਾਸ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਝੀਲ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦੀ ਸੁੰਦਰਤਾ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਦਾ ਮਨ ਮੋਹ ਲੈਂਦੀ ਹੈ। ਮਨੀਮਹੇਸ਼ ਨੂੰ ਤੀਰਥ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਜੋ ਕਿ ਚੰਬਾ ਤੋਂ ਕਰੀਬ 82 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ ‘ਤੇ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਇਸ ਕੈਲਾਸ਼ ਪਰਬਤ ‘ਤੇ ਭਗਵਾਨ ਭੋਲੇਨਾਥ ਦਾ ਨਿਵਾਸ ਹੈ। ਇਹ ਉਸ ਦੀ ਤਪੱਸਿਆ ਹੈ। ਕੈਲਾਸ਼ ਪਰਬਤ ਝੀਲ ਦੇ ਪੂਰਬ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਇਹ ਸ਼ੈਵ ਤੀਰਥ ਸਥਾਨ ਵਜੋਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ। ਸੈਲਾਨੀ ਟ੍ਰੈਕਿੰਗ ਕਰਕੇ ਇਸ ਝੀਲ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਟ੍ਰੈਕ ਬਹੁਤ ਖੂਬਸੂਰਤ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਥੇ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਨੂੰ ਕੁਦਰਤ ਦੀ ਅਦਭੁਤ ਸੁੰਦਰਤਾ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਝੀਲ ਦੇ ਇੱਕ ਹਿੱਸੇ ਨੂੰ ਸ਼ਿਵ ਕਟੋਰੀ ਅਤੇ ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਗੌਰੀ ਕੁੰਡ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸ਼ਿਵ ਕਟੋਰੀ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਦੇ ਇਸ਼ਨਾਨ ਸਥਾਨ ਅਤੇ ਦੇਵੀ ਪਾਰਵਤੀ ਦਾ ਗੌਰੀ ਕੁੰਡ ਹੈ। ਸੈਲਾਨੀ ਟ੍ਰੈਕਿੰਗ ਕਰਕੇ ਇਸ ਝੀਲ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਟ੍ਰੈਕ ਬਹੁਤ ਖੂਬਸੂਰਤ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਥੇ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਨੂੰ ਕੁਦਰਤ ਦੀ ਅਦਭੁਤ ਸੁੰਦਰਤਾ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਝੀਲ ਦੇ ਇੱਕ ਹਿੱਸੇ ਨੂੰ ਸ਼ਿਵ ਕਟੋਰੀ ਅਤੇ ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਗੌਰੀ ਕੁੰਡ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।