ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ‘ਚ ਦੁਨੀਆ ਨੇ ਕੋਰੋਨਾ ਦਾ ਕਹਿਰ ਦੇਖਿਆ ਹੈ। ਕਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਕਾਰਨ ਤਕਰੀਬਨ ਲੱਖਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਸਾਲ 2019 ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਇਸ ਮਹਾਮਾਰੀ ਦਾ ਆਤੰਕ ਹੁਣ ਕੁਝ ਹੱਦ ਤੱਕ ਖਤਮ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਅਜਿਹਾ ਇਸ ਲਈ ਸੰਭਵ ਹੋਇਆ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਦੀ ਵੈਕਸੀਨ ਤਿਆਰ ਕਰ ਲਈ ਹੈ। ਪਰ ਇਸ ਸਭ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ WHO (ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ ਸੰਗਠਨ) ਨੇ ਇੱਕ ਹੋਰ ਨਵੀਂ ਮਹਾਮਾਰੀ ਦੀ ਚਿਤਾਵਨੀ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਤੋਂ ਵੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖਤਰਨਾਕ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।
ਕੀ ਬਿਮਾਰੀ X ਕਰੋਨਾ ਨਾਲੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਘਾਤਕ ਹੋਵੇਗੀ?
ਇਸ ਚੇਤਾਵਨੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਡਬਲਯੂਐਚਓ ਦੀ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ‘ਤੇ ‘ਪਹਿਲ ਦੇ ਰੋਗਾਂ’ ਦੀ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਨਵੇਂ ਸਿਰਿਓਂ ਦਿਲਚਸਪੀ ਪੈਦਾ ਹੋਈ ਹੈ। ਈਬੋਲਾ, ਸਾਰਸ ਅਤੇ ਜ਼ੀਕਾ ਸਮੇਤ ਅਗਲੀ ਘਾਤਕ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਦੇ ਸੰਭਾਵਿਤ ਕਾਰਨਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਸੂਚੀ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਪਰ ਇਸ ਲਿਸਟ ‘ਚ ਇਕ ਬੀਮਾਰੀ ਨੇ ਸਾਰਿਆਂ ਦੀ ਚਿੰਤਾ ਵਧਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਦਾ ਨਾਂ ਹੈ ‘ਡਿਜ਼ੀਜ਼ ਐਕਸ’। ਡਬਲਯੂਐਚਓ ਦੀ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਹ ਸ਼ਬਦ ਕਿਸੇ ਵੀ ਅਜਿਹੀ ਗੰਭੀਰ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਬਾਰੇ ਅਜੇ ਤੱਕ ਕੁਝ ਵੀ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਯਾਨੀ ਇਸਨੇ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਅੱਜ ਤੱਕ ਬਿਮਾਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ।
ਵਾਇਰਸ, ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਜਾਂ ਫੰਗਸ ਕੋਈ ਵੀ ਬਿਮਾਰੀ X ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ
ਇਹ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਏਜੰਟ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਵਾਇਰਸ, ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਜਾਂ ਉੱਲੀ। ਜੋ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। WHO ਨੇ ਇਸ ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸਾਲ 2018 ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਫਿਰ ਇੱਕ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਕੋਰੋਨਾ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਫੈਲਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ। ਬਾਲਟੀਮੋਰ ਦੇ ਜੌਨਸ ਹੌਪਕਿੰਸ ਬਲੂਮਬਰਗ ਸਕੂਲ ਆਫ ਪਬਲਿਕ ਹੈਲਥ ਦੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਿਹਤ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਖੋਜਕਰਤਾ ਪ੍ਰਣਬ ਚੈਟਰਜੀ ਨੇ ਦ ਨੈਸ਼ਨਲ ਪੋਸਟ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਹ ਕਹਿਣਾ ਕੋਈ ਅਤਿਕਥਨੀ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗੀ ਕਿ ਬਿਮਾਰੀ X ਦੂਰ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਪਹਿਲਾਂ ਜਾਨਵਰਾਂ ਅਤੇ ਫਿਰ ਮਨੁੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਫੈਲ ਸਕਦਾ ਹੈ Disease X
ਉਸਨੇ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਕੰਬੋਡੀਆ ਵਿੱਚ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ H5N1 ਬਰਡ ਫਲੂ ਦੇ ਕੇਸਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਕੇਸ ਹੈ। ਬਿਮਾਰੀ X, ਇਸਦੇ ਪੂਰਵਜਾਂ ਈਬੋਲਾ, HIV/AIDS ਜਾਂ Corona ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਸੰਭਾਵਤ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਫਿਰ ਮਨੁੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਫੈਲ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਗੰਭੀਰ ਬਿਮਾਰੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਮੌਤ ਦਰ ਵਧ ਸਕਦੀ ਹੈ।