ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਕੋਰੋਨਾ ਮਹਾਮਾਰੀ ਨੂੰ ਹੁਣ ਲਗਭਗ ਦੋ ਸਾਲ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਹਨ, ਪਰ ਇਸ ਦਾ ਅੰਤ ਅਜੇ ਤੱਕ ਯਕੀਨੀ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਿਆ ਹੈ। ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨੀ ਇਸ ਵਾਇਰਸ ਦੀ ਦਵਾਈ ਲੱਭਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਪਰ ਅਜੇ ਤੱਕ ਪ੍ਰਤੀਰੋਧਕ ਸ਼ਕਤੀ ਵਧਾਉਣ ਵਾਲੀ ਵੈਕਸੀਨ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਲੱਭਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਅੱਜ ਜਦੋਂ ਇਸ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਦਾ ਅੰਤ ਹੁੰਦਾ ਨਜ਼ਰ ਨਹੀਂ ਆ ਰਿਹਾ, ਹੁਣ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਦੂਜੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦੇ ਟੀਕੇ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ‘ਤੇ ਵੀ ਧਿਆਨ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ ਸੰਗਠਨ (ਡਬਲਯੂ.ਐੱਚ.ਓ.) ਦੀ ਮੁੱਖ ਵਿਗਿਆਨੀ ਡਾ: ਸੌਮਿਆ ਸਵਾਮੀਨਾਥਨ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਹੁਣ ਨੱਕ ਰਾਹੀਂ ਸਪਰੇਅ ਅਤੇ ਓਰਲ ਵਰਜ਼ਨ ਵੈਕਸੀਨ ਬਣਾਉਣ ‘ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਨੱਕ ਅਤੇ ਮੂੰਹ ਰਾਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਡਾਕਟਰ ਸੌਮਿਆ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ, ‘ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਟੀਕੇ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਇਹ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਸ ਨੂੰ ਲੈਣ ਲਈ ਲੰਬੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਤੋਂ ਨਹੀਂ ਲੰਘਣਾ ਪਵੇਗਾ। ਤੁਸੀਂ ਇਸਨੂੰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਵਰਤ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਇਸ ਦੇ ਲਈ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਵੈਕਸੀਨ ਲਗਵਾਉਣ ਵਰਗੀ ਲੰਬੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਤੋਂ ਵੀ ਨਹੀਂ ਲੰਘਣਾ ਪਵੇਗਾ, ਨਾ ਹੀ ਇਸ ਨਾਲ ਤੁਹਾਨੂੰ ਟੀਕਾ ਲਗਾਉਣ ਦਾ ਦਰਦ ਹੋਵੇਗਾ।
ਜਦੋਂ ਇਹ ਨਵੀਂ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦੇ ਟੀਕੇ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਉਪਲਬਧ ਹੋਣਗੇ ਤਾਂ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਰੁਕਾਵਟਾਂ ਖਤਮ ਹੋ ਜਾਣਗੀਆਂ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਲੋਕਾਂ ‘ਤੇ ਦੂਜੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦੇ 129 ਟੀਕਿਆਂ ਦਾ ਕਲੀਨਿਕਲ ਟਰਾਇਲ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇਸ ਸਮੇਂ ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ਾਲਾ ਵਿੱਚ 194 ਟੀਕਿਆਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।
ਨੱਕ ਦਾ ਟੀਕਾ ਅਸਰਦਾਰ ਕਿਉਂ ਹੈ?
ਇਨਫਲੂਐਂਜ਼ਾ ਵੈਕਸੀਨ ਨੱਕ ਰਾਹੀਂ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ‘ਚ ਜਦੋਂ ਕੋਰੋਨਾ ਵੈਕਸੀਨ ਨੱਕ ਰਾਹੀਂ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਨੱਕ ‘ਚ ਐਂਟੀਬਾਡੀਜ਼ ਬਣਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਨਾਲ ਵਾਇਰਸ ਨੂੰ ਸਾਹ ਰਾਹੀਂ ਫੇਫੜਿਆਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ। ਨਤੀਜਾ ਇਹ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਇਹ ਵਾਇਰਸ ਨੱਕ ਦਾ ਟੀਕਾ ਲੈਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦੇ ਫੇਫੜਿਆਂ ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚ ਸਕੇਗਾ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਕੋਈ ਵੱਡੀ ਸਮੱਸਿਆ ਪੈਦਾ ਕਰੇਗਾ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਇਸ ਕਿਸਮ ਦਾ ਟੀਕਾ ਵਧੇਰੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਵੈਕਸੀਨ 100% ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹੈ?
ਕਰੋਨਾ ਦਾ ਕੋਈ ਵੀ ਟੀਕਾ 100% ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਕੋਈ ਵੀ ਵੈਕਸੀਨ ਕੰਪਨੀ ਇਹ ਦਾਅਵਾ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੀ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਟੀਕਾ 100% ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਹੈ। ਪਰ ਹਾਂ, ਵੈਕਸੀਨ ਜ਼ੀਰੋ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ 90% ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਲਾਗ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਫਿਲਹਾਲ ਜੋ ਕੋਰੋਨਾ ਵੈਕਸੀਨ ਲਈ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ, ਉਹ ਠੀਕ ਹੈ ਪਰ ਸਾਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ‘ਤੇ ਵੀ ਵਿਚਾਰ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ।
ਬੂਸਟਰ ਖੁਰਾਕ ਲਈ ਸਹੀ ਸਮਾਂ?
ਭਾਰਤ ਬਾਇਓਟੈਕ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਅਤੇ ਕੋਵੈਕਸੀਨ ਦੇ ਨਿਰਮਾਤਾ ਡਾ. ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਐਲਾ ਨੇ 10 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਮੀਡੀਆ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਦੂਜੀ ਖੁਰਾਕ ਤੋਂ 6 ਮਹੀਨੇ ਬਾਅਦ ਬੂਸਟਰ ਖੁਰਾਕ ਦੇਣ ਦਾ ਸਹੀ ਸਮਾਂ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਨੱਕ ਦੇ ਟੀਕੇ ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਦਾ ਵੀ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਨੱਕ ਦਾ ਟੀਕਾ ਕੋਵੈਕਸੀਨ ਨਾਲੋਂ ਸਟੋਰ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਪੈਦਾ ਕਰਨਾ ਆਸਾਨ ਹੈ।