Singer Mukesh 100th Birth Anniversary: ਜਿੱਥੇ ਦਿੱਗਜ ਗਾਇਕ ਮੁਹੰਮਦ ਰਫੀ ਅਤੇ ਕਿਸ਼ੋਰ ਕੁਮਾਰ ਦੇ ਗੀਤਾਂ ਨੇ ਬਾਲੀਵੁੱਡ ‘ਚ ਧੂਮ ਮਚਾਈ ਸੀ, ਉੱਥੇ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ‘ਚ ਇਕ ਅਜਿਹਾ ਗਾਇਕ ਵੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਦਾ ਜਾਦੂ ਨਾ ਸਿਰਫ ਭਾਰਤ ‘ਚ ਸਗੋਂ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ‘ਚ ਫੈਲਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਜੀ ਹਾਂ, ਅਸੀਂ ਗੱਲ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ ਹਿੰਦੀ ਫਿਲਮ ਇੰਡਸਟਰੀ ਦੇ ਮਹਾਨ ਗਾਇਕ ਮੁਕੇਸ਼ ਦੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਅੱਜ (22 ਜੁਲਾਈ) 100ਵਾਂ ਜਨਮਦਿਨ ਹੈ। ਬਾਲੀਵੁੱਡ ਫਿਲਮਾਂ ‘ਚ ਕਈ ਸਦਾਬਹਾਰ ਗੀਤ ਗਾਉਣ ਵਾਲੇ ਮੁਕੇਸ਼ ਦਾ ਜਨਮ 22 ਜੁਲਾਈ 1923 ਨੂੰ ਦਿੱਲੀ ‘ਚ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ 27 ਅਗਸਤ 1976 ਨੂੰ ਇਸ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਅਲਵਿਦਾ ਕਹਿ ਗਏ ਸਨ। ਅੱਜ ਵੀ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਬੁੱਢੇ ਸਿਨੇਮਾ ਪ੍ਰੇਮੀ ਮੁਕੇਸ਼ ਦੇ ਗੀਤ ਸੁਣਨਾ ਪਸੰਦ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਹੀ ਨਹੀਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਬਹੁਤ ਦਿਲਚਸਪੀ ਨਾਲ ਸੁਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਮੁਕੇਸ਼ 10 ਭੈਣ-ਭਰਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇਸ ਨੰਬਰ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਸੀ
ਹਿੰਦੀ ਫਿਲਮ ਸੰਗੀਤ ਦੇ ਸੁਨਹਿਰੀ ਯੁੱਗ ਦੇ ਕਈ ਦਿੱਗਜ ਗਾਇਕ ਸਨ ਪਰ ਮੁਕੇਸ਼ ਨੇ ਆਪਣੀ ਵੱਖਰੀ ਪਛਾਣ ਬਣਾਈ। ਉਸ ਵੱਲੋਂ ਗਾਏ ਗੀਤ ‘ਕਹੀਂ ਦੂਰ ਜਬ ਦਿਨ ਢਲ ਜਾਏ’, ‘ਕਭੀ ਕਭੀ ਮੇਰੇ ਦਿਲ ਮੈਂ ਖਿਆਲ’ ਅਤੇ ਮੇਰਾ ਨਾਮ ਜੋਕਰ ਦੇ ‘ਜੀਨਾ ਯਹਾਂ ਮਰਨਾ ਯਹਾਂ’ ਅੱਜ ਵੀ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਦਿਲਾਂ ਨੂੰ ਛੂਹਦੇ ਹਨ। ਮੁਕੇਸ਼ ਦਾ ਬਚਪਨ ਬਹੁਤ ਔਖੇ ਦੌਰ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘਿਆ ਸੀ, ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਜ਼ੋਰਾਵਰ ਚੰਦ ਮਾਥੁਰ ਇੱਕ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਸਨ। ਮੁਕੇਸ਼ ਆਪਣੇ 10 ਭੈਣ-ਭਰਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਛੇਵਾਂ ਪੁੱਤਰ ਸੀ। ਇੱਕ ਸੰਗੀਤ ਪ੍ਰੇਮੀ, ਮੁਕੇਸ਼ ਬੱਚਿਆਂ ਨਾਲ ਭਰੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੱਖਰੇ ਕਮਰੇ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਦਾ ਸੀ, ਸੰਗੀਤ ਨਾਲ ਪਿਆਰ ਦੇ ਕਾਰਨ ਉਸਨੇ 10ਵੀਂ ਜਮਾਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਆਪਣੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਛੱਡ ਦਿੱਤੀ।
ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਸਕੂਲ ਫੀਸ ਭਰਨ ਲਈ ਵੀ ਪੈਸੇ ਨਹੀਂ ਸਨ।
ਇੱਕ ਸਮਾਂ ਸੀ ਜਦੋਂ ‘ਯੇ ਮੇਰਾ ਦੀਵਾਨਪਨ ਹੈ’ ਵਰਗੇ ਸੁਪਰਹਿੱਟ ਗੀਤ ਗਾਉਣ ਵਾਲੇ ਮੁਕੇਸ਼ ਆਰਥਿਕ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨਾਲ ਜੂਝ ਰਹੇ ਸਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਸਕੂਲ ਫੀਸ ਭਰਨ ਲਈ ਆਪਣੇ ਘਰ ਦੇ ਨੇੜੇ ਸਬਜ਼ੀ ਵੇਚਣ ਵਾਲੇ ਤੋਂ ਕਰਜ਼ਾ ਲੈਣਾ ਪਿਆ ਸੀ। ਉੱਘੇ ਗਾਇਕ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਨਿਤਿਨ ਮੁਕੇਸ਼ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਨਾਲ ਬਿਤਾਏ ਦਿਨਾਂ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕੀਤਾ। ਮੁਕੇਸ਼ ਦੇ 100ਵੇਂ ਜਨਮਦਿਨ ‘ਤੇ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਸ਼ੋਅ ‘ਸਾ ਰੇ ਗਾ ਮਾ ਪਾ ਲਿਟਿਲ ਚੈਂਪਸ’ ‘ਚ ਇਕ ਖਾਸ ਐਪੀਸੋਡ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿੱਥੇ ਨਿਤਿਨ ਮੁਕੇਸ਼ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿਤਾ ਨੂੰ ਵੀ ਆਰਥਿਕ ਤੰਗੀ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ।
ਪਾਣੀ ਪੀਣ ਅਤੇ ਭੋਜਨ ਖਾਧੇ ਬਿਨਾਂ ਦਿਨ ਕੱਟੇ
ਨਿਤਿਨ ਮੁਕੇਸ਼ ਨੇ ਕਿਹਾ, ‘ਮੈਂ ਕਦੇ ਵੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿਚ ਇੰਨੇ ਉਤਰਾਅ-ਚੜ੍ਹਾਅ ਦੇ ਨਾਲ ਕਿਸੇ ਦੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਬਾਰੇ ਨਹੀਂ ਸੁਣਿਆ ਹੈ। ਉਹ (ਮੁਕੇਸ਼) ਕਈ ਦਿਨ ਬਿਨਾਂ ਪਾਣੀ ਪੀਏ ਅਤੇ ਖਾਣਾ ਖਾਧਾ ਬੀਤ ਚੁੱਕੇ ਹਨ ਪਰ ਅਜੀਬ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ‘ਆਵਾਰਾ ਹੂੰ’ ਅਤੇ ‘ਮੇਰਾ ਜੂਤਾ ਹੈ ਜਾਪਾਨੀ’ ਵਰਗੇ ਮਸ਼ਹੂਰ ਗੀਤ ਗਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ‘ਦ ਮੁਕੇਸ਼ ਜੀ’ ਬਣ ਗਏ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਛੇ-ਸੱਤ ਸਾਲ ਸੰਘਰਸ਼ ਕਰਨਾ ਪਿਆ। ਇੱਕ ਸਮਾਂ ਸੀ ਜਦੋਂ ਉਹ ਮੇਰੀ ਅਤੇ ਮੇਰੀ ਭੈਣ ਦੀ ਸਕੂਲ ਦੀ ਫੀਸ ਵੀ ਭਰਨ ਤੋਂ ਅਸਮਰੱਥ ਸੀ। ਅਖੀਰ ਮਜਬੂਰ ਹੋ ਕੇ ਉਹ ਘਰ ਦੇ ਨੇੜੇ ਸਬਜ਼ੀ ਵੇਚਣ ਵਾਲੇ ਕੋਲ ਕਰਜ਼ਾ ਮੰਗਣ ਚਲਾ ਗਏ ।
ਸਬਜ਼ੀ ਵੇਚਣ ਵਾਲਾ ਸੀ ਮੁਕੇਸ਼ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਦਾ ਦੀਵਾਨਾ
ਨਿਤਿਨ ਮੁਕੇਸ਼ ਨੇ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ, ‘ਮੈਨੂੰ ਅਜੇ ਵੀ ਯਾਦ ਹੈ ਕਿ ਸਾਡੇ ਘਰ ਦੇ ਨੇੜੇ ਇੱਕ ਸਬਜ਼ੀ ਵੇਚਣ ਵਾਲਾ ਸੀ ਜੋ ਮੁਕੇਸ਼ ਜੀ ਦਾ ਬਹੁਤ ਸਤਿਕਾਰ ਕਰਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਇੰਨੀ ਪਸੰਦ ਸੀ ਕਿ ਉਸਨੇ ਉਸਨੂੰ ਕੁਝ ਪੈਸੇ ਉਧਾਰ ਦੇਣ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮੁਕੇਸ਼ ਜੀ ਨੇ ਸਾਡੇ ਸਕੂਲ ਦੀ ਫੀਸ ਅਦਾ ਕੀਤੀ, ਪਰ ਨਾ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਸਬਜ਼ੀ ਵੇਚਣ ਵਾਲੇ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਕਦੇ ਇਸ ਬਾਰੇ ਦੱਸਿਆ, ਪਰ ਸਾਡੀ ਮਾਂ ਸਾਨੂੰ ਸਭ ਕੁਝ ਦੱਸਦੀ ਸੀ ਅਤੇ ਕਹਿੰਦੀ ਸੀ, ‘ਦੇਖੋ ਪਾਪਾ ਕਿੰਨੇ ਔਖੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚੋਂ ਗੁਜ਼ਰ ਰਹੇ ਹਨ।’ ਨਿਤਿਨ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਸੁਣ ਕੇ ਸ਼ੋਅ ਦੇ ਜੱਜ ਸ਼ੰਕਰ ਮਹਾਦੇਵਨ ਨੇ ਕਿਹਾ, ‘ਇਹ ਕਹਾਣੀਆਂ ਸਾਰੇ ਮੁਕਾਬਲੇਬਾਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸੁਪਨੇ ਲਈ ਸਖ਼ਤ ਮਿਹਨਤ ਕਰਨ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਨਗੀਆਂ।