ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਦੇ ਆਉਣ ਨਾਲ, ਅਸੀਂ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਹਰ ਚੀਜ਼ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਾਂ। ਪਰ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਅਤੇ ਮੈਸੇਜਿੰਗ ਐਪਸ ਨਾਲ ਸਾਡੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਆਸਾਨ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ, ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਸ ਕਾਰਨ ਸਾਡੀ ਨਿੱਜਤਾ ਘਟਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਹੈਕਰ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ‘ਤੇ ਨਵੇਂ-ਨਵੇਂ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਧੋਖਾਧੜੀ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ ਵਰਤੀਏ। ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕਸ ਅਤੇ ਸੂਚਨਾ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਤ ਟਵਿੱਟਰ ਹੈਂਡਲ ਰਾਹੀਂ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ‘ਤੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰਹਿਣ ਦੇ 8 ਤਰੀਕੇ ਦੱਸੇ ਗਏ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖ ਸਕਦੇ ਹੋ।
1-ਜਨਤਕ ਖੋਜ ਤੋਂ ਆਪਣੇ ਪ੍ਰੋਫਾਈਲ ਨੂੰ ਬਲੌਕ ਕਰੋ।
ਫੇਸਬੁੱਕ ਵਰਗੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ‘ਤੇ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਅਜਿਹਾ ਵਿਕਲਪ ਮਿਲਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਰਾਹੀਂ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੀ ਪ੍ਰੋਫਾਈਲ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹਰ ਕੋਈ ਤੁਹਾਨੂੰ ਖੋਜਣ ਦੇ ਯੋਗ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ।
2-ਹਮੇਸ਼ਾ ਲੌਗਆਉਟ ਕਰੋ।
ਫੇਸਬੁੱਕ, ਇੰਸਟਾਗ੍ਰਾਮ, ਟਵਿੱਟਰ, ਕਿਊ ਵਰਗੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹਮੇਸ਼ਾ ਲੌਗਆਊਟ ਕਰੋ। ਇਸ ਨਾਲ ਹੈਕਿੰਗ ਦਾ ਖਤਰਾ ਘੱਟ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ ਅਸੀਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਦੇ ਲੈਪਟਾਪ, ਫ਼ੋਨ ਜਾਂ ਜਨਤਕ ਮਾਧਿਅਮ ‘ਤੇ ਆਪਣੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ‘ਤੇ ਲੌਗਇਨ ਕਰਦੇ ਹਾਂ, ਇਸ ਲਈ ਲੌਗਆਊਟ ਕਰਨਾ ਹਮੇਸ਼ਾ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
8 Ways to Stay Safe on #SocialMedia #cybersecurity #internet @IndianCERT @Cyberdost @NICMeity @AshwiniVaishnaw @Rajeev_GoI @alkesh12sharma pic.twitter.com/bS1wMZ5vAK
— Ministry of Electronics & IT (@GoI_MeitY) June 9, 2022
3- ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਦੇ ਵੇਰਵੇ ਸਾਂਝੇ ਨਾ ਕਰੋ।
ਆਪਣੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਵੇਰਵੇ ਜਿਵੇਂ ਪਾਸਵਰਡ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਕਿਸੇ ਨਾਲ ਵੀ ਸਾਂਝੀ ਨਾ ਕਰੋ। ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਤੁਹਾਡਾ ਖਾਤਾ ਖਤਰੇ ਵਿੱਚ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ।
4-ਅਣਜਾਣ ਦੋਸਤ ਬੇਨਤੀਆਂ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਨਾ ਕਰੋ।
ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ‘ਤੇ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਲੋਕ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਹਰ ਕਿਸੇ ਦੀ ਦੋਸਤੀ ਦੀ ਬੇਨਤੀ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਨਾ ਕਰੋ। ਕੁਝ ਲੋਕ ਧੋਖਾਧੜੀ ਕਰਨ ਲਈ ਫਰਜ਼ੀ ਖਾਤੇ ਵੀ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ।
5-ਘਰ/ਦਫ਼ਤਰ ਦਾ ਪਤਾ ਸਾਂਝਾ ਨਾ ਕਰੋ।
ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ‘ਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਅਸੀਂ ਪੋਸਟ ਜਾਂ ਫੋਟੋ ਪਾ ਕੇ ਲੋਕੇਸ਼ਨ ਲਿਖਦੇ ਹਾਂ। ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ‘ਤੇ ਆਪਣੇ ਘਰ ਜਾਂ ਦਫਤਰ ਦਾ ਪਤਾ ਨਾ ਦਿਓ, ਤਾਂ ਜੋ ਕੋਈ ਤੁਹਾਨੂੰ ਟ੍ਰੈਕ ਕਰ ਸਕੇ।
6-ਅਣਜਾਣ ਲਿੰਕਾਂ ‘ਤੇ ਕਲਿੱਕ ਨਾ ਕਰੋ।
ਜਦੋਂ ਵੀ ਤੁਸੀਂ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ‘ਤੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਲਿੰਕ ਦੇਖਦੇ ਹੋ, ਜੋ ਕਈ ਵਾਰ ਅਜੀਬ ਦਾਅਵੇ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸ ‘ਤੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਚੋ। ਹੈਕਰ ਲਿੰਕ ਭੇਜਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ‘ਤੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰਨ ਨਾਲ ਅਕਾਊਂਟ ਹੈਕ ਹੋਣ ਦਾ ਖਤਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
7-ਗੋਪਨੀਯਤਾ ਸੈਟਿੰਗ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖੋ।
ਜਿੰਨਾ ਸੰਭਵ ਹੋ ਸਕੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ‘ਤੇ ਆਪਣੀਆਂ ਗੋਪਨੀਯਤਾ ਸੈਟਿੰਗਾਂ ਨੂੰ ਸੀਮਤ ਕਰੋ। ਪ੍ਰੋਫਾਈਲ ‘ਤੇ ਵਧੇਰੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪਾਓ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਜਨਤਾ ਲਈ।
8- ਫੋਟੋਆਂ, ਸਟੇਟਸ ਸ਼ੇਅਰ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਸਾਵਧਾਨ ਰਹੋ।
ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ‘ਤੇ ਫੋਟੋਆਂ, ਸਟੇਟਸ ਜਾਂ ਟਿੱਪਣੀਆਂ ਪੋਸਟ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਾਵਧਾਨੀ ਵਰਤੋ।