ਹੁਣ ਸੈਲਾਨੀ ਉਤਰਾਖੰਡ ਦੇ ਮਿਲਾਮ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ‘ਤੇ ਬਿਨਾਂ ਅੰਦਰੂਨੀ ਪਰਮਿਟ ਦੇ ਵੀ ਜਾ ਸਕਣਗੇ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਸ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਲਈ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਨੂੰ ਅੰਦਰੂਨੀ ਲਾਈਨ ਦਾ ਪਰਮਿਟ ਲੈਣਾ ਪੈਂਦਾ ਸੀ। ਪਰ ਇਸ ਸਾਲ ਅਕਤੂਬਰ ਤੋਂ ਇਹ ਸ਼ਰਤ ਖਤਮ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਹੁਣ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਤੋਂ ਪਰਬਤਾਰੋਹੀ, ਸੈਲਾਨੀ ਅਤੇ ਟ੍ਰੈਕਰ ਬਿਨਾਂ ਅੰਦਰੂਨੀ ਲਾਈਨ ਪਰਮਿਟ ਦੇ ਮਿਲਾਮ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਸਕਣਗੇ। ਧਿਆਨ ਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਮਿਲਾਮ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਕੁਮਾਉਂ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਇਸ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਦਾ ਅਧਾਰ ਕੈਂਪ ਮੁਨਸਿਆਰੀ ਹੈ। ਇਹ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਨੂੰ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਹੁਣ ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਕੇ ਬਿਨਾਂ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦੇ ਇੱਥੇ ਘੁੰਮ ਸਕੋਗੇ। ਇਹ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਪਿਥੌਰਾਗੜ੍ਹ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ।
ਮਿਲਾਮ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ 37 ਵਰਗ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਫੈਲਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।
ਮਿਲਾਮ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਕੁਮਾਉਂ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਹੈ। ਇਹ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ 37 ਵਰਗ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਫੈਲਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਸ 16 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਲੰਬੇ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਦਾ ਬੇਸ ਕੈਂਪ ਮੁਨਸਿਆਰੀ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਮਿਲਾਮ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ 4268 ਮੀਟਰ ਦੀ ਉਚਾਈ ‘ਤੇ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਸੈਲਾਨੀ ਮੁਨਸਿਆਰੀ ਹਿੱਲ ਸਟੇਸ਼ਨ ਰਾਹੀਂ ਇਸ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਦੇ ਹਨ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਮੁਨਸਿਆਰੀ ਕੁਦਰਤ ਦੀ ਗੋਦ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਇੱਕ ਪਹਾੜੀ ਸਥਾਨ ਹੈ ਅਤੇ ਸੈਲਾਨੀ ਇੱਥੇ ਟ੍ਰੈਕਿੰਗ ਅਤੇ ਕੈਂਪਿੰਗ ਲਈ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਸਰਦੀਆਂ ਅਤੇ ਗਰਮੀਆਂ ਦੋਵਾਂ ਮੌਸਮਾਂ ਵਿੱਚ ਮੁਨਸਿਆਰੀ ਵਿੱਚ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਦੀ ਲਗਾਤਾਰ ਭੀੜ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਟ੍ਰੈਕਿੰਗ ਦੇ ਸ਼ੌਕੀਨ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਦਾ ਸੁਪਨਾ ਮਿਲਮ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ‘ਤੇ ਜਾਣ ਅਤੇ ਇੱਥੇ ਘੁੰਮਣ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋਣਾ ਹੈ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਨੂੰ ਟਰੈਕਰਾਂ ਦੀ ਚੋਟੀ ਦੀ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਦਾ ਨਾਂ ਇੱਥੇ ਸਥਿਤ ਇਕ ਪਿੰਡ ਮਿਲਾਮ ਦੇ ਨਾਂ ‘ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਪਿੰਡ ਇਸ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਤੋਂ ਕਰੀਬ 3 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਹੈ। ਪਹਿਲਾਂ ਇਸ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਆਬਾਦੀ ਹੁੰਦੀ ਸੀ ਪਰ ਹੁਣ ਇਹ ਘਟ ਗਈ ਹੈ।
ਸੈਲਾਨੀ ਇਸ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਦੀ ਸੈਰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਮੁਨਸਿਆਰੀ ਵੀ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਸੈਲਾਨੀ ਮਨੁਸਿਆਰੀ ਵਿੱਚ ਨਦੀਆਂ, ਪਹਾੜ, ਝਰਨੇ, ਘਾਟੀਆਂ ਅਤੇ ਸੰਘਣੇ ਜੰਗਲ ਦੇਖ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਤੁਸੀਂ ਇੱਥੇ ਕੁਦਰਤ ਦੀ ਸੈਰ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਸੈਲਾਨੀ ਸਰਦੀਆਂ ਵਿੱਚ ਮੁਨਸਿਆਰੀ ਵਿੱਚ ਬਰਫਬਾਰੀ ਦੇਖਣ ਲਈ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।