ਇੰਡੀਅਨ ਨੇਵੀ ਦਾ ਇੱਕ ਹੈਲੀਕਾਪਟਰ ਧਰੁਵ ਹਵਾਈ ਗਸ਼ਤ ਦੌਰਾਨ ਹਾਦਸੇ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਗਿਆ। ਹੈਲੀਕਾਪਟਰ ਜੋ ਕਿ ਮੁੰਬਈ ਦੀ ਰੁਟੀਨ ਉਡਾਣ ‘ਤੇ ਸੀ, ਬੁੱਧਵਾਰ ਸਵੇਰੇ ਮੁੰਬਈ ਤੱਟ ਤੋਂ ਦੂਰ ਅਰਬ ਸਾਗਰ ਦੇ ਕੋਲ ਹਾਦਸੇ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਗਿਆ। ਘਟਨਾ ਵੇਲੇ ਹੈਲੀਕਾਪਟਰ ‘ਚ ਤਿੰਨ ਲੋਕ ਸਵਾਰ ਸਨ।
ਹਾਦਸੇ ਦੀ ਸੂਚਨਾ ਮਿਲਦੇ ਹੀ ਨੇਵੀ ਨੇ ਤੁਰੰਤ ਖੋਜ ਅਤੇ ਬਚਾਅ ਕਾਰਜ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਚਾਲਕ ਦਲ ਦੇ ਤਿੰਨੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਬਾਹਰ ਕੱਢ ਲਿਆ ਗਿਆ। ਭਾਰਤੀ ਜਲ ਸੈਨਾ ਦੇ ਬੁਲਾਰੇ ਨੇ ਟਵੀਟ ਕਰਕੇ ਹਾਦਸੇ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ। ਤਿੰਨਾਂ ਚਾਲਕ ਦਲ ਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਬਰਾਮਦਗੀ ਬਾਰੇ ਦੱਸਦਿਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਘਟਨਾ ਦੀ ਜਾਂਚ ਦੇ ਹੁਕਮ ਦੇ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ।
ਅਡਵਾਂਸ ਲਾਈਟ ਹੈਲੀਕਾਪਟਰ ਧਰੁਵ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਕਈ ਮੌਕਿਆਂ ‘ਤੇ ਹਾਦਸਿਆਂ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। ਇਹ ਹੈਲੀਕਾਪਟਰ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਅਕਤੂਬਰ ਵਿੱਚ ਅਰੁਣਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਹਾਦਸਾਗ੍ਰਸਤ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਹਾਦਸੇ ਵਿੱਚ ਹੈਲੀਕਾਪਟਰ ਵਿੱਚ ਸਵਾਰ ਸਾਰੇ ਪੰਜ ਜਵਾਨ ਮਾਰੇ ਗਏ ਸਨ। ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਕੋਲ 300 ਤੋਂ ਵੱਧ ਧਰੁਵ ਹੈਲੀਕਾਪਟਰ ਹਨ। ਇਸ ਹਾਦਸੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੁਰੱਖਿਆ ਜਾਂਚ ਲਈ ਸਾਰੇ ਹੈਲੀਕਾਪਟਰਾਂ ਨੂੰ ਗਰਾਉਂਡ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਧਰੁਵ ਹੈਲੀਕਾਪਟਰ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਨੇਵੀ ਅਤੇ ਕੋਸਟ ਗਾਰਡ ਵੱਲੋਂ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਹਲਕੇ ਭਾਰ ਅਤੇ ਉੱਨਤ ਤਕਨੀਕ ਨਾਲ ਲੈਸ ਇਸ ਹੈਲੀਕਾਪਟਰ ਨੇ ਨੇਵੀ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਅਡਵਾਂਸਡ ਲਾਈਟ ਹੈਲੀਕਾਪਟਰ (ALH) ‘ਮੇਡ ਇਨ ਇੰਡੀਆ’ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੇ ਤਹਿਤ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਨੇਵੀ ਦੇ ਬੇੜੇ ਵਿਚ ਪੁਰਾਣੇ ਚੇਤਕ ਹੈਲੀਕਾਪਟਰਾਂ ਨਾਲ ਬਦਲਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਇਸ ਵੇਲੇ ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਕੋਲ 107, ਸੈਨਾ ਕੋਲ 191 ਅਤੇ ਜਲ ਸੈਨਾ ਕੋਲ 14 ਧਰੁਵ ਹੈਲੀਕਾਪਟਰ ਹਨ। ਜਲ ਸੈਨਾ ਨੇ 11 ਅਤੇ ਫੌਜ ਨੂੰ 73 ਹੋਰ ਅਜਿਹੇ ਹੈਲੀਕਾਪਟਰਾਂ ਦੇ ਆਰਡਰ ਦਿੱਤੇ ਹਨ। ਇਹ ਹੁਕਮ ਹੀ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਹ ਹੈਲੀਕਾਪਟਰ ਫੌਜ ਦੇ ਤਿੰਨੋਂ ਵਿੰਗਾਂ ਲਈ ਕਿੰਨੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਨ। ਇਹ ਸਾਰੇ ਹੈਲੀਕਾਪਟਰ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਏਅਰੋਨੌਟਿਕਸ ਲਿਮਟਿਡ (HAL) ਵੱਲੋਂ ਬਣਾਏ ਜਾਣਗੇ।
ਧਰੁਵ ਹੈਲੀਕਾਪਟਰ ਦੋ ਪਾਇਲਟ ਉਡਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਵਿੱਚ 12 ਜਵਾਨ ਬੈਠ ਸਕਦੇ ਹਨ। 52.1 ਫੁੱਟ ਲੰਬੇ ਇਸ ਹੈਲੀਕਾਪਟਰ ਦੀ ਉਚਾਈ 16.4 ਫੁੱਟ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਪੀਡ 291 kmph ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਵਾਰ ਵਿੱਚ 630 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਤੱਕ ਉੱਡ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ 20 ਹਜ਼ਾਰ ਫੁੱਟ ਦੀ ਉਚਾਈ ਤੱਕ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਫਿਲਹਾਲ ਇਸ ‘ਚ ਕੋਈ ਹਥਿਆਰ ਨਹੀਂ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਗਸ਼ਤ ਅਤੇ ਬਚਾਅ ਕਾਰਜਾਂ ਦੌਰਾਨ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।