ਮੁਗਲਾਂ ਨੇ ਨਾ ਸਿਰਫ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਬਲਕਿ ਭਾਰਤੀ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਵਿੱਚ ਵੀ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ ਹੈ. ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਭਾਰਤੀ ਸਮਾਰਕਾਂ ਬਾਰੇ ਸੋਚਦੇ ਹਾਂ, ਤਾਜ ਮਹਿਲ, ਲਾਲ ਕਿਲ੍ਹਾ ਅਤੇ ਆਗਰਾ ਕਿਲ੍ਹੇ ਵਰਗੇ ਸਮਾਰਕ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਾਡੇ ਦਿਮਾਗ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੇ ਹਨ. ਅਤੇ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੇ? ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ, ਸ਼ਾਨਦਾਰਤਾ ਅਤੇ ਹੈਰਾਨੀਜਨਕ ਸੁੰਦਰ ਢਾਂਚਿਆਂ ਨੇ ਨਾ ਸਿਰਫ ਭਾਰਤੀਆਂ ਬਲਕਿ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਵੱਲ ਵੀ ਬਹੁਤ ਧਿਆਨ ਖਿੱਚਿਆ ਹੈ. ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 300 ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਰਾਜ ਦੌਰਾਨ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮੁਗਲ ਸਮਾਰਕ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਬਣਾਏ ਗਏ ਸਨ. ਤਾਂ ਆਓ ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਕੁਝ ਇਤਿਹਾਸਕ ਇਮਾਰਤਾਂ ਬਾਰੇ ਦੱਸਦੇ ਹਾਂ.
ਤਾਜ ਮਹਿਲ, ਆਗਰਾ- Taj Mahal, Agra
ਜਦੋਂ ਮੁਗਲ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹਾਂ, ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜੋ ਸਾਡੇ ਦਿਮਾਗ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਉਹ ਤਾਜ ਮਹਿਲ ਹੈ. ਇਸ ਸਮਾਰਕ ਦੀ ਵਿਲੱਖਣ ਸੁੰਦਰਤਾ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕਰਨ ਲਈ ਸ਼ਬਦ ਘੱਟ ਹਨ. ਆਗਰਾ ਦਾ ਤਾਜ ਮਹਿਲ, ਸਦੀਵੀ ਪਿਆਰ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਸ਼ਾਹਜਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਤੀਜੀ ਪਤਨੀ ਮੁਮਤਾਜ਼ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਬਣਾਇਆ ਸੀ. ਹਰ ਸਾਲ ਲੱਖਾਂ ਲੋਕ ਨਾ ਸਿਰਫ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਬਲਕਿ ਵਿਸ਼ਵ ਭਰ ਤੋਂ ਆਗਰਾ ਦੀ ਸੁੰਦਰਤਾ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਲਈ ਆਉਂਦੇ ਹਨ. ਆਪਣੀ ਸੁੰਦਰਤਾ ਦੇ ਨਾਲ, ਤਾਜ ਮਹਿਲ 7 ਅਜੂਬਿਆਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ. ਇਸ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਸਮਾਰਕ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 22 ਸਾਲ ਅਤੇ 20,000 ਕਰਮਚਾਰੀ ਲੱਗ ਗਏ.
ਲਾਲ ਕਿਲ੍ਹਾ, ਦਿੱਲੀ – Red Fort, Delhi
ਮਸ਼ਹੂਰ ਲਾਲ ਕਿਲ੍ਹਾ, ਜੋ ਕਿ ਦਿੱਲੀ ਦਾ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰਲ ਮਾਣ ਹੈ, ਮੁਗਲਾਂ ਦੁਆਰਾ ਸਾਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਤੋਹਫਾ ਸੀ. ਲਾਲ ਕਿਲ੍ਹਾ ਮੁਗਲ ਬਾਦਸ਼ਾਹਾਂ ਦੇ ਮੁੱਖ ਨਿਵਾਸ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਅੱਜ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿਰਾਸਤ ਸਾਈਟ ਦੀ ਸੂਚੀ ਦਾ ਦਰਜਾ ਵੀ ਰੱਖਦਾ ਹੈ. ਇਹ ਸਮਾਰਕ ਸ਼ਾਹਜਹਾਂ ਨੇ ਵੀ ਬਣਵਾਇਆ ਸੀ। ਕਿਲ੍ਹੇ ਦਾ ਨਾਂ ਇਸ ਤੱਥ ਤੋਂ ਪਿਆ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਨੂੰ ਲਾਲ ਰੇਤਲੀ ਪੱਥਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ. ਲਾਲ ਕਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਅੰਦਰ ਜਨਤਕ ਦਰਸ਼ਕ ਜਾਂ ‘ਦੀਵਾਨ-ਏ-ਆਮ’ ਅਤੇ ‘ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਦਰਸ਼ਕ ਦਾ ਹਾਲ’ ਜਾਂ ‘ਦੀਵਾਨ-ਏ-ਖਾਸ’ ਦੋ ਬਹੁਤ ਮਸ਼ਹੂਰ ਢਾਂਚੇ ਹਨ. ਅੱਜ, ਲਾਲ ਕਿਲ੍ਹਾ, ਜਿਸਨੂੰ ‘ਲਾਲ ਕਿਲ੍ਹਾ’ ਦੇ ਨਾਂ ਨਾਲ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਮੁਗਲ ਸਮਾਰਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ.
ਬੁਲੰਦ ਦਰਵਾਜ਼ਾ, ਫਤਿਹਪੁਰ ਸੀਕਰੀ- Buland Darwaza, Fatehpur Sikri
ਇਹ ਵਿਸ਼ਾਲ ਢਾਂਚਾ, ਜਿਸਦਾ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਅਨੁਵਾਦ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ‘ਜਿੱਤ ਦਾ ਦਰਵਾਜ਼ਾ’, ਮਹਾਨ ਸਮਰਾਟ ਅਕਬਰ ਦੁਆਰਾ ਸਾਲ 1601 ਵਿੱਚ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ. ਇਹ ਸਮਾਰਕ ਗੁਜਰਾਤ ਉੱਤੇ ਉਸਦੀ ਜਿੱਤ ਦਾ ਜਸ਼ਨ ਮਨਾਉਣ ਲਈ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ. ਇਹ ਸਮਾਰਕ, ਜੋ ਕਿ ਵਿਸ਼ਵ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚਾ ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਹੈ, ਆਗਰਾ ਦੇ ਨੇੜੇ ਫਤਿਹਪੁਰ ਸੀਕਰੀ ਵਿਖੇ ਸਥਿਤ ਹੈ.
ਬੀਬੀ ਕਾ ਮਕਬਰਾ, ਔਰੰਗਗਾਬਾਦ – Bibi Ka Maqbara, Aurangabad
ਔਰੰਗਗਾਬਾਦ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ, ਇਹ ਸਮਾਰਕ ਤਾਜ ਮਹਿਲ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਕਾਪੀ ਵਰਗਾ ਲਗਦਾ ਹੈ. ਇਸ ਨੂੰ ਔਰੰਗਗਾਜ਼ੇਬ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਆਜ਼ਮ ਸ਼ਾਹ ਨੇ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਦਿਲਰਸ ਬਾਨੋ ਬੇਗਮ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਬਣਾਇਆ ਸੀ। ਤਾਜ ਮਹਿਲ ਵਾਂਗ, ਇਹ ਸਮਾਰਕ ਵੀ ਪਿਆਰ ਦਾ ਤੋਹਫ਼ਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਸ ਵਾਰ ਇੱਕ ਪੁੱਤਰ ਤੋਂ ਮਾਂ ਨੂੰ. ਇਸ ਮੁਗਲ ਸਮਾਰਕ ਨੂੰ ਅਕਸਰ ‘ਦਖਣੀ ਤਾਜ’ (ਦੱਕਨ ਦਾ ਤਾਜ) ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ. ਬੀਬੀ ਕਾ ਮਕਬਰਾ, ਇਸਦੇ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਅਤੇ ਕਲਾਕਾਰੀ ਦੇ ਨਾਲ ਔਰੰਗਗਾਬਾਦ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵੇਖਣ ਵਾਲੇ ਸਥਾਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ.
ਸ਼ਾਲੀਮਾਰ ਬਾਗ, ਸ਼੍ਰੀਨਗਰ – Shalimar Bagh, Srinagar
ਝੀਲਾਂ ਅਤੇ ਬਗੀਚਿਆਂ ਦੀ ਧਰਤੀ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ, ਸ਼ਾਲੀਮਾਰ ਬਾਗ ਸਾਰੇ ਫੁੱਲਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰੇਮੀਆਂ ਲਈ ਇੱਕ ਖੂਬਸੂਰਤ ਜਗ੍ਹਾ ਹੈ. ਬਾਗ ਨੂੰ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਜਹਾਂਗੀਰ ਨੇ 1619 ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਪਤਨੀ ਨੂਰ ਜਹਾਂ ਲਈ ਬਣਾਇਆ ਸੀ. ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਪੁੱਤਰ ਸ਼ਾਹਜਹਾਂ ਦੇ ਆਦੇਸ਼ ਤੇ, ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੇ ਗਵਰਨਰ, ਜ਼ਫਰ ਖਾਨ ਨੇ ਇਸਨੂੰ ਹੋਰ ਫੈਲਾਉਣ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਈ। ਡਲ ਝੀਲ ਦੇ ਕੰਡੇ ‘ਤੇ ਸਥਿਤ, ਇਹ ਬਾਗ ਹਰ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੇ ਬਨਸਪਤੀਆਂ ਅਤੇ ਫੁੱਲਾਂ ਨਾਲ ਭਰਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ. ਸ਼ਾਲੀਮਾਰ ਗਾਰਡਨ, ਫਰਾਹ ਬਖਸ਼ ਅਤੇ ਫੈਜ਼ ਬਖਸ਼ ਕੁਝ ਹੋਰ ਨਾਮ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੁਆਰਾ ਇਸਨੂੰ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ.
ਪਰੀ ਮਹਿਲ, ਸ਼੍ਰੀਨਗਰ – Pari Mahal, Srinagar
ਪਰੀ ਮਹਿਲ ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਮੁਗਲ ਸਮਾਰਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ. ਇਹ ਸੱਤ ਛੱਤ ਵਾਲਾ ਬਾਗ ਸ਼ਾਹਜਹਾਂ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਰਾਜਕੁਮਾਰ ਸ਼ਿਕੋਹ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ. ਇਹ ਬਾਗ ਸ੍ਰੀਨਗਰ ਸ਼ਹਿਰ ਅਤੇ ਡਲ ਝੀਲ ਦੀ ਖੂਬਸੂਰਤੀ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਲਈ ਲੋਕ ਦੂਰ -ਦੂਰ ਤੋਂ ਆਉਂਦੇ ਹਨ. ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਕਸ਼ਮੀਰ ਜਾ ਰਹੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਨਿਸ਼ਚਤ ਰੂਪ ਤੋਂ ਪਰੀ ਦੇ ਮਹਿਲ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕਰੋ.
ਅਕਬਰ ਦਾ ਮਕਬਰਾ, ਆਗਰਾ – Akbar’s Tomb, Agra
ਅਕਬਰ ਦੇ ਮਕਬਰੇ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਉਦੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਜਦੋਂ ਉਹ ਜੀਉਂਦਾ ਸੀ, ਪਰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਪੁੱਤਰ ਜਹਾਂਗੀਰ ਨੇ ਇਸਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕੀਤਾ. ਇਸ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਲਈ ਸੈਂਡਸਟੋਨ ਅਤੇ ਚਿੱਟੇ ਸੰਗਮਰਮਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ. ਆਗਰਾ ਦੇ ਬਾਹਰਵਾਰ ਸਿਕੰਦਰਾ ਵਿੱਚ ਕਬਰ ਵੇਖੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ. ਮੁੱਖ ਕਬਰ ਦੇ ਦੁਆਲੇ ਇੱਕ ਸੁੰਦਰ ਬਾਗ ਹੈ. ਅਕਬਰ ਦਾ ਮਕਬਰਾ ਵੱਖ -ਵੱਖ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰਲ ਸ਼ੈਲੀਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦਿਆਂ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਇਹ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਵਿੱਚ ਦਿਲਚਸਪੀ ਰੱਖਣ ਵਾਲਿਆਂ ਲਈ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਆਕਰਸ਼ਣ ਬਣਦਾ ਹੈ.
ਜਾਮਾ ਮਸਜਿਦ ਦਿੱਲੀ – Jama Masjid, Delhi
ਦਿੱਲੀ ਦੀ ਜਾਮਾ ਮਸਜਿਦ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਮੁਗਲ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਦੀ ਇਕ ਹੋਰ ਉਦਾਹਰਣ ਹੈ. ਇਸ ਨੂੰ ਮਸਜਿਦ-ਏ-ਜਹਾਂ ਨੁਮਾ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ. ਇਹ ਮਸਜਿਦ 1650 ਅਤੇ 1656 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਸ਼ਾਹਜਹਾਂ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ. ਤਕਰੀਬਨ 5,000 ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੇ ਇਸ ਮਸਜਿਦ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਅੱਜ, ਇਹ ਵਿਸ਼ਵ ਦੀਆਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀਆਂ ਮਸਜਿਦਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ. ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਮਸਜਿਦ ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ ਚਾਰ ਬੁਰਜ, ਤਿੰਨ ਗੇਟ ਅਤੇ ਦੋ ਮੀਨਾਰ ਹਨ. ਇੱਥੇ 25 ਹਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕ ਵਿਹੜੇ ਵਿੱਚ ਇਕੱਠੇ ਬੈਠ ਕੇ ਨਮਾਜ਼ ਅਦਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ.