ਹੇਮਕੁੰਟ ਸਾਹਿਬ ਖੁੱਲਣ ਦੀ ਮਿਤੀ 2024: ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਦੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਤੀਰਥ ਅਸਥਾਨ ਹੇਮਕੁੰਟ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਰਸਤੇ ਵਿੱਚ ਜਮ੍ਹਾਂ ਹੋਈ ਬਰਫ਼ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣ ਦਾ ਕੰਮ ਬੜੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਸਾਲ ਹੇਮਕੁੰਟ ਸਾਹਿਬ ਜਾਣ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾ ਰਹੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਆਪਣੀ ਯਾਤਰਾ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੋ ਜਾਓ। ਹੇਮਕੁੰਟ ਸਾਹਿਬ 25 ਮਈ 2024 ਨੂੰ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਲਈ ਖੋਲ੍ਹਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਇੱਥੇ ਪਹੁੰਚਣ ਲਈ ਲੰਬੀ ਟ੍ਰੈਕਿੰਗ ਕਰਨੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ, ਜਾਣੋ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਇੱਥੇ ਕਿਵੇਂ ਪਹੁੰਚ ਸਕਦੇ ਹੋ।
ਸਰਕਾਰੀ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਰਾਹੀਂ ਯਾਤਰਾ ਲਈ ਰਜਿਸਟਰ ਕਰੋ
ਹੇਮਕੁੰਟ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਇੱਥੇ ਜਾਣ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾ ਰਹੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਸਰਕਾਰ ਟੂਰਿਸਟ ਕੇਅਰ ਦੀ ਵੈੱਬਸਾਈਟ https://registrationandtouristcare.uk.gov.in/ ਰਾਹੀਂ ਘਰ ਬੈਠੇ ਆਨਲਾਈਨ ਰਜਿਸਟਰ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਟੂਰਿਸਟ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੋਈ ਫੀਸ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਪਰ ਯਾਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਯਾਤਰਾ ਦੌਰਾਨ ਵੈਧ ਪਰਸਨਲ ਆਈਡੀ ਪਰੂਫ ਲੈ ਕੇ ਜਾਣ। ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਨੀਤੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਚਾਰਧਾਮ ਅਤੇ ਹੇਮਕੁੰਟ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਵਾਹਨਾਂ ਨੂੰ ਰਜਿਸਟਰ ਕਰਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।
ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚਾ ਗੁਰਦੁਆਰਾ
ਹੇਮਕੁੰਟ ਸਾਹਿਬ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚਾ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਹੈ। ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਦੇ ਚਮੋਲੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ, ਇਹ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਹਿਮਾਲਿਆ ਵਿੱਚ 4632 ਮੀਟਰ ਦੀ ਉਚਾਈ ‘ਤੇ ਬਰਫੀਲੀ ਝੀਲ ਦੇ ਕੰਢੇ ਸੱਤ ਪਹਾੜਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਹਿਮਾਲੀਅਨ ਰੇਂਜ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਇਸ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਵਿੱਚ ਠੰਢ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦੀ ਆਵਾਜਾਈ ਬੰਦ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਹੇਮਕੁੰਟ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਵੀ ਚਾਰਧਾਮ ਯਾਤਰਾ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। 23 ਅਪ੍ਰੈਲ ਤੋਂ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸੇਵਾਦਾਰਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਫੌਜ ਦੇ ਜਵਾਨ ਯਾਤਰਾ ਦੇ ਰਸਤੇ ਤੋਂ ਬਰਫ ਹਟਾਉਣ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਰੁਕ-ਰੁਕ ਕੇ ਬਰਫਬਾਰੀ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਰਸਤਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਅਰਦਾਸ ਉਪਰੰਤ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਵਿਹੜੇ ਦਾ ਮੁੱਖ ਗੇਟ ਖੋਲ੍ਹ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਇੱਥੇ 10 ਸਾਲ ਸਿਮਰਨ ਕੀਤਾ।
ਹੇਮਕੁੰਟ ਨੂੰ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਹੇਮਕੁੰਟ ਸਾਹਿਬ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਆਸਥਾ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਦਾ ਵੱਡਾ ਕੇਂਦਰ ਹੈ। ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਦਸਵੇਂ ਗੁਰੂ, ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਇੱਥੇ 10 ਸਾਲ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਬਿਤਾਏ ਸਨ। ਗੜ੍ਹਵਾਲ ਦੇ ਹਿਮਾਲੀਅਨ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੇਮਕੁੰਟ ਸਾਹਿਬ, ਹੇਮਕੁੰਟ ਪਰਬਤ ਦੀਆਂ ਚੋਟੀਆਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਹੈ। ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਹੇਮਕੁੰਟ ਨਾਮ ਦੀ ਝੀਲ ਹੈ, ਜਿਸ ਦਾ ਪਾਣੀ ਬਰਫ਼ ਜਿੰਨਾ ਠੰਡਾ ਹੈ ਅਤੇ ਹਰ ਸਾਲ ਲੱਖਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿਚ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਇਸ ਝੀਲ ਵਿਚ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮਹਾਂਕਾਵਿ ਰਾਮਾਇਣ ਵਿਚ, ਭਗਵਾਨ ਰਾਮ ਦੇ ਛੋਟੇ ਭਰਾ ਲਕਸ਼ਮਣ ਨੇ ਯੁੱਧ ਵਿਚ ਗੰਭੀਰ ਸੱਟ ਲੱਗਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੇਮਕੁੰਟ ਦੇ ਕੰਢੇ ‘ਤੇ ਸਿਮਰਨ ਕਰਕੇ ਆਪਣੀ ਸਿਹਤ ਮੁੜ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਹੇਮਕੁੰਟ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਲਕਸ਼ਮਣ ਮੰਦਿਰ ਉਸ ਸਥਾਨ ਉੱਤੇ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਲਕਸ਼ਮਣ ਨੇ ਤਪੱਸਿਆ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਇਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਕਿਸਮ ਦਾ ਫੁੱਲ ਉੱਗਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਬ੍ਰਹਮਾ ਕਮਲ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਜਾਣੋ ਕਿ ਇੱਥੇ ਕਿਵੇਂ ਪਹੁੰਚਣਾ ਹੈ
ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਹੇਮਕੁੰਟ ਜਾਣ ਲਈ ਰੇਲ ਮਾਰਗ ਦਾ ਵਿਕਲਪ ਚੁਣਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਰੇਲ ਮਾਰਗ ਦੁਆਰਾ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਵਿੱਚ ਹਰਿਦੁਆਰ ਪਹੁੰਚਣਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸੜਕ ਦੁਆਰਾ ਹੋਰ ਦੂਰੀ ਤੈਅ ਕਰਨੀ ਪਵੇਗੀ। ਤੁਸੀਂ ਨਿੱਜੀ ਟੈਕਸੀ ਜਾਂ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਟ੍ਰਾਂਸਪੋਰਟ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨ ਦੀ ਬੱਸ ਦੁਆਰਾ ਹਰਿਦੁਆਰ ਤੋਂ ਜੋਸ਼ੀਮਠ ਪਹੁੰਚ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਜੋਸ਼ੀਮਠ ਤੋਂ ਹੇਮਕੁੰਟ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਦੁਆਰ ਗੋਵਿੰਦਘਾਟ ਦੀ ਦੂਰੀ ਸਿਰਫ਼ 24 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਹੈ। ਗੋਵਿੰਦਘਾਟ ਤੋਂ ਹੇਮਕੁੰਟ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਦੂਰੀ 20 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਹੈ। ਪੁਲਨਾ ਪਿੰਡ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾ 5 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਵਾਹਨ ਰਾਹੀਂ ਪਹੁੰਚਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਥੋਂ ਹੇਮਕੁੰਟ ਪਹੁੰਚਣ ਲਈ 15 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਪੈਦਲ ਜਾਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਯਾਤਰੀ ਇਸ ਟਰੈਕ ‘ਤੇ ਘੰਗਰੀਆ ਵਿਖੇ ਰਾਤ ਦੇ ਆਰਾਮ ਲਈ ਰੁਕਦੇ ਹਨ। ਫੁੱਲਾਂ ਦੀ ਘਾਟੀ ਦੀ ਟ੍ਰੈਕਿੰਗ ਵੀ ਇੱਥੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।