ਭਾਰਤੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਆਨਲਾਈਨ ਭੁਗਤਾਨ ਨਿਯਮਾਂ ‘ਚ ਬਦਲਾਅ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਸ ਸਾਲ ਸਤੰਬਰ ਵਿੱਚ, ਆਰਬੀਆਈ ਨੇ ਔਨਲਾਈਨ ਵਪਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਸਾਲ ਦੇ ਅੰਤ ਤੱਕ ਟੋਕਨ ਲਾਗੂ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਦਾ ਸਮਾਂ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਬੈਂਕ ਆਪਣੇ ਗਾਹਕਾਂ ਨੂੰ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ ‘ਤੇ ਟੋਕਨ ਸਿਸਟਮ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੰਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ।
ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਡਿਜੀਟਲ ਭੁਗਤਾਨ ਲਗਾਤਾਰ ਵੱਧ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਹੁਣ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਲੋਕ ਖਾਣੇ ਦਾ ਆਰਡਰ ਕਰਨ, ਕੈਬ ਬੁੱਕ ਕਰਨ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਖਰੀਦਦਾਰੀ ਲਈ ਆਨਲਾਈਨ ਭੁਗਤਾਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਪਰ ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਡਿਜੀਟਲ ਪੇਮੈਂਟ ਦੀ ਦੁਨੀਆ ਵਧ ਰਹੀ ਹੈ, ਸਾਈਬਰ ਧੋਖਾਧੜੀ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਵੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਸਾਈਬਰ ਅਪਰਾਧੀ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਡੇਟਾ ਚੋਰੀ ਕਰਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪੈਸੇ ਹੜੱਪਣ ਲਈ ਨਵੀਆਂ ਤਕਨੀਕਾਂ ਅਤੇ ਐਪਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਰੁੱਝੇ ਹੋਏ ਹਨ।
ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਅਤੇ ਔਨਲਾਈਨ ਭੁਗਤਾਨਾਂ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਬਣਾਉਣ ਲਈ, ਭਾਰਤੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ (ਆਰ.ਬੀ.ਆਈ.) ਨੇ ਸਾਰੇ ਵਪਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਭੁਗਤਾਨ ਗੇਟਵੇ ਨੂੰ ਉਪਭੋਗਤਾ ਦੇ ਵੇਰਵੇ ਅਤੇ ਡੈਬਿਟ-ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਕਾਰਡ ਦੇ ਵੇਰਵਿਆਂ ਨੂੰ ਮਿਟਾਉਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਹੈ।
ਨਵੇਂ ਨਿਯਮ 1 ਜਨਵਰੀ ਤੋਂ ਲਾਗੂ ਹੋਣਗੇ
ਆਰਬੀਆਈ ਦੇ ਆਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਵਪਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਪੇਮੈਂਟ ਗੇਟਵੇਜ਼ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਸਰਵਰ ‘ਤੇ ਸਟੋਰ ਕੀਤੀ ਉਪਭੋਗਤਾਵਾਂ ਦੀ ਸਾਰੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨੂੰ ਮਿਟਾਉਣਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਹੁਣ ਤੁਹਾਨੂੰ ਵੈਬਸਾਈਟਾਂ ‘ਤੇ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਪੂਰੇ ਕਾਰਡ ਦੇ ਵੇਰਵੇ ਦਾਖਲ ਕਰਨੇ ਪੈਣਗੇ।
ਬੈਂਕਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਗਾਹਕਾਂ ਨੂੰ ਨਵੇਂ ਨਿਯਮਾਂ ਬਾਰੇ ਦੱਸਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। HDFC, ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਨਿੱਜੀ ਬੈਂਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ, ਆਪਣੇ ਗਾਹਕਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸੁਨੇਹਾ ਭੇਜ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਜਾਂ ਤਾਂ ਕਾਰਡ ਦੇ ਪੂਰੇ ਵੇਰਵੇ ਦਾਖਲ ਕਰਨੇ ਪੈਣਗੇ ਜਾਂ ਟੋਕਨ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਨੀ ਪਵੇਗੀ।
ਟੋਕਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਕੀ ਹੈ
ਫਿਲਹਾਲ ਆਨਲਾਈਨ ਭੁਗਤਾਨ ਜਾਂ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਲਈ ਡੈਬਿਟ ਜਾਂ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਕਾਰਡ ਦਾ 16 ਅੰਕਾਂ ਦਾ ਨੰਬਰ, ਕਾਰਡ ਦੀ ਮਿਆਦ ਪੁੱਗਣ ਦੀ ਤਾਰੀਖ, ਸੀਵੀਵੀ ਅਤੇ ਵਨ ਟਾਈਮ ਪਾਸਵਰਡ ਦਰਜ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਤੁਹਾਡਾ ਕਾਰਡ ਨੰਬਰ ਭੁਗਤਾਨ ਐਪ ਜਾਂ ਔਨਲਾਈਨ ਸ਼ਾਪਿੰਗ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ‘ਤੇ ਸਟੋਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਤੁਸੀਂ ਸਿਰਫ਼ CVV ਅਤੇ OTP ਦਾਖਲ ਕਰਕੇ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਪਰ ਹੁਣ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ।
ਟੋਕਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਅਸਲ ਕਾਰਡ ਨੰਬਰ ਲਈ ਇੱਕ ਵਿਕਲਪਿਕ ਕੋਡ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਜਿਸਨੂੰ “ਟੋਕਨ” ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਟੋਕਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ, ਕਾਰਡ ਧਾਰਕ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਡੈਬਿਟ ਜਾਂ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਕਾਰਡ ਦੇ ਸਾਰੇ ਵੇਰਵੇ ਸਾਂਝੇ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਟੋਕਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਇੱਕ ਵਿਕਲਪਿਕ ਕੋਡ ਦੁਆਰਾ ਅਸਲ ਕਾਰਡ ਨੰਬਰ ਨੂੰ ਬਦਲਣਾ ਹੈ। ਇਹ ਕੋਡ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਟੋਕਨ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਟੋਕਨੀਕਰਨ ਹਰੇਕ ਕਾਰਡ, ਟੋਕਨ ਬੇਨਤੀਕਰਤਾ ਅਤੇ ਵਪਾਰੀ ਲਈ ਵਿਲੱਖਣ ਹੋਵੇਗਾ। ਇੱਕ ਵਾਰ ਟੋਕਨ ਬਣ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਟੋਕਨ ਕਾਰਡ ਦੇ ਵੇਰਵਿਆਂ ਨੂੰ ਅਸਲ ਕਾਰਡ ਨੰਬਰ ਦੀ ਥਾਂ ਵਰਤਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਕਿਹਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਸਿਸਟਮ ਨੂੰ ਆਨਲਾਈਨ ਪੇਮੈਂਟ ਲਈ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਟੋਕਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਕਿਵੇਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹੈ?
ਆਰਬੀਆਈ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਟੋਕਨਾਈਜ਼ਡ ਕਾਰਡ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਅਸਲ ਕਾਰਡ ਵੇਰਵੇ ਇਸ ਰਾਹੀਂ ਔਨਲਾਈਨ ਭੁਗਤਾਨ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਵਪਾਰੀ ਨਾਲ ਸਾਂਝੇ ਨਹੀਂ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਅਸਲ ਕਾਰਡ ਡੇਟਾ ਇੱਕ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਮੋਡ ਵਿੱਚ ਟੋਕਨ ਕਾਰਡ ਨੈਟਵਰਕ ਦੁਆਰਾ ਇਕੱਤਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਆਰਬੀਆਈ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਟੋਕਨ ਨੂੰ ਅਸਲ ਕਾਰਡ ਵੇਰਵਿਆਂ ਵਿੱਚ ਬਦਲਣਾ ਡੀ-ਟੋਕਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸੇਵਾ ਦਾ ਲਾਭ ਲੈਣ ਲਈ ਗਾਹਕ ਨੂੰ ਕੋਈ ਖਰਚਾ ਨਹੀਂ ਦੇਣਾ ਪਵੇਗਾ।
ਨਵੇਂ ਸਾਲ ਵਿੱਚ 1 ਜਨਵਰੀ ਤੋਂ ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਔਨਲਾਈਨ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪ੍ਰਮਾਣੀਕਰਨ ਦੇ ਇੱਕ ਵਾਧੂ ਕਾਰਕ ਦੇ ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਸਹਿਮਤੀ ਦੇਣੀ ਪਵੇਗੀ। ਇੱਕ ਵਾਰ ਹੋ ਜਾਣ ‘ਤੇ, ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਕਾਰਡ ਦਾ CVV ਅਤੇ OTP ਦਾਖਲ ਕਰਕੇ ਭੁਗਤਾਨ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰੋਗੇ।