ਆਪਣੇ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕਿਵੇਂ ਕਰੀਏ: ਫੇਫੜੇ ਸਰੀਰ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਹਨ। ਜ਼ਿੰਦਾ ਰਹਿਣ ਲਈ ਮਨੁੱਖੀ ਸਰੀਰ ਦੇ ਹਰ ਸੈੱਲ ਨੂੰ ਆਕਸੀਜਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਸਾਹ ਲੈਂਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਗੈਸਾਂ ਅਤੇ ਆਕਸੀਜਨ ਫੇਫੜਿਆਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਦੀਆਂ ਹਨ। ਫੇਫੜੇ ਇਸ ਸਭ ਨੂੰ ਫਿਲਟਰ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਹਰ ਹਿੱਸੇ ਨੂੰ ਸਿਰਫ ਆਕਸੀਜਨ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਫੇਫੜੇ ਹੋਰ ਗੈਸਾਂ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਕੱਢਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਖੂਨ ਦੀਆਂ ਨਾੜੀਆਂ ਨੂੰ ਆਕਸੀਜਨ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਫੇਫੜੇ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਚੀਜ਼ਾਂ ਤੋਂ ਬਚਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਭਾਵ ਫੇਫੜੇ ਸਾਡੇ ਜੀਵਨ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਅੰਗਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹਨ। ਉਂਜ, ਅੱਜ-ਕੱਲ੍ਹ ਲੋਕ ਜਿਸ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਉਸ ਕਾਰਨ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦਬਾਅ ਫੇਫੜਿਆਂ ‘ਤੇ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਫੇਫੜੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋਣ ਲੱਗੇ ਹਨ। ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਫੇਫੜੇ ਖਰਾਬ ਹੋਣ ਲੱਗੇ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਫੇਫੜਿਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੇ ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਤੋਂ ਹੀ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਜ਼ਰੂਰੀ ਕੰਮ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਨਾਲ ਫੇਫੜੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ਰਹਿਣਗੇ ਅਤੇ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਆਕਸੀਜਨ ਮਿਲਦੀ ਰਹੇਗੀ।
ਫੇਫੜਿਆਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਲਈ ਫਾਰਮੂਲਾ
1. ਤੁਰੰਤ ਤੰਬਾਕੂਨੋਸ਼ੀ ਛੱਡੋ – ਡਾਕਟਰ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਹੈ ਕਿ ਸਿਗਰਟਨੋਸ਼ੀ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੀ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੈ। ਤੰਬਾਕੂਨੋਸ਼ੀ ਕੈਂਸਰ ਅਤੇ ਪੁਰਾਣੀ ਅਬਸਟਰਕਟਿਵ ਪਲਮਨਰੀ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੀ ਹੈ।
2. ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਤੋਂ ਬਚੋ-ਫੇਫੜਿਆਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਲਈ ਜਿੰਨਾ ਹੋ ਸਕੇ ਬਾਹਰੀ ਅਤੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਤੋਂ ਬਚੋ। ਚਿਮਨੀਆਂ ਅਤੇ ਫੈਕਟਰੀਆਂ ਤੋਂ ਨਿਕਲਣ ਵਾਲੇ ਦੂਜੇ ਧੂੰਏਂ, ਗੈਸਾਂ ਆਦਿ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਨਾ ਆਉਣ। ਘਰ ਵਿੱਚ ਹਵਾਦਾਰੀ ਬਣਾਈ ਰੱਖੋ ਅਤੇ ਲੋੜ ਪੈਣ ‘ਤੇ ਏਅਰ ਪਿਊਰੀਫਾਇਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ।
3. ਨਿਯਮਿਤ ਕਸਰਤ- ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੀਆਂ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਲਈ ਨਿਯਮਤ ਕਸਰਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੀਆਂ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਏਰੋਬਿਕ ਕਸਰਤਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਜੌਗਿੰਗ, ਤੈਰਾਕੀ, ਸਾਈਕਲਿੰਗ ਨਾਲ ਮਜ਼ਬੂਤੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।
4. ਸੰਤੁਲਿਤ ਆਹਾਰ—ਆਪਣੇ ਭੋਜਨ ਵਿਚ ਹਮੇਸ਼ਾ ਐਂਟੀਆਕਸੀਡੈਂਟ, ਵਿਟਾਮਿਨ ਅਤੇ ਖਣਿਜਾਂ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਖੁਰਾਕ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰੋ। ਇਹ ਸਾਰੇ ਤੱਤ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੇ ਕੰਮਕਾਜ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਫੇਫੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੋਜ ਨੂੰ ਰੋਕਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਆਪਣੀ ਖੁਰਾਕ ਵਿੱਚ ਤਾਜ਼ੇ ਫਲ, ਹਰੀਆਂ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਅਤੇ ਸਾਬਤ ਅਨਾਜ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰੋ।
5. ਹਾਈਡ੍ਰੇਟਿਡ ਰਹੋ – ਸਰੀਰ ‘ਚ ਪਾਣੀ ਦੀ ਕਮੀ ਕਈ ਬੀਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਨੁਸਖਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਹਮੇਸ਼ਾ ਹਾਈਡਰੇਟਿਡ ਰਹੋ। ਇਸ ਨਾਲ ਫੇਫੜਿਆਂ ਵਿਚ ਬਲਗਮ ਦੀ ਪਰਤ ਬਣੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ।
6. ਸਾਹ ਲੈਣ ਦੀ ਕਸਰਤ ਕਰੋ – ਫੇਫੜਿਆਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਲਈ, ਸਾਹ ਲੈਣ ਦੀ ਕਸਰਤ ਕਰੋ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਲੰਬੇ ਡੂੰਘੇ ਸਾਹ, ਯੋਗਾ ਅਤੇ ਧਿਆਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਇਸ ਨਾਲ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੇ ਕੰਮ ਵਿਚ ਸੁਧਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
7. ਸ਼ਰਾਬ ਦਾ ਸੇਵਨ ਨਾ ਕਰੋ – ਅਲਕੋਹਲ ਫੇਫੜਿਆਂ ਲਈ ਬਹੁਤ ਮਾੜੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਸ਼ਰਾਬ ਦੇ ਸੇਵਨ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੀਮਤ ਕਰੋ।
8. ਤਣਾਅ ਨਾ ਲਓ – ਤਣਾਅ ਫੇਫੜਿਆਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਵਿਚ ਵੀ ਬਹੁਤ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਤਣਾਅ ਨਾ ਲਓ। ਤਣਾਅ ਲੈਣ ਨਾਲ ਸਿਰਫ ਫੇਫੜਿਆਂ ‘ਤੇ ਹੀ ਅਸਰ ਨਹੀਂ ਪਵੇਗਾ ਸਗੋਂ ਕਈ ਹੋਰ ਬੀਮਾਰੀਆਂ ਵੀ ਹੋਣਗੀਆਂ।