ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ- ਗੁਜਰਾਤ ਅਤੇ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਆਉਂਦੇ ਹੀ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਕੌਮੀ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀ ਮਿਲ ਜਾਵੇਗੀ। 8 ਦਸੰਬਰ ਨੂੰ ‘ਆਪ’ ਦੀ ਅੱਠਵੀਂ ਕੌਮੀ ਪਾਰਟੀ ਗਰੁੱਪ ‘ਚ ਐਂਟਰੀ ਦਾ ਰਸਤਾ ਸਾਫ਼ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ। ਕੱਲ੍ਹ ਨੂੰ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਚੋਣ ਕਮਿਸ਼ਨ ਤੋਂ ਕੌਮੀ ਪਾਰਟੀ ਹੋਣ ਦੀ ਯੋਗਤਾ ਪੂਰੀ ਕਰ ਸਕੇਗੀ। ਹੁਣ ਤੱਕ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਸੱਤ ਕੌਮੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਹਨ। ਕਾਂਗਰਸ, ਭਾਜਪਾ, ਬਸਪਾ, ਸੀਪੀਆਈ, ਸੀਪੀਐਮ, ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦੀ ਕਾਂਗਰਸ ਭਾਵ ਐਨਸੀਪੀ ਅਤੇ ਤ੍ਰਿਣਮੂਲ ਕਾਂਗਰਸ ਭਾਵ ਟੀ.ਐਮ.ਸੀ.।
ਦਿੱਲੀ, ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਸੱਤਾ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਅਤੇ ਗੋਆ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਦੋ ਵਿਧਾਇਕ ਜਿੱਤਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੁਣ ਗੁਜਰਾਤ ਅਤੇ ਹਿਮਾਚਲ ਵਿੱਚ ਵੋਟ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਇਸ ਨੂੰ ਕੌਮੀ ਪਾਰਟੀ ਦਾ ਦਰਜਾ ਦੇ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਐਮਸੀਡੀ ਵਿੱਚ ਜਿੱਤ ਦੇ ਅੰਕੜੇ ਹੌਂਸਲਾ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਤਾਂ ਸਹੀ ਹਨ, ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕੌਮੀ ਪਾਰਟੀ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਰੋਲ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਕੌਮੀ ਪਾਰਟੀ ਦਾ ਦਰਜਾ ਮਿਲਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਦਫਤਰ ਅਤੇ ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਚੋਣ ਨਿਸ਼ਾਨ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਹੋਰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਸਹੂਲਤਾਂ ਵੀ ਮਿਲਣਗੀਆਂ।
ਅਰਵਿੰਦ ਕੇਜਰੀਵਾਲ ਨੇ ਅੰਨਾ ਅੰਦੋਲਨ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਆ ਕੇ ਸਾਲ 2013 ਵਿੱਚ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਇੱਕ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀ ਬਣਾਈ ਸੀ। ਇਸ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਹੋਈਆਂ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ 28 ਸੀਟਾਂ ਜਿੱਤ ਕੇ ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਪਛਾਣ ਬਣਾਈ। ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਵੀ ਇਸ ਵੇਲੇ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਸੱਤਾ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਗੋਆ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ‘ਚ ਦੋ ਵਿਧਾਇਕਾਂ ਅਤੇ 6.8 ਫੀਸਦੀ ਵੋਟਾਂ ਮਿਲੀਆਂ। ਇਸ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਦਿੱਲੀ, ਪੰਜਾਬ, ਗੋਆ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਰਜਿਸਟਰਡ ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਪਾਰਟੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਦਾ ਚੋਣ ਨਿਸ਼ਾਨ ਝਾੜੂ ਹੈ।
ਸੰਵਿਧਾਨਕ ਮਾਹਿਰਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਕੌਮੀ ਪਾਰਟੀ ਬਣਨ ਲਈ ਤਿੰਨ ਮੁੱਖ ਸ਼ਰਤਾਂ ਜਾਂ ਯੋਗਤਾਵਾਂ ਇਹ ਹਨ ਕਿ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ ਲੋਕ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਚਾਰ ਲੋਕ ਸਭਾ ਸੀਟਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ 6 ਫੀਸਦੀ ਵੋਟਾਂ ਮਿਲਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ ਜਾਂ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਚਾਰ ਜਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ 6 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਜਾਂ ਵੱਧ ਵੋਟ ਸ਼ੇਅਰ ਹਾਸਲ ਕਰਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।
ਗੋਆ ‘ਚ ਵੀ ‘ਆਪ’ ਨੇ 6.77 ਫੀਸਦੀ ਵੋਟ ਸ਼ੇਅਰ ਨਾਲ ਦੋ ਸੀਟਾਂ ਜਿੱਤੀਆਂ। ਕੁਝ ਹੋਰ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਅਤੇ ਵੋਟ ਸ਼ੇਅਰ ਹੈ। ਹੁਣ ਚਰਚਾ ਹੈ ਕਿ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਕੌਮੀ ਪਾਰਟੀ ਬਣਨ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਚੋਣਾਂ ਦੇ ਸਿਆਸੀ ਨਿਯਮਾਂ ਦੇ ਮਾਹਿਰ ਕੇਜੇ ਰਾਓ ਮੁਤਾਬਕ ਚੋਣ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਸਵੱਛਤਾ ਮੁਹਿੰਮ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੁਣ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਕਰੀਬ 400 ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਹਨ। ਪਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਿਰਫ਼ 7 ਨੂੰ ਹੀ ਕੌਮੀ ਪਾਰਟੀ ਦਾ ਦਰਜਾ ਮਿਲਿਆ ਹੈ।
ਜਾਣਕਾਰੀ ਲਈ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਪੱਧਰ ਦੀਆਂ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਹਨ। ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪਾਰਟੀ, ਰਾਜ ਪਾਰਟੀ ਅਤੇ ਖੇਤਰੀ ਪਾਰਟੀ। ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ 7 ਕੌਮੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ 35 ਰਾਜ ਪੱਧਰੀ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਵੇਲੇ 250 ਤੋਂ ਵੱਧ ਖੇਤਰੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਹਨ। ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ ਕੌਮੀ ਪਾਰਟੀ ਬਣਨ ਲਈ ਕੁਝ ਸ਼ਰਤਾਂ, ਨਿਯਮ ਅਤੇ ਯੋਗਤਾਵਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ, ਵੋਟ ਸ਼ੇਅਰ, ਕਈ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਮਾਨਤਾ, ਹੋਰ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਵੋਟ ਸ਼ੇਅਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਨਿਯਮਾਂ ਦੇ ਆਧਾਰ ’ਤੇ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਕੌਮੀ ਪਾਰਟੀ ਵਜੋਂ ਮਾਨਤਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਕੋਈ ਵੀ ਪਾਰਟੀ ਜੋ ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕਿਸੇ ਇੱਕ ਮਾਪਦੰਡ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਦੀ ਹੈ ਉਸ ਨੂੰ ਕੌਮੀ ਪਾਰਟੀ ਵਜੋਂ ਮਾਨਤਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।